The Forensic Fire Investigations: Problems and Recommendations of Solution

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 37 - 58, 11.09.2020

Murat Kuloğlu , Nebile Dağlıoğlu , Leyla Kuloğlu

Öz

The fire is out-of-control or uncontrolled combustion. This danger
is increasingly encountered due to developing and changing living conditions.
The fires involve quite vast amount of part of forensic investigations.
The fires caused by arson is considered a major crime due to revealed the
deaths and economic damages. The arsons are a difficult and complicated
crime to examine because they damage and destroy the proofs. The use of
accelerators is very common in arson cases. Petroleum products are usually
used as accelerators in fires. The most commonly used accelerators in fires
are respectively gasoline, kerosene, diesel oil and thinner. The investigation
about the fire is always carried out when a fire has occurred. Firefighters and
law enforcement units have duties in investigating the fire scene and determining
the cause of the fire. To determine the fire origin and cause of fire
are the most essential requirements to reveal the fact while the forensic fire
investigation is carried out. Fire investigation is multidisciplinary field. The
forensic fire investigation is carried out in two stages which are crime scene
investigation and laboratory analysis. The fire scene must always be investigated
with a general forensic approach for the proofs to be used properly at
all stages of investigation and prosecution. The investigation must be carried
out by specialist persons which have the necessary equipments, informations
and skills.
To search for evidence of accelerator residues on the fire scene the use
of accelerator canines is recommended together with other detection devices.
Technique which passive headspace concentration extraction (PHSC)
with activated charcoal (ACS) is recommended for the isolation of accelerator
residues from fire debris. Analysises are usually fulfill using gas chromatography
/ mass spectrometry (GC/MS). Precise statements regarding
the use of the accelerator must not be used in prepared reports about the fire
unless verified by laboratory analysis.
In this study is going to be presented information on procedure to be
followed fire investigation and about of collection, analysis and interpretation
of evidence.

Anahtar Kelimeler

Arson, Fire, Forensic Fire Investigation, Fire Residue Analysis

Adli Yangın İncelemeleri: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Öz

Yangınlar; kontrol dışı meydana gelen veya kontrol altına alınamayan yanma
olaylarıdır. Gelişen ve değişen yaşam koşullarına bağlı olarak, bu tehlike ile
giderek daha sık karşılaşılmaktadır. Yangınlar, adli soruşturmaların oldukça büyük
bir kısmını içermektedir. Kundaklama sonucu çıkarılan yangınlar, meydana
getirdikleri can kayıpları ve ekonomik zararlar nedeniyle ağır bir suç olarak
kabul edilmektedir. Kundaklama, doğası gereği delillere zarar verdiği ve onları
yok ettiği için incelenmesi zor ve karmaşık bir suçtur. Kundaklama olaylarında
hızlandırıcı kullanımı oldukça yaygındır. Yangınlarda hızlandırıcı olarak
genellikle petrol ürünleri kullanılır. En çok kullanılan hızlandırıcılar; sırası ile
benzin, gazyağı, mazot ve tinerdir.Bir yangın meydana geldikten sonra, her
zaman bir inceleme yapılır. Yangın mahallinin incelenmesi ve yangın nedenin
belirlenmesi çalışmalarında itfaiye ve kolluk birimlerinin görevleri bulunmaktadır.
Adli yangın inceleme gerçekleştirilirken, yangın başlangıç noktasının ve
nedeninin belirlenmesi, maddi gerçeğin açığa çıkarılması açısından en temel
gereksinimlerdir. Yangın incelemesi, çok disiplinli bir alandır. Adli bir yangın
inceleme, olay yeri incelemesi ve laboratuvar analizleri olmak üzere 2 aşamada
gerçekleştirilir. Kanıtların, soruşturma ve kovuşturmanın tüm aşamalarında uygun
ve doğru şekilde kullanılabilmesi için yangın mahallinin her zaman genel
bir adli yaklaşımla incelenmesi gerekir. İnceleme, gerekli ekipmana, bilgiye ve
beceriye sahip alan uzmanı kişiler tarafından yapılmalıdır.
Yangın mahallinde, hızlandırıcı kalıntılarına dair delillerin aranmasında, diğer
tespit ve kontrol cihazları ile birlikte dedektör köpeklerin kullanılması önerilmektedir.
Yangın enkazından hızlandırıcı kalıntılarının izolasyonu için aktif
kömürle (ACS) pasif tepe boşluğu deriştirme (PHSC) yönteminin kullanılması
önerilmektedir. Analizler genellikle gaz kromatografisi/kütle spektrometresi
(GC/MS) kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Yangın ile ilgili düzenlenen raporlarda,
laboratuvar analizleri ile doğrulanmadıkça hızlandırıcı kullanımına
ilişkin kesin ifadeler yer almamalıdır.
Bu çalışmada yangın incelemesinde izlenecek yol; delillerin toplanması,
analizi ve yorumlanması ile ilgili bilgiler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Adli Yangın İnceleme, Kudaklama, Yangın, Yangın Kalıntı Analizi

Kaynakça

• Almiral, J.R., Furton K.G. (2004). Characterization of background and pyrolysis products that may interfere with the forensic analysis of fire debris. Journal of Analytical and Applied Pyrolysis. C. 71, ss. 51–67.
• American Association for the Advancement of Science. (2017). Forensic science assessments: a quality and gap analysis-fire ınvestigation. https://www.aaas.org/sites/ default/files/s3fs-public/reports/Fire%2520Investigation_PLS_1.pdf
• Bakırcı, E., Karatop, B., Bayındır, S. (2019). Yangın stratejilerinin oluşturulması için istatistik veri türlerinin türkiye (İstanbul ili örneğinde) ve seçilmiş ülkeler ile karşılaştırılması. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi. C. 5, S. 2, ss. 272-280.
• Belediye İtfaiye Yönetmeliği. (2006). Resmî Gazete (Sayı: 26326). www.mevzuat.gov. tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.10713&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=itfaiye (E.T.: 41 Ekim 2006)
• Bumbrah, G.S., Sarin, R.K., Sharma, R.M. (2017). Analysis of petroleum products in fire debris residues by gas chromatography: a literature review. Arab Journal of Forensic Sciences & Forensic Medicine. C. 1, S. 5, ss. 512-534
• Caymaz, A. (1997). Model yangınlarda yangın hızlandırıcılarının saptanması ve bunların is oluşumundaki etkileri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Daştan, K. (2017). Adli bilimlerde yüksek ısıya maruz bırakılmış insan kemiklerinde ve diş örneklerinde organik ve inorganik temelli dna çekitleme tekniklerinin karşılaştırılması ve dna profillemesindeki önemi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Dener, Y. (2011). Adli Bilimler. Ankara: Adalet Yayınevi, ss.261- 289.
• Erol, A.S. ve Özdemir, S. (2011). Adli Bilimler. Ankara: Adalet Yayınevi, ss.185- 207.
• Fisher, B. A. J. ve Fisher, D. R. (Ed.). (2012). Tecniques of CrimeSceneİnvestigation (8. Baskı). Newyork: CRC Press.
• Gündüz, N. (1999). Yangın sonrası enkazın adli delil olarak değerlendirilebilirliği ve sabotaj olasılığının araştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Keskin, M. (1999). Yangın, patlayıcılar ve ateşli silah kalıntılarının toplanması ve analizinde temel stratejiler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kılıç, A. (2018). Gelişmiş ülkelerde ve türkiye’de yangın nedenleri. Yangın ve Güvenlik Dergisi. C. 200, ss. 8-10.
• Kümütaş, Ş. (2011). Yangın sonrası olay yeri inceleme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Polis Akademisi, Ankara.
• Lentini, J.J. (2019). Scientific protocols for fire ınvestigation. CRC Press Taylor & Francis Goup. UK & USA:
• Mehder, Ö. (2018). Yangın olguları ve adli antropoloji. Antropoloji Dergisi. 35, ss. 63-81. Orman Kanunu (1956). Resmî Gazete (Sayı: 9402). https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.3.6831.pdf
• Polisin Adli Görevlerinin Yerine Getirilmesinde Delillerin Toplanması, Muhafazası ve İlgili Yerlere Gönderilmesi Hakkında Yönetmelik. (1983, 17 Şubat). Resmî Gazete (Sayı: 17962). http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete. gov.tr/arsiv/17962.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/17962.pdf
• Stauffer, E., Dolan, J.A. ve Newman, R. (2008). Fire debris anaysis.UK & USA: Elsevier Inc.
• Tanyeri, Ö. (2017). Yangın olayında bazı taksonların polen morfolojilerindeki değişikliklerin saptanması. (Yayınlanmaış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Türk Ceza Kanunu. (2004). Resmî Gazete (Sayı: 25611). https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.5237.pdf
• U.S. Department of Justice, National Criminal Justice Reference Service. (2008). Fire and explosion investigations and forensic analyses: near-and long-term needs assessment for state and local law enforcement. https://www.ncjrs.gov/pdffiles1/nij/grants/225085. pdf
• United Nations Office on Drugs and Crime. (2009). Crimesceneandphysicalevidencea warenessfornon-forensicpersonnel. Austria: united nations. https://www.unodc.org/ documents/scientific/Crime_scene_awareness__Ebook.pdf