TÜKETİCİLERİN ÖZEL ALIŞVERİŞ SİTELERİNE YÖNELİK TUTUM VE ANLIK SATIN ALMA DAVRANIŞLARI: BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2017, Sayı: 64, 95 - 122, 31.12.2017

Gülbin Hocaoğlu H. Betül Öngen , Ercan Öngen

Öz

Günümüzde internet üzerinden yapılan alışverişlerin önemli bir bölümü, moda ve markalı ürünleri tüketicilere sınırlı sayıda ve süreli kampanyalar ile oldukça indirimli fiyatlar ile sunan özel alışveriş sitelerinden ve çoğu zaman anlık satın alma davranışı ile yapılmaktadır.

Bu çalışmada, tüketicilerin özel alışveriş sitelerindeki anlık satın alma davranışı sergileyip sergilemediklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, Aydın ili özelinde bir araştırma çalışması yürütülmüş ve araştırmaya katılan katılımcılardan anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizi sonucunda, araştırmaya katılan tüketicilerin; özel alışveriş sitelerinde düşük düzeyde anlık satın alma davranışı sergiledikleri, satın alma kararlarını belli kriterleri değerlendirdikten veya satın alma süreci aşamalarından sonra verdikleri tespit edilmiştir. Tüketicilerin özel alışveriş sitelerinde anlık satın alma davranışı sergileme düzeyleri ile aylık gelirleri arasında doğrusal bir ilişki olduğu, ayrıca tüketicilerin yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim ve meslek gibi demografik özelliklerine göre farklılaştığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici DavranıĢları, Özel AlıĢveriĢ Sitesi, Tutum

Kaynakça

• Bayley, G. ve Nancarrow, C. (1998). Impulse Purchasing: A Qualitative Exploration of the Phenomenon, Qualitative Market Research: An International Journal, Volume:1, Issue:2, 99-114. Beatty, S. E. and Ferrell M. E. (1998). Impulsive Buying: Modeling Ġts Precursors, Journal of Retailing, Volume:74, Issue:2, 169-191. Cobb, C. J. and Hoyer W. D. (1986). Planned Versus Impulse Purchase Behavior, Journal of Retailing, Issue: 66, 67-81. Çerçi, M. (2014). Özel Alışveriş Sitelerinin Kompulsif Satın Alma Davranışına Yansımaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Dawson, S. ve Kim, M. (2010). Cues on Apparel Web Sites that Trigger Impulse Purchases, Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal, Volume:14, Issue:2, 230-246. Erdem, ġ., Türkyılmaz, C.A. ve Kırgız, A.C. (2015). Online Anlık Satın Alma DavranıĢlarının Hazcı AlıĢveriĢ Motivasyonları Ġle Açıklaması: Hazır Giyim Ürünleri Üzerine Bir AraĢtırma, Beykoz Akademi Dergisi, Cilt:3, Sayı: 2, 55-74. Erden, S. ve Hatun, O. (2015). Ġnternet Bağımlılığı Ġle BaĢa Çıkmada BiliĢsel DavranıĢçı YaklaĢımın Kullanılması: Bir Olgu Sunumu, ADDICTA: The Turkish Journal on Addictions, Cilt:2, Sayı:1, 53-83. Ergin, A., Uzun, S.U, ve Bozkurt, A.Ġ. (2013). Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Ġnternet Bağımlılığı Sıklığı ve Etkileyen Etmenler, Pamukkale Tıp Dergisi, Cilt:6, Sayı:3, 134-142. Kahraman, A. ve Doğan, S. (2011). AlıĢveriĢin DeğiĢen Yüzü: Özel AlıĢveriĢ Siteleri. 10. Ulusal İşletmecilik Kongresi-Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi, 5-7 Mayıs 2011, Ġzmir, 469-471. Karbasivar, A. ve Yarahmadi, H. (2011). Evaluating Effective Factors on Consumer Impulse Buying Behavior, Asian Journal of Business Management Studies, Volume:2, Issue:4, 174-181. KuzudiĢli, C. (2012). Mağaza İçerisinde Geçirilen Zamanla Plansız Satın Alma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul. Madhavaram, S.R. ve Laverie, D.A. (2004). Exploring Impulse Purchasing on the Internet, Advances in Consumer Research, Volume:31, Issue:1, 59-66. Martinez, B.M. (2009). An Analysis of The Impacts of Consumer Shopping Characteristics and Perceived Website Quality on Purchase Intention From a Private, Master Thesis, The University Of Georgia To The Graduate Faculty, Georgia. Muruganantham, G. and Bhakat, R.S. (2013). A Review of Impulse Buying Behavior, International Journal of Marketing Studies, Volume: 5, Issue: 3, 149-160. Özgüven, N. (2012). Promethee Sıralama Yöntemi İle Özel Alışveriş Siteleri Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:27, 195-201. Park, E.J., Kim, E.Y. and Forney, J.C. (2006). A Structural Model of Fashion‐Oriented Impulse Buying Behavior, Journal of Fashion Marketing and Management, Volume:10, Issue: 4, 433-446. Park, E.J., Kim, E.Y., Funches, V.M. and Foxx, W. (2012). Apparel Product Attributes, Web Browsing, and E-Impulse Buying on Shopping Websites, Journal of Business Research, Issue:65, 1-7. Pelenk, A., Velioğlu, Ö. ve Değirmencioğlu, G. (2011). Tüketimin Yeni Odağı: “Private Shopping” Üzerine Bir inceleme, Academic Journal of Information Technology, Summer 2011, 1-22. Piron, F. (1991). Defining Impulse Purchasing, Advances in Consumer Research, Issue:18, 509-514. Rook, D. W. (1987). The Buying Impulse. Journal of Consumer Research, Issue: 14, 189-199. Rook, D. W. and Hoch S. J. (1985). Consuming Impulses, Advances in Consumer Research, Issue:12, 23-27. Rook, D. W. and Fisher R. J. (1995). Normative Influences on Impulsive Buying Behavior, Journal of Consumer Research. Issue:22, 305-313. Stern, H. (1962). The Significance of Impulse Buying Today, Journal of Marketing, Volume:26, Issue:2, 59-62. Uzun, Ö. ve Yiğit, E. (2011). Örgütsel Stres ve Örgütsel Bağlılık ĠliĢkisi Üzerine Orta Kademe Otel Yöneticileri Üzerinde Yapılan Bir AraĢtırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 6, Sayı:1, 181-213. Wang, H. (2015). Study of Influencing Factors on Consumer Online Impulse Buying, Management Science and Research, Volume:4, Issue:2, 19-25. Yalman, Ş. (2014). Süpermarket ve Hipermarketlerde Gerçekleştirilen Promosyon Çalışmalarının Tüketicilerin Anlık Satın Alma Davranışlarına Etkisi: İzmir İlinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa. Yalman, Ş. ve Aytekin, P. (2014). Promosyonların Anlık Satın Alma Davranışına Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, Cilt:6, Sayı 1, 83-119. Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık. iNTERNET KAYNAKLARI Arslan. M. (2014). Tüketici Davranışları Ders Notları. Birecik: Harran Üniversitesi Ders Notları. http://birecik.harran.edu.tr/ ders_ notlari/ tuketici_davranislari.pdf, (Erişim Tarihi:21.12.2016). Park, J. H. ve O‟Neal, G. (2000). Factors and Post-Purchase Evaluation of Apparel Impulse Buying, International Textiles and Apparel Association (ITAA) Proceedings, http://cdm16001.contentdm.oclc.org/cdm/search/collection/p1 6001coll5, (Erişim Tarihi:28.08.2016). TÜĠK. (2016). Temel İstatistikler, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist, (Erişim Tarihi:01.12.2016). TÜĠK. (18.08.2016). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2015, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779, (Erişim Tarihi:24.04.2017).