BİTLİS KÜFREVİ TEKKESİNİN AĞRI'DAKİ TEMSİLCİLERİ VE ŞEHRİN İLMÎ VE MANEVÎ HAYATINA TESİRLERİ

Yıl 2018, Sayı: 66, 348 - 356, 15.05.2018

Abdulcebbar Kavak

Öz

Anadolu’da medrese ve tekkeleriyle ilim, ahlak ve maneviyatı toplumsal alanda en yoğun hisseden şehirlerden biri Bitlis’tir. Tasavvufun kurumsallaşmasıyla beraber pek çok tarikat mensubu Bitlis’te faaliyet yürütmüştür. On dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında ise Nakşibendiyye tarikatına ait medrese ve tekkeler, Bitlis’in toplumsal yapısına yeniden dinamizm kazandırmıştır. Bunlardan biri olan Küfrevî Tekkesi’nin faaliyetleri Bitlis şehrinin sınırlarını aşarak Ağrı ve çevresini de etkilemiştir. Ağrı’da Küfrevî Tekkesi mensupları müderris kimlikleriyle ilim ve tedrisatla uğraşırken, mutasavvıf kimlikleriyle de İslam ahlak ve maneviyatının yaygınlaşmasına ve toplumsal birlik ve beraberliğe öncülük etmişlerdir. Bu makalede Bitlis Küfrevî Tekkesi’nin sahip olduğu ilmî gelenek ve manevî misyonu, Ağrı’da temsil eden şahsiyetleri ve bunların toplumsal hayata tesirlerinden bahsedeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Küfrevî Tekkesi, Bitlis, Ağrı

Kaynakça

• Akot, Bülent (2011). Müştâk-ı Bitlisî Hayatı, Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı. İstanbul: İnsan Yayınları. Bilici, Mustafa (2005). Hikâyatü’z-zaman Tavarihu’l-avan. İstanbul: Şenyıldız Matbaacılık. Birifkani, Seyyid Mahmut (2011). Birifkan Seyyitleri. Ankara: Poyraz Ofset. Bursalı Muhammed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Matbaa-i Âmire. el-Çânî, Sabahüddin (2016). ‘Ulemâunâ mine’l-müderrisîn fi’l-karni’l-‘işrîn. İstanbul: Dâru’r-Ravza. Korkusuz, M. Şefik (2010). Nehri’den Hazne’ye Meşayih-I Nakşibend, İstanbul: Kilim Matbaacılık. Kutlu, Hüseyin (2006). Hâce Muhammed Lütfî Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri. İstanbul: Damla Yayınevi. Küfrevî, Vahyeddin (2013). Pir Muhammed Küfrevî. İstanbul: Kaynak Yayınları. Lütfî, Hâce Muhammed (2013). Hülâsatü’l-hakâyık. İstanbul: Alvarlı Efe Hazretleri İlim ve Sosyal Hizmetler Vakfı Yayınları. Özcan, Abdülkadir (2000). “İdrî-i Bitlisî”. TDV İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları. Şems-i Bitlisî (1992). Haz. M. Kemal Gündoğdu, Azmi Gündoğdu, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Vassâf, Hüseyin (2011). Sefîne-I Evliyâ. Haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz, İstanbul: Kitabevi. Arşiv Belgeleri BOA, DH.KMS, 1335, Dosya no: 43, Gömlek no: 32. BOA, İ..DUİT, 1335, Dosya no: 61, Gömlek no: 33.