Küçük Ölçekli İşletmelerde Psikolojik Güçlendirme ile Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 25 - 42, 31.12.2016

Adnan Akın , Sümeyra Saruhan

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, psikolojik güçlendirme ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla araştırmada, “psikolojik güçlendirme” ve “örgütsel özdeşleşme” adında iki ölçekten oluşan anket yöntemi kullanılmış ve hazırlanan anketler Ankara’da -OSTİM- faaliyet gösteren küçük ölçekli işletmelerde çalışanlar üzerinde uygulanmıştır. Araştırmanın örneklemini 89 çalışan oluşturmaktadır. Verilerin analizinde, spearman korelasyon analizi, mann-whitney u testi, kruskal-wallis testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuca göre, psikolojik güçlendirme ile örgütsel özdeşleşme arasında orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel özdeşleşmenin psikolojik güçlendirmenin alt boyutlarıyla anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiş ayrıca psikolojik güçlendirme ile örgütsel özdeşleşme cinsiyet, yaş, kurumda çalışma süresine göre anlamlı bir farklılık göstermezken, eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Güçlendirme, Örgütsel Özdeşleşme

Kaynakça

• Akpınar, A. (2014). Okullardaki İnsan İlişkileri Düzeyi İle Öğretmenlerin Örgütsel Özdeşleşme Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uşak.
• Altındiş, S. & Özutku, H. (2011). Psikolojik Güçlendirme Ve Güçlendirmeyi Etkileyen Faktörler: Türkiye’deki Devlet Hastanelerinde Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(1). 161-191.
• Avolıo, J. B. Zhu, W. Koh, W. & Bhatıa, P. (2004). Transformational Leadership and Organizational Commitment: Mediating Role of Psychological Empowerment And Moderating Role of Structural Distance. Journal of Organizational Behavior. 25(8). 951-968.
• Bhattacharya, B. C. & Elsbach, D. K. (2002). Us Versus Them: The Roles of Organizational İdentification and Disidentification in Social Marketing Initiatives. Journal of Public Policy & Marketing. 21(1). 26-36.
• Bilge, H. & Aksaraylı, M. (2014). Psikolojik Güçlendirme İle İç Girişimcilik Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 6(3). 37-46.
• Bulut, E. (2015). Personel Güçlendirme, Örgütsel Özdeşleşme Ve Çalışan Performansı Arasındaki İlişki: Katılım Bankalarında Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Beykent üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Carless, A. S. ( 2004). Does Psychological Empowerment Mediate The Relationship Between Psychological Climate And Job Satisfaction?. Journal Of Business & Psychology. 18(4). 405-425.
• Cheney, G. ve Tompkins P.K. (1987). Coming to Terms with Organizational Identification and Commitment. Central States Speech Journal. 38(1). 1-15.
• Cüce, H. (2012). Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Yöneticilere Duyulan Güvenin Aracı Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Çakınberk, A., Derin, N. & Demirel, E.T. (2011), Örgütsel Özdeşleşmenin Örgütsel Bağlılıkla Biçimlenmesi: Malatya ve Tunceli Özel Eğitim Kurumları Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi. 3(1).89-121.
• Çavuş, F. M. & Demir, Y. ( 2010). Personel Güçlendirme Ve Tükenmişlik: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. II. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi. Antalya. 216-222.
• Çırakoğlu, H. (2010). Örgütsel Özdeşleşme Ve İş Doyumu İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Çimenci, S. ( 2013). Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi Ve Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü: Afyon Karahisar İlinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyon.
• Demirci, Ü. (2010). Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Güvenin Çalışan Performansı Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Durmaz, I. (2011). Psikolojik Güçlendirme Algısının İç Girişimcilik Üzerine Etkisi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Dutton, J. E., Dukerich, J. M., & Harquail, J. V. (1994). Organizational İmages And Member İdentification. Administrative Science Quarterly. 39(2). 239-263.
• Fuller Bryan, J. Marler, L. Hester, K. Frey L. & Relyea K. (2006). Construed External Image and Organizational Identification: A Test of the Moderating Influence of Need for Self-Esteem. The Journal of Social Psychology. 146(6). 701-716.
• Gökalp, S. (2013). Lisansüstü Hemşirelik Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma Tarzları, Psikolojik Güçlendirme Ve Çatışma Yönetimi Stilleri. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Güngör, H. (2010). Dönüşümcü Liderlik İle Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Algılanan Örgütsel Adalet Düzeyinin Aracı Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kara Harp Okulu/Savunma Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Houghton, D. J. & Yoho, K. S. ( 2005). Toward a Contingency Model of Leadership and Psychological Empowerment: When Should Self-Leadership Be Encouraged?. Journal of Leadership and Organizational Studies. 11(4). 65-83.
• Karabey, C. (2005). Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İmaj Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
• Köse, G. C. (2009). Örgütsel Özdeşleşmenin Çalışanların Sürekli İyileştirme Çabalarına Katkısı: Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Kreiner, G. E. & Ashforth, B. E. (2004). Evidence Toward An Expanded Model Of Organizational İdentification. Joournal Of Organizational Behaviour. 25(1). 1-27.
• Lee, M. & Koh, J. (2001). Is empowerment really a new concept?. Journal of Human Resource Management. 12(4). 684-695.
• Mael, F. & Ashforth, E. B. (1989). Social Identity Theory And The Organization. Academy of Management Review. 14(1). 20-39.
• Mael, F. & Ashforth, E. B. (1995). Loyal From Day One: Bıodata, Organizational İdentification, And Turnover Among Newcomers. Personnel Psychology. 48(2). 309-333.
• Mahama, H. & Cheng, M. (2013). The Effect Of Manager’s Enabling Perceptions On Costing System Use, Psychological Empowerment And Task Performance. Behavioral Research İn Accounting. 25(1). 89-114.
• Mossavı, M. S. (2014). Psikolojik Güçlendirme Ve Öğrenen Organizasyon Arasındaki İlişki Ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Özcan Ulaş, H. (2012). Birey-Örgüt Değerleri Arasındaki Uyumun Örgütle Özdeşleşme İle İlişkisi. Türk Psikoloji Yazıları. 15(29). 25-39.
• Polat, M. (2009). Örgütsel Özdeşleşmenin Öncülleri Ve Ardılları Üzerine Bir Saha Çalışması. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bursa.
• Polat, M. Meydan H. C. & Tokmak, İ. (2010), “Personel Güçlendirme, Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Sinizm İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, Kho Bilim Dergisi. 20(2).
• Prati, G. & Zani, B. (2013), “The Relationship Between Psychological Empowerment And Organizational İdentification”, Journal Of Commnuity Psychologcy, 41(7). 851-866.
• Pratt, M. G. & Rafaeli, A. (1997), “Organizational Dress As A Symbol Of Multılayered Socıal İdentities”, Academy of Management Journal, 40(4). 862-898.
• Reade, C. (2001). Antecedents of Organizational İdentification İn Multinational Corporations: Fostering Psychological Attachment To The Local Subsidiary And The Global Organization. Journal of Human Resource Management. 12(8). 1269-1291.
• Spreitzer, G. M. (1995 a), “Psychological Empowerment İn The Workplace: Dımensıons, Measurement And Valıdatıon”, Academy of Management Journals, 38(5), 1442-1465.
• Spreitzer, G. M. (1995 b), “An Emprical Test of a Comprehensive Model of Intrapersonal Empowerment in the Workplace. American Journal of Community Psychology. 23(5). 601-629.
• Spreitzer, G. M. (1996), “Social Structural Characteristics Of Psychological Empowerment”, Academy Of Management Journal, 483-504.
• Somuncuoğlu, B. A. ( 2013). Psikolojik Güçlendirme Ve İş Tatmini Arasındaki İlişki Ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Taştan, S. (2012). Bir Pozitif Psikoloji Kavramı Olarak Örgütle Özdeşleşmenin Psikolojik Güçlendirme Algısı Ve Gönüllü Performans Davranışı Arasındaki İlişkide Ara Değişken Rolünün Değerlendirilmesi: Gıda Sektöründe Yapılan Bir Araştırma. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 4(1). 227-238.
• Titizoğlu Çakır, Ö. (2011). Etkileşimci Ve Dönüşümcü Liderlik Tarzlarının Örgütsel Özdeşleşme Ve İş Tatmini Üzerine Etkisi: Bir Saha Araştırması. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.
• Tiktaş, G. (2012). Örgüt Kültürü, Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Sessizlik İlişkisine Yönelik Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Thomas, W, K. & Velthouse, A. B. ( 1990). Cognitive Elements of Empowerment: An "Interpretive" Model of Intrinsic Task Motivation. Academy of Managment Review. 15(4). 671-672.
• Toplu, D. & Akça, M. (2013). Öğrenen Organizasyonun Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi. 12(23). 221-235.
• Tüzün Kalemci, İ. (2006). Örgütsel Güven, Örgütsel Kimlik Ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi; Uygulamalı Bir Çalışma. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Turunç, Ö. & Çelik, M. (2010). Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek Ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme Ve İş Performansına Etkisi. Yönetim Ve Ekonomi. 17(2). 183-206.
• Yalçın, Y. N. (2013). Psikolojik Güçlendirme Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Yarmacı, N. (2012). Psikolojik Güçlendirmenin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyon.
• Yeşiltaş, M. (2012). Örgütsel Özdeşleşmenin Oluşmasında Belirleyiciler Olarak Etik Liderlik Ve Etik İklim: Otel İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Zhu W., Sosik J. J., Riggio E. R. & Yang B. (2012). Relationships between Transformational and Active Transactional Leadership and Followers’ Organizational Identification: The Role of Psychological Empowerment. Journal of Behavioral & Applied Management, 13(3), 186-213.