Performans Ölçümünde Süreç Katkı Muhasebesinin Rolü: Örnek Bir Uygulama

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 96 - 106, 31.07.2020

Mustafa Savcı , İmad Balioğlu

https://doi.org/10.22466/acusbd.749861

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda rekabetin yoğunlaşması yeni üretim sistemlerindeki gelişmeler işletmelerde performans ölçümünde süreç katkı muhasebesini ön planı çıkarmıştır. Süreç katkı muhasebesi, işletmenin performansını verimli ve etkin bir şekilde ölçerek, darboğazların elimine edilmesine, kaynakların daha etkin kullanılmasına, maliyetlerin azaltılmasına ve kâr maksimizasyona katkı sağlar. Çalışmanın temel amacı, işletmelerin performans ölçümünde süreç katkı muhasebesinin rolünün incelenmesidir. Bunun için kamuya ve özel sektöre ait örnek birer işletmede yarı yapılandırılmış mülakat yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen bilgiler karşılaştırılmış ve uygulama sonucunda performans ölçümünde süreç katkı muhasebesinin olumlu etkisi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Performans Ölçümü, Süreç Katkı Muhasebesi, Faaliyet Ölçütleri, Finansal Ölçütleri, Türev Ölçütleri

The Role of Throughput Accounting in Performance Measuring: A Case Study

Öz

In recent years, the competition has increased in business world to develop new production systems which has led to the emergence of throughput accounting in performance measurement. Throughput accounting contributes to measuring business performance efficiently and effectively by eliminating bottlenecks, using resources more effectively, reducing costs and increasing profits.
The purpose of this study is examining the role of throughput accounting in business performance measurements. For this purpose, a semi-structured interview method was applied in a case study which belongs to the public and private sector. The obtained data has been compared and as a result we can say that throughput accounting has positive effects on the performance measurement.

Anahtar Kelimeler

Performance Measurement, Throughput Accounting, Operational Measurements, Financial Measurements, Derivatives

Kaynakça

• Akkaş, S. (2016). Kısıtlar Teorisi Temelli Süreç Katkı Muhasebesinin Yönetim Muhasebesi Aracı Olarak Kullanımı ve Bir İmalat İşletmesinde Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi. Ankara, Türkiye.
• Anwarul Islam, K. M. (2015). Throughput Accounting: A Case Study. International Journal of Finance and Banking Research, 1(2), 19-23. http://www.sciencepublishinggroup.com/j/ijfbr Adresinden Alındı
• Bayazıtlı, E. & Gürel, E. & Yayla, H. E. (2005). Yönetim Muhasebesinde Güncel Bir Yaklaşım: Dönüşüm Muhasebesi. Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu (XXIV), 191-221.
• Bayrakdaroğlu, A. & Ege, İ. (2007). Performans Ölçümünde Alternatif Bir Yöntem, Yatırımın Nakit Kârlılığı (CFROI) ve Halka Açık Turizm Şirketleri Üzerine Bir Uygulama. Anadolu İşletmecilik Kongresi(VI.), 94-108.
• Chase, R. B. & Aquılano, N. J. & Jacobs, F. R. (1998). Production and Operations Management: Manufacturing and Services (Eighth b.). (F. R. JACOBS, Dü.) USA: Irwin, McGraw-Hill Inc.
• Chen, Ch. Ch. (2007). The Application of TFT-LCD Industry by TOC Throughput Accounting. National Chiao Tung University, master's degree. Taiwan. https://hdl.handle.net/11296/c439px Adresinden Alındı
• Corbett, Th. (1998). Throughput Accounting. USA: The North River Press.
• Cox III, J. F. & Boyd, L. H. & Sullivan, T. T. & Reid, R. A. & Cartier, B. (2012). Theory Of Constraints International Certification Organization - The Tocico Dictionary. USA: © TOCICO.
• Demirel Utku, B. (2007). Kısıtlar Teorisine Dayalı Süreç Katkı Muhasebesinin Muhasebe Yöntemleri İle Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi: Bir Örnek Olay Çalışması. Akdeniz Üniversitesi, Doktora Tezi. Antalya, Türkiye.
• Dražić Lutilsky, I. & Liović, D. & Marković, M. (2018). Throughput Accounting: Profit-Focused Cost Accounting Method. Interdisciplinary Management Research (XIV), 1382-1395.
• Dugdale, D. & Jones, C. (1996). Accounting for Throughput. Management Accounting Jornal, 74.
• Elsukova, T. V. (2015). Lean Accounting and Throughput Accounting: An Integrated Approach. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(3), 83-87.
• Ferdiş, H. . (2010). Süreç Katkı Muhasebesi ve Bir Üretim İşletmesinde Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi. Adana, Türkiye.
• Goldratt, E. M. (1990). The Haystack Syndrome: Sifting Information Out of the Data Ocean. USA: North River Press.
• Gupta, M. & Andersen, S. (2018). Throughput/İnventory Dollar-Days: TOC-Based Measures for Supply Chain Collaboration. International Journal of Production Research, 56(13), 4659-4675. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/00207543.2018.1444805?needAccess=true Adresinden Alındı
• Hanqi, Fu. (2006). Constructing Decision Support System Based on Throughput Accounting of TOC. National Chiao Tung University, master's degree. Taiwan. https://hdl.handle.net/11296/2c82qv Adresinden Alındı
• Hua, W. Ch. (2014). New Pricing Policy by Using TOC Throughput Accounting–A Study of Semiconductor Assembly Plant. National Chiao Tung University, Master's Degree. Taiwan. https://hdl.handle.net/11296/bnxk7p Adresinden Alındı
• Huang, SH. P. (2013). Application of TOC Throughput Accounting in the Company to Formulate the Order Acceptance Strategy －The Case of Testing Industry. Mingxin University of Science and Technology, Master's Degree. Taiwan. https://hdl.handle.net/11296/e4xyht Adresinden Alındı
• Hutchinson, R. (2007). The Impact of Time-Based Accounting on Manufacturing Performance. Doctor of Philosophy degree. USA: Manufacturing Management & Engineering / The University of Toledo.
• ICAI. (2016). Strategic Cost Management - Decision Making / Final Paper: 15 - Study Notes. India: The Institute of Cost Accountants of India.
• IMA. (1999). Statements on Management Accounting - Strategic Cost Management / Title: Theory of Constraints (TOC) Management System Fundamentals. Montvale, NJ, USA: The Institute of Management Accountants (IMA).
• Kaygusuz, S. Y. (2011). Kısıtlar Teorisi ve Maliyet Hacim Kâr Analizi: Bir Çalışma Sayfası Modellemesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 171-188.
• Lin, Ch-Hs. & Tasi, Ch-Hu. & Li, Ro-Kw. & Tsai, Sh-Ch. & Lu, Mi-Je. & Ho, Sh-Ch. (2013, April). An Implementation of Using Throughput Dollar-Day in IC Design Industry Outsourcing Management: a Case Study. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 3(4), 1-20. http://hrmars.com/admin/pics/1712.pdf Adresinden Alındı
• Majerčák, P. & Cisko, S. & Majerčáková, E. (2013, September). The Impact of Theory of Constraints on The Management Accounting. The 7th International DaysofStatistics and Economics, 894-902.
• Mokabel, I. (2016). Importance of Managerial Accounting for a Successful Lean Transformation: A practical study at a large aerospace OEM. Mechanical and Industrial Engineering - Degree of Master. Montreal, Quebec, Canada: Concordia University.
• Myrelid, A. (2013). Manufacturing Related Management Accounting. Linköping Studies in Science and Technology / MA Thesis. Linköping, Sweden: Linköping University / Department of Management and Engineering.
• Neely, A. & Gregory, M. & Platts, K. (2005). Performance Measurement System Design a Literature Review and Research Agenda. International Journal of Operations & Production Management IJOPM, 25(12), 1228-1263.
• Parkhi, Sh. & Tamraparni, M. & Punjabi, L. (2015). Throughput Accounting: An Overview and Framework. Int. J. Services and Operations Management, X(Y, xxxx), 1-20.
• Ricketts, J. A. (2007). Reaching The Goal: How Managers Improve a Services Business Using Goldratt's Theory of Constraints. USA: IBM Press.
• Salafatinos, Ch. (1995). Integrating The Theory of Constraints and Activitybased Costing. Journal Of Cost Management, 9(3), 10-58.
• Savcı, M. & Balioğlu, İ. (2019). Kısıtlar Teorisine Göre İşletmelerin Performans Ölçümünde Süreç Katkı Muhasebesinin Rolü. Artvin International Congress On Social Sciences (AICOSS 19) (s. 190-196). Artvin - Türkiye: AICOSS.
• Scarlett, B. (2005). Management Accounting – Performance Evaluation / Managerial Level. UK: CIMA Official Study System / Elsevier Ltd.
• Tanış, V. N. (1998). Yönetim Muhasebesi Açısından Kısıtlar Teorisi ve Süreç Muhasebesi. Çukurova Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(3), 185-198.
• Tüfekçi, B. & Karaca, S. S. (2019). İşletmelerin Nakit Akış Profillerinin Analizi: Uluslararası Bir Karşılattırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 157-180.
• Ünal, E. N. (2000). Kısıtlar Teorisi ve Yönetim Muhasebesi Açısından Değerlendirilmesi: Bir Sanayi İşletmesinde Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Walker, W.T. (2002). Practical Application of Drum-Buffer-Rope to Synchronize A Two-Stage Supply Chain. Production and Inventory Management Journal, 3/4(43), 13-23.
• Yao, Ch. Ch. (2011). Application of the Concept of TOC Throughput Accounting to Product Mix and Profit Maximum Decisions in IC Manufacturing Company. National Chiao Tung University, Master's Degree. Taiwan. https://hdl.handle.net/11296/j22xk4 Adresinden Alındı
• Yurevich, S. A. & Vasilevna, E. T. & Anatolyevna, S. T. (2018). Developing Budgeting And Control İn Throughput Accounting System. Advances in Economics, Business and Management Research (61), 307-312.