Veri Zarflama Analizi ve ENTROPY Temelli TOPSIS Yöntemi ile Doğu Anadolu Bölgesi Hastanelerinin Etkinlik Analizi

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 65 - 83, 31.07.2021

Rahim Arslan , Mustafa Filiz

https://doi.org/10.22466/acusbd.884242

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada amaç, bölgesel düzeyde hastanelerin etkinlik ve performans değerlendirmesini yapmaktır. Çalışmada Doğu Anadolu bölgesinde faaliyet gösteren 100 yatak ve üstü kapasiteye sahip Sağlık Bakanlığına bağlı 17 devlet hastanesi, 5 eğitim araştırma hastenasi ve 3 dal hastanesi olmak üzere 25 kamu hastanesinin 2017 yılına ait verileri kullanılmıştır. Hastaneler kendi grupları içerisinde değerlendirilmiş, etkinlik analizi için Veri Zarflama Yöntemi, performans analizi için ENTROPY temelli TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre çalışmada değerlendirilen 17 devlet hastanesinden 11 tanesinin, 5 eğitim araştırma hastanesinden 1 tanesinin etkin çalışmadığı, 3 dal hastanesinin de etkin çalıştığı görülmüştür. Devlet hastanelerin etkinlik puanının %89,36 ile %100 arasında olduğu, eğitim araştırma hastanelerinin etkinlik skorlarının ise %97,73 ile %100 aralığında olduğu görülmüştür. Etkinlik puanı ile performans sıralamasının birbirine paralellik gösterdiği görülmüştür. Etkin olarak faaliyet gösteren hastanelerin performans sıralamasının ilk sıralarda yer aldığı, etkin olarak faaliyet göstermeyen hastanelerin ise performans sıralamasında son sıralarda yer aldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Etkinlik, Verimlilik, Performans, ENTROPY temelli TOPSIS

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

YOK

Efficiency Analysis of East Anatolian Regional Hospitals With Data Envelopment Analysis And ENTROPY-Based TOPSIS Method

Öz

The aim of this study is to evaluate the efficiency and performance of hospitals at regional level. In the study, 2017 data of 25 public hospitals, including 17 state hospitals affiliated with the Ministry of Health, 5 education and research hospitals and 3 branch hospitals, operating in the Eastern Anatolia region with a capacity of 100 beds or more, were used. Hospitals were evaluated within their own groups, Data Envelopment Method was used for efficiency analysis and TOPSIS method based on ENTROPY was used for performance analysis. According to the results obtained, it was observed that 11 out of 17 state hospitals and 1 out of 5 training and research hospitals were not working effectively, and 3 branch hospitals were working effectively. It was observed that the efficiency score of state hospitals was between 89.36% and 100%, and the efficiency scores of training and research hospitals ranged from 97.73% to 100%. It was observed that the efficiency score and the performance ranking were parallel to each other. It has been observed that the performance ranking of hospitals that operate effectively is in the first place, while hospitals that do not operate effectively are in the last place in the performance ranking.

Anahtar Kelimeler

Efficiency, Productivity, Performance, ENTROPY based TOPSIS

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Arslan, R. & Filiz, M. (2020). Sağlık eğitimi alan öğrencilerin Covid-19 salgınına yönelik algılarının değerlendirilmesi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 1-18.
• Arslan, Ş. & Mete, M. (2007). Performans ölçümünde veri zarflama analizi yöntemi: Sağlık Bakanlığı’na bağlı doğum ve çocuk hastaneleri örneği. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 36(1), 44-63.
• Ateş, H. (2007). Kavramlar, Tartışmalar ve Genel Çerçeve, Sağlık Sektöründe Performans Yönetimi-Türkiye Örneği, Ed: Ateş, H. Kırılmaz, H. Aydın. 1-20.
• Atmaca, E., Turan, F., Kartal, G. & Çiğdem, E. S. (2012). Ankara ili özel hastanelerinin veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 135-153.
• Bakır, M. & Atalık, Ö. (2018). Entropi ve aras yöntemleriyle havayolu işletmelerinde hizmet kalitesinin değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 617-638.
• Bardakçı, S. & Filiz, M. (2020). Veri zarflama analizi ile kamu hastaneleri için etkinlik ölçümü: Artvin ilinde örnek bir uygulama. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 445-460. doi: 10.33715/inonusaglik.718810.
• Bayraktutan, Y. & Pehlivanoğlu, F. (2012). Sağlık işletmelerinde etkinlik analizi: Kocaeli örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 127-162.
• Benligiray, S. (2004). Performans Değerlemesi. İnsan Kaynakları Yönetimi, Ed: Geylan, R. Anadolu Üniversitesi Yayınları, 139-162.
• Bircan, H. (2011). Veri zarflama analizi ile sivas ili merkez sağlık ocaklarının etkinliğinin ölçülmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 331-347.
• Charnes, A., Cooper, W. W. & Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research, 429-444.
• Çelik, T. & Esmeray, A. (2014). Kayseri’deki özel hastalerde maliyet etkinliğinin veri zarflama metoduyla ölçülmesi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 45-54.
• Farrell, M. J. (1957). The measurement of productivity efficiency. Journal of The Royal Statistical Society, 120, 253–290.
• Filiz, M. & Bardakçı, S. (2020). Sağlık çalışanlarının örgütsel iklim algıları ve örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Artvin ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 436-449.
• Gülsevin, G. & Türkan, A. H. (2012). Afyonkarahisar hastanelerinin etkinliklerinin veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 12(2), 1-8.
• Kandemir, M. (2016). Ankara’daki Hastanelerin Etkinliğinin İki Aşamalı Veri Zarflama Analizi ile İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kenger, M.D. & Organ, A. (2017). Banka personel seçiminin çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi temelli aras yöntemi ile değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), 152-170.
• Kruk, E. M. & Freedman, P. L. (2008). Assessing health system performance in developing countries: A review of the literature. Journal of Health Policy, 85, 263-276.
• Ömürberk, N, Eren, H. & Dağ, O. (2017). Entropi-aras ve entropi moosra yöntemleri ile yaşam kalitesi açısından ab ülkelerinin değerlendirilmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 29-48.
• Özata, M. & Sevinç İ. (2010). Konya’daki sağlık ocaklarının etkinlik düzeylerinin veri zarflama analizi yöntemiyle değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 77-87.
• Papanicolas, I., Smith, C. P. & Mossıalos, E. (2008). Principles of performance measurement. Euro Observer-The Health Policy Bulletin of the European Observatory on Health Systems and Policies, 10(1), 1-4.
• Ray, S. (2004). Data envelopment analysis: theory and techniques for economics and operations research. First Edition. Cambridge University Press.
• Saltman, R. B. & Figueras, J. (1997). European health care reform. Analysis of current strategies. World Health Organisation Regional Office for Europe.
• Shariati, S., Chamzini, A.Y., Salsani, A. & Tamosaitiene, J. (2014). Proposing a new model for waste dump site selection: case study of ayerma phosphate mine. Engineering Economics, 25(4), 410-419.
• Şenel, T. & Gümüştekin, S. (2015). Samsun'daki hastanelerin etkinliklerinin değerlendirilmesinde veri zarflama analizi kullanılması. International Anatolia Academic Online Journal, 3(2), 53-60.
• Tarım, A. (2001). Veri zarflama analizi: matematiksel programlama tabanlı göreli etkinlik ölçüm yaklaşımı. Sayıştay Yayınları.
• Taşdemir, N. Z. (2018). Sağlık Sektöründe Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü: Samsun İli Örnek Uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Akıllı Sistemler Mühendisliği Anabilim Dalı.
• Yoluk, M. (2010). Hastane performansının veri zarflama analiz yöntemi ile değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.