KASTEN ÖLDÜRME SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ (TCK m. 82)

Yıl 2020, Sayı: 65, 99 - 165, 14.12.2020

Berrin Akbulut

Öz

Kasten öldürme suçunun nitelikli hali Türk Ceza Kanununun (TCK) 82. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede kasten öldürme suçunun daha ağır ceza verilmesini gerektiren nitelikli halleri hükme bağlanmıştır. TCK’da kasten öldürme suçunun daha az ceza verilmesini gerektiren nitelikli hallerine ise yer verilmemiştir. Cezanın daha fazla verilmesini gerektiren nitelikli haller 82. maddede 11 bent halinde sayılmıştır. Bu düzenlemelerde kanun koyucu kazuistik yöntemi tercih etmiş, bentlerde nitelikli halleri tek tek sayma yoluna gitmiştir. Ancak düzenlemede tercih edilen yöntem ve bazı kavramların kullanılması doktrinde tartışmaları ve eleştirileri beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada 82. maddede yer verilen nitelikli haller, doktrinde yapılan tespitler ve Yargıtay kararlarıyla birlikte tek tek incelenecektir. Bu çerçevede her bir nitelikli halde kavramların anlamına, hata ve sapma konularına, haksız tahrikle birlikte uygulanıp uygulanmayacağına, diğer suçlarla ilişkilerine ve nitelikli hallerin ortaklara geçişine değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kasten öldürme, nitelikli hal, hata, sapma, nitelikli hallerin ortaklara geçişi

Kaynakça

• Akbaba, Zeynep Burcu, ‘’Töre, Namus ve Töre Saikiyle Kasten Öldürme’’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 75, 2008, ss. 333-351.
• Akbulut, Berrin, “Bağlılık Kuralı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Haziran 2010, C. XIV, S. 1, ss. 167-214.
• Artuk, M. Emin/Gökcen, Ahmet, Ceza Hukuku, Özel Hükümler, (M. Emin Artuk, Ahmet Gökcen, M. Emin Alşahin, Kerim Çakır), Adalet Yayınevi, Ankara, 2017, 16. Baskı.
• Bayraktar, Köksal, Kasten Öldürme, Özel Ceza Hukuku, C. II, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2017.
• Bayraktar, Köksal, ‘’Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Kişilere Karşı İşlenen Suçlar’’, Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, S. 5, İstanbul 2005, ss. 220-226.
• Bozdağ, Kerem, “Töre Saikiyle İşlenen Cinayetler, Yargıtay Yorumu ve Eleştirisi”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 89, S. 4, Temmuz 2015, ss. 45-56.
• Centel, Nur, “Ceza Hukuku Şiddete Karşı Kadını Koruyor Mu?”, Ceza Hukukunda Kadının Şiddete Karşı Korunması, Koç Üniversitesi Hukuka Genç Yaklaşımlar Konferans No. 1 Ceza Hukuku, İstanbul 2013, ss. 1-12.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, C. I, Beta basım Yayın, İstanbul, 2017.
• Demirbaş, Timur, Ceza Hukuku, Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018, 13. Baskı.
• Dönmezer, Sulhi, Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, Beta Basım Yayın, İstanbul, 2001, 16. Bası.
• Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Genel Kısım, C. II, Beta Basım Yayın, İstanbul, 1997, Yeniden Gözden Geçirilmiş Onbirinci Bası.
• Ekici-Şahin, Meral, “İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Suça Etki Eden Nedenlerin Şeriklere Sirayeti”, AÜHFD, 64 (3), 2015, ss. 637-686.
• Erem, Faruk, “Teammüd”, AÜHFD, C. XXXVII, 1980, S. 1-4, ss. 15-31.
• Erman, Sahir/Özek, Çetin, Ceza Hukuku Özel Bölüm, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, Dünya Yayıncılık, İstanbul, 1994.
• Eser, Olgun, “Kasten Öldürme Suçunun Türk-Alman Karşılaştırmalı Ceza Hukuku Bakımından İncelenmesi”, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=makale-goruntule&id=AW4xf36JyZgeuuwfeITY, ss. 1631-1666 (E.T. 22.07.2020).
• Gökcen, Ahmet, Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Kanunları ve Bu Kanunlardaki Ceza Müeyyideleri, Yayınevi yok, İstanbul, 1989.
• Gökcen, Ahmet/Balcı, Murat, Kasten Öldürme Suçları (TCK m. 81-83), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• Gökcen, Ahmet/Balcı, Murat, Kasten Öldürme Suçu (TCK. M. 81), MÜHF-HAD, C. 17, S. 1-2, ss. 95-218.
• Göztepe, Ece, “Namus Cinayetlerinin Hukuki Boyutu: Yeni Türk Ceza Kanununu’nun Değerlendirmesi”, TBB Dergisi, S. 59, 2005, ss. 29-48.
• Gropp, Walter, Strafrecht, Allgemeiner Teil, Springer, Berlin 2005, 3. Auflage.
• Hafızoğulları, Zeki/Özen, Muharrem, Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler, Kişilere Karşı Suçlar, US-A Yayıncılık, Ankara, 2011, 2. Baskı.
• Hafızoğulları, Zeki/Ketizmen, Muammer, “5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Hayata karşı Suçlar”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl 66, S. 1, 2008, ss. 143-154.
• Hakeri, Hakan, Kasten Öldürme Suçları, TCK m. 81-82-83, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007, 2. Baskı. İlhan, Abdulkadir/Erel, Kemalettin/Fazla, Yüksel/Örer, Fatma Betül/Çakıl, Dursun/Köse,
• Mehmet/Halitoğlu, Coşkun/Bozoğlu, Süleyman/Kurşun, Ömer Faruk/Kır, Oğuzhan, Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları (2005-2015), Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• İskender, Salih Zeki, Öğreti ve Yargısal Kararlar Işığında Töre Saikiyle İnsan Öldürmek Suçu (Namus Cinayetleri), Yetkin Yayınları, Ankara, 2011.
• Joecks, Wolfgang, Studienkommentar StGB, C.H. Beck, München, 2004, 5. Auflage.
• Kaban, Mater/Aşaner, Halim/Güven, Özcan/Yalvaç, Gürsel, Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları (Eylül 1996-Temmuz 2001), Adalet Yayınevi, Ankara, 2001.
• Kangal, Zeynel T., “Türk Ceza Hukukunda Haksız Tahrik”, EÜHFD, 2010, C. XIV, S. 3-4, ss. 19-68.
• “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle İlgili Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler”, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, www.aileicisiddet.net/egitim/set/KYAIS-Ilgili-Ulusal-ve-Uluslararasi-Yasal-Duzenlemeler.pdf (E.T. 09.09.2019).
• Keyman, Selahattin, Kan Gütme Saiki ile Adam Öldürme, Türk Hukuku ve Toplumu Üzerine İncelemeler, Türkiye Kalkınma Vakfı, Ankara, 1974.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018, 5. Baskı.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019, 12. Baskı.
• Lackner, Karl/Kühl, Kristian, StGB Strafgesetzbuch, Kommentar, C.H. Beck, München, 2007, 26. Auflage.
• “nükleer silah nedir”, https://www.takvim.com.tr/galeri/dunya/nukleer_silah_nedir (E.T. 12.07.2020).
• Otacı, Cengiz, Genel Hükümlerle Bağlantılı Olarak Kasten İnsan Öldürme Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016, 2. Baskı.
• Otacı, Cengiz, “Karar İncelemesi, Kan Gütme Saikiyle ve Canavarca Hisle Kasten Öldürme Suçu”, İÜHFM, C. LXXI, S. 1, ss. 1489-1497.
• Öncü, Gülay Arslan, Özel Yaşama ve Aile Yaşamına Saygı Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-8, Ankara 2019,
• https://www.anayasa.gov.tr/media/5604/ozel_yasam_hakki.pdf (E.T.20.09.2019).
• Öncü, Gülay Arslan, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Kadına Karşı Aile İçi Şiddet Olgusu ve Bununla Mücadele Yaklaşımları”, Ceza Hukukunda Kadının Şiddete Karşı Korunması, Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuka Genç Yaklaşımlar Konferans Serisi No.1, Editör Nur Centel, İstanbul 2013, ss. 39-63.
• Önder, Ayhan, Şahıslara ve Mala Karşı Cürümler ve Bilişim Alanında Suçlar, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1994.
• Önder, Ayhan, Ceza Hukuku, Genel Hükümler, C. II-III, Beta Basım Yayın, İstanbul, 1992, Yenilenmiş II. Bası.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar, Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019, 14. Baskı.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar, Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019, 10. Baskı.
• Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019, 19. Baskı.
• Selçuk, Sami, “Karşılaştırmalı Hukuk Açısından Canavarca His Sevkiyle Adam Öldürme”, Yargıtay Dergisi, C. 14, 1988, S. 4, ss. 467-482.
• Soyaslan, Doğan, Ceza Hukuku, Özel Hükümler, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2016, 11. Baskı.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019, 17. Baskı.
• Toroslu, Nevzat, Ceza Hukuku, Özel Kısım, Savaş Yayınevi, Ankara, 2018, 9. Baskı.
• Yalçın Sancar, Türkan, ‘’Kadınlar, Töreler ve Ötekiler’’, http://www.radikal.com.tr/radikal2/kadinlar-toreler-ve-otekiler-876016/(E.T.20.07.2020)
• Yaşar, Osman/Gökcan, Hasan Tahsin/Artuç, Mustafa, Yorumlu- Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, C. II, Adalet yayınevi, Ankara, 2010.Yenen, O. Şadi, “Biyolojik Silah, Biyolojik Savaş, Biyolojik Terör”, https://www.klimik.org.tr/2001/05/11/biyolojik-silah-biyolojik-savas-biyolojik-teror-prof-dr-o-sadi-yenen/(E.T.22.05.2020)