7392 VE 7416 SAYILI KANUNLARLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERİN ARACI HİZMET SAĞLAYICI OLARAK ÇEVRİMİÇİ ÇOK TARAFLI PLATFORMLARIN SORUMLULUKLARINA VE TÜKETİCİLERE ETKİLERİ

Yıl 2022, Sayı: 69, 429 - 467, 12.12.2022

Miray Özer Deniz , Erman Ekingen

https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1217838

Cited By: 1

Öz

Teknolojinin gelişmesi ve internetin insan hayatının ayrılmaz bir parçası haline gelmesiyle birlikte tüketicilerin, mal veya hizmet satıcıları/sağlayıcıları ile fiziken bir araya gelmeden hukuki işlemler yapabilmesi oldukça yaygınlaşmıştır. Bu işlemler genellikle bireysel kullanıcı olan tüketicilerin günlük işlerini yürütmesini kolaylaştıran Amazon, Trendyol, Yemeksepeti gibi farklı çevrimiçi çok taraflı platformlar aracılığıyla gerçekleşmektedir. Günümüzde hemen hemen her tüketicinin bu platformlardan en az birini kullandığı görülmektedir. Bu ilişki 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında mesafeli sözleşme ve 6563 sayılı E-Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında e-sözleşme olarak ifade edilmektedir ve ilgili kanunlarla bu ilişki içerisinde aracı hizmet sağlayıcı olan çevrimiçi çok taraflı platformlar için bazı sorumluluklar belirlenmiştir. Değişime ve gelişime müsait olan bu alanda belirlenen sorumlulukların da çağa ayak uydurur hale getirilmesi bir gereklilik haline gelmiştir. Bu nedenle yukarıda belirtilen kanunlar üzerinde de 2022 yılında belirli değişiklikler yapılmıştır. Bu çalışmada Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve E-Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun üzerinde yapılan değişikliklerin aracı hizmet sağlayıcı olarak çevrimiçi çok taraflı platformların sorumluluklarını nasıl şekillendirdiği ve bu yeni sorumluluk mekanizmasının e-ticaret içerisinde tüketiciyi nasıl etkilediği tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mesafeli Sözleşme, Tüketici, Aracı Hizmet Sağlayıcı, Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı, Çevrimiçi Çok Taraflı Platformlar, E-Ticaret, Tüketicinin Korunması.

The Effects of the Amendments Made by Law no. 7392 and no. 7416 on the Responsibilities of the Online Multi-Sided Platforms as Intermediary Service Providers and on Consumers

Öz

With the development of technology and the internet becoming an inseparable part of human life, it has become quite common for consumers to make legal transactions without physically meeting with goods or service vendors/providers. These transactions are usually carried out through many different online multi-sided platforms such as Amazon, Trendyol, Yemeksepeti, which facilitate the daily tasks of individual consumers. Today, it is seen that almost every consumer uses at least one of these platforms. This relationship is expressed as a distance contract within the scope of the Law on Consumer Protection No. 4077 and as an e-contract within the scope of the Law on the Regulation of E-Commerce No. 6563, and the relevant laws have determined some responsibilities for online multi-sided platforms that are intermediary service providers in this relationship. It has become necessary to adapt the responsibilities determined in this field, which are suitable for change and development, to keep up with the times. For this reason, specific changes were made to the laws mentioned above in 2022. In this study, it is discussed how the amendments to the Law on Consumers Protection and the Law on the Regulation of E-Commerce shape the responsibilities of online multi-sided platforms as intermediary service providers and how this new responsibility mechanism affects the consumers in e-commerce.

Anahtar Kelimeler

Mesafeli Sözleşme, Tüketici, Aracı Hizmet Sağlayıcı, Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı, Çevrimiçi Çok Taraflı Platformlar, E-Ticaret, Tüketicinin Korunması.

Kaynakça

• Akipek Öcal Ş/Kara İ, Tüketici Hukuku Dersleri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• Avcı Braun C, “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamında Mesafeli Sözleşmeler”, C.12, S. 2, 2016, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss. 17-45.
• Ayata Z, “Hukukun İktisadi Analizi Çerçevesinde Rekabet Hukuku”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 1, 2014, ss. 35-54.
• Baş Süzel E, “Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Sözleşmenin Kurulmasından Önce Korunması: Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü”, C. 17, S. 2, 2018, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss. 337-370.
• Baş Süzel E, Mesafeli Sözleşmeler ve İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• Botta M, “Sector Regulation of Digital Platforms in Europe: Uno, Nessuno e Centomila”, C. 12, S. 7, 2021, Journal of European Competition Law & Practice, ss. 500–512.
• Bozbel S/ Atalı M, “Mesafeli Sözleşmelerde Cayma Hakkının Kullanılması ve Ortaya Çıkan Hukuki Sorunlar”, C. IX, S. 1-2, 2005, AÜEHFD, ss. 452-456.
• Bütün Yılmaz DG, “Mesafeli Sözleşmelerin Kapsamı”, C. 69, S. 2, 2020, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss. 325-367.
• Chirico F, “Digital Markets Act: A Regulatory Perspective”, C. 12, S. 7, 2021, Journal of European Competition & Practice, ss. 493–499.
• Colangelo Giuseppe / Maggiolino Mariaterasa, “Applying Two-Sided Markets Theory: The MasterCard and American Express Decisions”, C. 14, S. 1, 2018, Journal of Competition Law & Economics, ss. 115-143.
• Cseres K. J, “The Controversies of the Consumer Welfare Standard”, C. 3, S. 2, 2007, The Competition Law Review, ss. 121-173.
• Çakırca Sİ, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre Mesafeli Sözleşmeler”, C. 34, S. 3, 2018, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, ss. 99-147.
• Demir M, Mesafeli Sözleşmelerin İnternet Üzerinden Kurulması, Turhan Kitapevi, Ankara, 2015.
• Demirbaş H, 6562 Sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Kapsamında Hizmet Sağlayıcıları ve Aracı Hizmet Sağlayıcılarının Yükümlülükleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2015.
• Doğan C, Rekabet Hukuku ve İktisadı Bağlamında Dijital Platformlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• Ekingen E, “Avrupa Birliği Rekabet Hukuku Açısından Avrupa İçin Dijital Tek Pazar Stratejisinin Son Adımı: Dijital Pazarlar Yasası Taslağı”, C. 20, S. 232, 2022, Legal Hukuk Dergisi, ss. 1199-1237.
• Ekingen E, The Relation Between EU Competition Law Policy and Consumers in Online Multi-Sided Platform Markets: An Analysis Based on Consumer Welfare Standard, Yetkin Hukuk Yayınları, Ankara, 2022.
• Evans DS. “Multi-Sided Platforms, Dynamic Competition, and The Assessment of Market Power for Internet-Based Firms”, S. 6, 2016, S. 753, The University of Chicago Coase-Sandor Institute for Law and Economics Working Paper Series, ss. 1-33.
• Gezder Ü, “Mesafeli Sözleşmeler”, İnceoğlu M (Ed.), Yeni Tüketici Hukuku Konferansı, On İki Levha Yayıncılık, 2015.
• Hanley DA, “A Topology of Multisided Digital Platforms”, C. 19, S. 2, 2020, Connecticut Public Interest Law Journal, ss. 272-350.
• Hovenkamp HJ, “On the Meaning of Antitrust's Consumer Welfare Principle”, 2020, Penn Law: Legal Scholarship Repository, ss. 1-4.
• Hutchinson T/ Duncan N, “Defining and Describing What We Do: Doctrinal Legal Research”, C. 17, S. 1, 2012, Deakin Law Review, ss. 83-119.
• İnceoğlu M.M./Baş Süzel E, “Mesafeli Sözleşme Kurulmasına Aracılık Edenlerin Tüketiciye Karşı Sorumluluğu (TKHK m.48/f.5)”, C. 15, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss. 475- 491
• Jens-Uwe F/Martin P, “Digital Platforms and the New 19a Tool in the German Competition Act”, C. 12, S. 7, 2021, Journal of European Competition Law & Practice, ss. 513-528
• Keskin D, “TKHK Değişiklik m. 48 Hükmü Çerçevesinde Aracı Hizmet Sağlayıcının Tüketiciye Karşı Sorumluluğu”, C.XXVI, S.3, 2022, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss. 119-144.
• Kuntoğlu ÖF, “Elektronik Ticarette Kişisel Verilerin Korunması”, C. 1, 2021, Bilişim Hukuku Dergisi, ss.176-241.
• Özbay Özdoğru Z, İnternet Ortamında Faaliyet Gösteren Aracılık Edenlerin Mesafeli Sözleşmeden Dolayı Tüketiciye Karşı Sorumluluğunun Şartları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• Sert Sütçü S, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Hükümlerine Göre Tüketicinin Cayma Hakkı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016.
• Sert Sütçü S, “Mesafeli Sözleşmelerin Kurulmasına Aracılık Edenlerin Tüketici Hukuku Bağlamında Sorumluluğunun Belirlenmesi”, C. 4, S. 1, 2021, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss. 276 – 287.
• Topaloğlu M, “Mesafeli Sözleşmeler”, C. 2, S. 3, 2016, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, ss. 15-50.
• Topaloğlu M, “Madde-48 Mesafeli Sözleşmeler”, Ed. Tokbaş, Hakan/Tüzüner, Özlem, Milli Şerh (National Commentary), Aristo Hukuk Yayınevi, İstanbul, 2016.
• Uzun Kazmacı Ö, “İnternet Ortamında Kurulan Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması”, C. 22, S. 3, 2016, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, ss.2791-2818. Yılmaz Aslan İ, Rekabet Hukuku, 5. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2017.
• Zevkliler A/Özel Ç, Tüketicinin Korunması Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara, 2016.
• <https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2022-0270_EN.html>, s.e.t 01.09.2022, recital 7.
• European Commission, Guidelines on the Application of Article 101(3) TFEU (formerly Article 81(3) TEC), 2004.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Veri Sorumlusu ve Veri İşleyen, https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/31d9c444-27a5-4a75-95b1-1ca9bdb81ea5.pdf, 2022, s.e.t. 25.08.2022.
• Rekabet Kurumu, “E-Pazaryeri Platformları Sektör İncelemesi Nihai Raporu”, 2022, <https://www.rekabet.gov.tr/Dosya/geneldosya/e-pazaryeri-si-raporu-pdf>, s.e.t. 15.08.2022.
• Rekabet Kurumu, “E-Pazaryeri Platformları Sektör İncelemesi Ön Raporu”, 2021, <https://www.rekabet.gov.tr/Dosya/geneldosya/e-pazaryeri-si-on-rapor-teslim-tsi_son-pdf>, s.e.t. 15.08.2022.