YAZILIMLARIN PATENTLE KORUNMASINDA TEKNİK KARAKTER UNSURU

Yıl 2024, Sayı: 72, 453 - 473, 15.05.2024

Hayri Bozgeyik , Fatma Betül Çakır Çelebi

https://doi.org/10.57083/adaletdergisi.1484057

Öz

Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) m. 82/2 ve European Patent Convention (EPC) m. 52/2’ye göre yazılımlar kural olarak patent koruması kapsamı dışındadır. Bunun nedeni, yazılımların kendi başlarına teknik karakter ihtiva etmemeleridir. Buna karşılık, teknik karaktere sahip olan yazılımlar ise tıpkı teknolojinin diğer alanlarınki buluşlar gibi patent korumasının kapsamındadır. O halde yazılımın patent ile korunması için kilit rolü teknik karakter kavramı oluşturmaktadır. Teknik karakter kavramı kanun koyucu tarafından tanımlanmamıştır. Yazılımların doğası gereği teknik araçlarla çalışması, teknik karaktere sahip olup olmadıklarının tespitini diğer buluşlara göre daha karmaşık hale getirmektedir. Yazılımların patentle korunması Türk hukuku için yeni bir meseledir. Bu nedenle, yazılımın hangi durumlarda teknik karaktere sahip kabul edileceğinin SMK m. 82/2’deki düzenleme ile mehaz Avrupa Birliği hukukundaki düzenleme ve uygulamalar göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi gerekir. Bu çalışmada SMK ve EPC’nin yazılımlara ilişkin düzenlemeleri, Avrupa Patent Ofisi’nin (European Patent Office – EPO) bu konuda benimsediği yaklaşımlar ve mevcut uygulaması göz önünde bulundurularak yazılımların hangi durumlarda teknik karaktere sahip olduğu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yazılımın patentle korunması, teknik karakter, SMK m. 82/2, EPC m. 52/2-3.

Kaynakça

• Aksu M, Bilgisayar Programlarının Fikri Mülkiyet Hukukunda Korunması, Beta, İstanbul, 2006.
• Ayhan R/Çağlar H/Yıldız B/İmirlioğlu D, Sınai Mülkiyet Hukuku, Ankara 2021.
• Ballardini R M, Software patents in Europe: the technical requirement dilemma, Journal of Intellectual Property Law & Practice, C. 3, S. 9, 2008.
• Bently L/Sherman B/ Gangjee D/Johnson P, Intellectual Property Law, 5. Baskı, Oxford Universty Press, 2018,
• Booton D, “The Patentability of Computer-Implemented Inventions”, Intellectual Property Quarterly 92 (2007)
• Çakır Ç, F B, “Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Tükenme İlkesi Çerçevesinde İkinci El Yazılımlarının Satışının Değerlendirilmesi” Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.27, S. 4, Y. 2023, s. 129-165.
• Çalışkan M G, Türk Patentte Bilgisayar Tabanlı Buluşların Değerlendirilme Kriterleri – Bölüm I, 8 Şubat 2021, https://iprgezgini.org/2021/02/08/turkpatentte-bilgisayar-tabanli-buluslarin- degerlendirilme-kriterleri-bolum-i/ (03.03.2024).
• Daşbaşı B, Bilgisayar Tabanlı Buluşların İş Metotlarının Patentlenebilirliği: Dünyadaki Uygulamalar ve Ülkemizdeki Durum, Türk Patent Enstitüsü, Patent Uzmanlık Tezi, Ankara, 2013
• Dhenne M, “Technical Character in European Patent Law”, SSRN Electronic Journal, 2020 (Technical Character).
• Dhenne M, The AIPPI and Computer-Implemented Inventions, European Intellectual Property Review, 2019 (AIPPI).
• Kaya A/ Sönmez N S, İngiltere ve Galler Adalet Divanının “Navitaire Kararı” Işığında Bilgisayar Programlarına Esas Fikrin ve Konseptin Korunabilirliği Üzerine Bir İnceleme, İstanbul Hukuk Mecmuası, 78 (1), s. 83-97.
• Kitchin D, The Role of the Technical Contribution to the Art in Modern Patent Law, GRUR International, No.1, 2021.
• Korkmaz C, Sınai Mülkiyet Haklarının Haczi, Ankara, 2023.
• Li Y, “The Current Dilemma and Future of Software Patenting", IIC, 50, 2019.
• Pila J, “Software Patents, Separation of Powers, and Failed Syllogisms: A Cornucopia from the Enlarged Board of Appeal of the European Patent Office”, Legal Research Paper Series, 48/2010.
• Suluk C/ Karasu R/Nal T, Fikri Mülkiyet Hukuku, Güncellenmiş 7. Baskı, Ankara 2023.
• Yıldırım M F, “Bilgisayar Programlarında İkinci El İşlemler”, Tekin Memiş (Ed.) Fikri Mülkiyet Hukuku Yıllığı 2010, Oniki Levha, 2011.
• Yusufoğlu F, Patent Verilebilirlik Şartları, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2014