Akdeniz Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerinin Antibiyotik Kullanım Tutumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 3, 137 - 144, 30.12.2023

Hümeyra Tercanlı , Ali Rasat

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı Akdeniz Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi öğrencilerinin antibiyotik kullanım konusunda tutumlarının değerlendirilmesidir.
Gereç ve yöntem: Çalışmaya toplamda 388 diş hekimliği fakültesi öğrencisi dahil edilmiştir. Katılımcıların antibiyotik kullanım konusunda tutumlarının değerlendirilmesi için içerisine demografik bilgilerin de dahil edildiği 22 soruluk anket gönüllülük esasına dayanarak online olarak doldurulmuştur. Verilerin analizinde SPSS kullanılmış ve p< 0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların 208 (% 53,6)’ sı kadın, 180 (% 46,4)’ ü erkek olup yaş ortalaması 20,97± 1,9 idi. “Grip veya soğuk algınlığı gibi durumlarda antibiyotik kullanır mısınız?” sorusuna 86 (% 22,2) katılımcı “evet”, 302 (% 77,8) katılımcı “hayır” cevabını verdi. 352 (% 90,7) katılımcı antibiyotik kullanımına hekim önerisi ile başlarken, 32 (% 8,2) katılımcı kendisinin karar verdiğini belirtti. 320 (% 82,5) katılımcı “Diş ağrısı için başvuran her hastaya antibiyotik reçete etmek gerektiğini düşünür müsünüz?” sorusuna “hayır” cevabını verirken, 9 (%2,3) katılımcı “evet”, 59 (% 15,2) katılımcı “fikrim yok” cevabını verdi. 142 (% 36,6) katılımcı antibiyotiklerin bakteriler üzerine etkisi olduğunu düşünürken, 7 (% 1,8) katılımcı virüsler üzerine etkili olduğunu düşünmekteydi. Ayrıca 369 (% 95,1) katılımcı antibiyotiklerin gereksiz ve yanlış kullanımının antibiyotik direncine neden olabileceğini düşünürken 16 (% 4,1) katılımcı “fikrim yok” cevabını verdi.
Sonuç: Diş hekimliği fakültesi öğrencileri, kendi topluluklarında uygun olmayan antibiyotik kullanımını sınırlamak için farkındalığı artırma potansiyeline sahiptir ve bu nedenle antibiyotik kullanımı hakkında fikirleri önemlidir. Bu çalışmanın sonuçlarının daha geniş katılımcı ile yapılacak çalışmalara kaynak olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Antibiyotikler, hasta güvenliği, ilaç kullanımını değerlendirme

Etik Beyan

Bu çalışmanın yürütülmesi Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Evaluation of antibiotic use attitudes of Akdeniz University Faculty of Dentistry students

Öz

Aim: This study aims to evaluate the attitudes of Akdeniz University Faculty of Dentistry students towards antibiotic use.
Material and methods: A total of 388 dentistry students were included in the study. To evaluate the attitudes of the participants on antibiotic use, a 21-question survey, also including demographic information, was filled online on a voluntary based. SPSS was used in the analysis of the data and p< 0.05 was considered statistically significant.
Results: 208 (53.6%) of the participants were female and 180 (46.4%) were male, with a mean age of 20.97±1.9 years. To the question of “Do you use antibiotics in cases such as the flu or cold?” 86 (22.2%) participants answered “yes”, while 302 (77.8%) participants answered “no”. While 352 (90.7%) participants started using antibiotics with the recommendation of a physician, 32 (8.2%) participants stated that they made their own decision. While 320 (82.5%) participants answered "no" to the question of “Do you think it is necessary to prescribe antibiotics to every patient who applies for a toothache?”, 9 (2.3%) participants answered “yes” and 59 (15.2%) participants answered “I have no idea”. While 142 (36.6%) participants thought that antibiotics affected bacteria, 7 (1.8%) participants thought that they were effective on viruses. In addition, 369 (95.1%) participants thought that unnecessary and misuse of antibiotics could cause antibiotic resistance, while 16 (4.1%) participants answered "I have no idea".
Conclusion: Dentistry students have the potential to raise awareness to limit inappropriate antibiotic use in their communities, and therefore their opinions about antibiotic use are important. It is thought that the results of this study can be a source for studies with larger participants.

Anahtar Kelimeler

Antibiotics, drug utilization review, patient safety

Kaynakça

• 1. Saygi S. Çevre ve insan sagligi yönünden ilaç atiklarinin önemi. MARMARA Pharm J. 01 Ocak 2012;2(16):82-90.
• 2. Darkwah TO, Afriyie DK, Sneddon J, Cockburn A, Opare-Addo MNA, Tagoe B, vd. Assessment of prescribing patterns of antibiotics using National Treatment Guidelines and World Health Organization prescribing indicators at the Ghana Police Hospital: a pilot study. Pan Afr Med J. 2021;39:222.
• 3. Topal M, Şenel GU, Topal EIA, Öbek E. Antibiyotikler ve kullanım alanları.
• 4. Versporten A, Bolokhovets G, Ghazaryan L, Abilova V, Pyshnik G, Spasojevic T, vd. Antibiotic use in eastern Europe: a cross-national database study in coordination with the WHO Regional Office for Europe. Lancet Infect Dis. Mayıs 2014;14(5):381-7.
• 5. Coplu N, Ilhan MN, Ciliv EF, Senlik ZB, Ertek M. Rational prescription of antibiotics among family physicians and specialists: attitudes and demands. Turk Bull Hyg Exp Biol. 2014;71(1):19-26.
• 6. Aydin M, Kilboz MM, Akici A, Koyuncuoğlu C. Diş Hekimliğinde Akılcı Antibiyotik Kullanımı. Türkiye Klin Diş Hekim Bilim Derg. 2017;23(1):33-47.
• 7. Niederman MS. Principles of appropriate antibiotic use. Int J Antimicrob Agents. Aralık 2005;26 Suppl 3:S170-175.
• 8. Nairobi) C of E on the RU of D (1985 : The rational use of drugs : report of the Conference of Experts, Nairobi, 25-29 November 1985 [Internet]. World Health Organization; 1987 [a.yer 26 Eylül 2023]. Erişim adresi: https://iris.who.int/handle/10665/37174
• 9. Lawler B, Sambrook PJ, Goss AN. Antibiotic prophylaxis for dentoalveolar surgery: is it indicated? Aust Dent J. Aralık 2005;50(4 Suppl 2):S54-59.
• 10. Öztürk DB, Kaçmaz B, Torun Edi̇S Ç, Erol Ö, Çalişkan O, Ecemi̇Ş K, vd. KIRIKKALE İLİNDEKİ İKİ HASTANEDE YATAN HASTALARDA ANTİBİYOTİK KULLANIMI: BİR GÜNLÜK NOKTA PREVALANS ÇALIŞMASI. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg. 30 Nisan 2019;21(1):90-4.
• 11. Üçüncü M, Üçüncü M, Toprak D. 0-6 YAŞ GRUBU ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN EV KAZALARI VE KORUNMA YOLLARI KONUSUNDAKİ BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARI. İstanbul Tıp Fakültesi Derg [Internet]. 21 Ekim 2019 [a.yer 26 Eylül 2023];82(4). Erişim adresi: http://iupress.istanbul.edu.tr/journal/jmed/article/0-6-yas-grubu-cocugu-olan-annelerin-ev-kazalari-ve-korunma-yollari-konusundaki-bilgi-tutum-ve-davranislari
• 12. Karabay O, Hosoglu S. Increased antimicrobial consumption following reimbursement reform in Turkey. J Antimicrob Chemother. Mayıs 2008;61(5):1169-71.
• 13. Kandemir S, Ergül N. Grievances in cases using antibiotics due to orodental problems and assessment of the need for antibiotics. Int Dent J. Nisan 2000;50(2):73-7.
• 14. Gould IM, Bal AM. New antibiotic agents in the pipeline and how they can help overcome microbial resistance. Virulence. 15 Şubat 2013;4(2):185-91.
• 15. Meyer E, Gastmeier P, Deja M, Schwab F. Antibiotic consumption and resistance: data from Europe and Germany. Int J Med Microbiol IJMM. Ağustos 2013;303(6-7):388-95.
• 16. Doğan Y, Ati̇K AD. Antibiyotik Kullanım Ölçeği: Ölçek Geliştirme Çalışması. Yuzunci Yil Univ Egitim Fak Derg. 30 Eylül 2019;16(1):1248-76.
• 17. Hasan S, Sulieman H, Babi H, Bloukh S. Development and Psychometric Evaluation of the Antibiotic Knowledge and Consumption Tool (AKCT). Antibiotics. 02 Aralık 2022;11(12):1744.
• 18. Doğan Y, Ati̇k AD. Antibiyotik Kullanım Ölçeği: Ölçek Geliştirme Çalışması. Van Üzüncü Il Üniversitesi Eğitim Fakültesi Derg. 2019;16(1):1248-76.
• 19. Esi̇n MN, Bulduk S, Dural Ç, Şenolan G, Temel E. Erişkin Bireylerin İlaç Kullanma İle İlgili Davranışları. Florence Nightingale J Nurs. 18 Eylül 2014;15(60):139-45.
• 20. Özkan S, İlhan MN, Özbay OD, Aycan S, Aksakal FN. Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta olduklarındaki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekim Bül. 2005;4(5):223-37.
• 21. Kukula O. Evaluation of Antibiotic Use of Medical Students. Ortadoğu Tıp Derg. 01 Eylül 2019;11(3):239-43.
• 22. Çelik S, Alacada M, Erduran Y, Erduran F, Berberkayar N. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin antibiyotik kullanma durumlarının incelenmesi. 2010;
• 23. Soysal A, Şahi̇n E. Akılcı ilaç kullanımı: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Sağlık Akad Derg. 28 Eylül 2020;7(3):175-82.
• 24. Kocaman E, Bezgin T, Yıldız G, Erkmen Almaz M. ÇOCUKLARDA ENDODONTİK ENFEKSİYONLARIN TEDAVİSİNDE ANTİBİYOTİK KULLANIMINA İLİŞKİN DİŞ HEKİMLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ DÜZEYLERİ. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg. 2021;23(1):41-8.
• 25. Araz A, Yurttapan E, Erdem Ö, Erol S. Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Antibiyotik Kullanım Konusunda Tutum ve Davranışları. J Health Sci Manag. 15 Ocak 2022;2(1):1-7. 26. Kocyigit H, Akgoz AB, Bolat SM, Baykan Z. Evaluation of the Knowledge, Attitudes and Behaviours of the First-Year Medical Students at Erciyes University About Rational Antibiotic Usage/Erciyes Universitesi Tip Fakultesi Birinci Sinif Ogrencilerinin Akilci Antibiyotik Kullanimi Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranislarinin Degerlendirilmesi. KLIMIK J. 01 Nisan 2020;33(1):29-36.
• 27. Coşkun, F. (2000). Acil serviste antibiyotik kullanımı. Acil Tıp Dergisi, Özel sayı,20-27