THE EFFECT OF MATRIX TECHNIQUE ON TEXT SUMMARIZATION

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 41 - 58, 27.06.2018

Erol Duran , Şeyma Özdil

Öz

The purpose of this research is to demonstrate the effect of the matrix technique on text summarization skills of fourth grade students in primary school. In this study, a novel matrix technique inspired by ‘Share One Get One’ Technique of Rick Wormeli is developed for analysis of the texts written in narrative form. The matrix technique consists of five steps: giving information about the technique, reading the text and filling the matrix, writing the summary by looking at the matrix and the text, summarizing without matrix and evaluation. There are two different
study groups in the research. The first study group of the study consisted of 34 students who were studying in the fourth grade of a primary school in the Uşak province center and the group was determined by an easily accessible sample selection technique. The second study group consisted of 12 students selected by stratified sampling technique among the students of the experimental group, considering the academic success criterion. The study was designed with a mixed model of quantitative and qualitative models. The data of the study were collected through summaries and semi-structured interview form written by the students after reading. In the analysis of the data, the t-test for the first sub-problem was used and the data obtained for the second sub-problem were listed under the headings. The study lasted 12 hours. At the end of the research, it is concluded that Matrix Technique is effective on the development of students' summarization skills.

Anahtar Kelimeler

writing education, summarization, matrix technique

MATRİS TEKNİĞİNİN METİN ÖZETLEME BECERİSİNE ETKİSİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, matris tekniğinin, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin metin özetleme becerilerine olan etkisini ortaya koymaktır. Bu çalışma için, Rick Wormeli tarafından geliştirilen, “Bir Paylaş Bir Al” Tekniğinden esinlenilerek, öyküleyici metin türünün özetlenmesine yönelik yeni bir Matris Tekniği geliştirilmiştir. Matris tekniği; teknik hakkında bilgi verme, metni okuma ve matris doldurma, matrise ve metne bakarak özet yazma, matris olmadan özet yazma ve değerlendirme olmak üzere beş aşamadan oluşmaktadır. Araştırmada iki farklı çalışma grubu bulunmaktadır. Araştırmanın birinci çalışma grubunu, Uşak ili merkezinde bir ilkokulun dördüncü sınıfında öğrenim gören 34 öğrenci oluşturmaktadır ve grup kolay ulaşılabilir örneklem seçim tekniğiyle belirlenmiştir. İkinci çalışma grubunu ise deney grubu öğrencileri arasından, akademik başarı ölçütü dikkate alınarak, tabakalı örnekleme tekniği ile seçilen 12 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma, nicel ve nitel modelin birlikte kullanıldığı karma model ile tasarlanmıştır. Araştırmanın verileri öğrencilerin okuma sonrasında yazdıkları özetler ve yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde birinci alt probleme yönelik veriler için t-testi kullanılmış, ikinci alt probleme ilişkin elde edilen veriler ise başlıklar altında sıralanmıştır. Çalışma 12 ders saati sürmüştür. Araştırma sonunda Tekniğin öğrencilerin özetleme becerilerinin geliştirilmesi üzerinde etkili olduğu görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

yazı eğitimi, özetleme, matris tekniği

Kaynakça

• Anderson, V. Hidi, S ve Babadoğan, C. (1991). Özetlemenin öğrencilere öğretimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 587-594.
• Aktaş, E. ve Bayram, B. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuduğunu anlamada özetleme stratejilerini kullanma becerilerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(1), 346-360.
• Akyol, H. (2010). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Arıcı, A. F. (2008). Okuma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Bahap, K. Z. ve Baydık, B. (2016). Başarılı ve başarısız dördüncü sınıf okuyucularının okuduğunu anlama ve özetleme becerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(3), 317-346.
• Bernhardt, T. M.. (2010). Using graphic organizers to enhance reading comprehension (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). University of California.
• Brassell, D. Rasinski T. (2008). Comprehension that works taking students beyond ordinary understanding to deep comprehension. Huntington Beach: Shell Education.
• Bulut, P. ve Akyol, H. (2014). Summarizing strategies of the primary school 5th grade students and teachers. International Journal of Language Academy, 2(4), 36-48.
• Demirel, Ö. 1999. İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB.
• Di Cecco, V. ve Gleason, M. (2002). Using graphic organizers to attain relational knowledge from expository text. Journal of Learning Disabilities, 35(4), 306-320.
• Garner, R. (1987). Strategies for reading and studying expository text. Educational Psychologis. 22(3-4). 299-312.
• Keçik, İ. (1992). İlkokul öğrencilerinin özet ve hatırlama metinlerinde bağdaşıklık sorunu. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 71-75.
• Kim, S. (2001). Characteristics of EFL readers' summary writing: A study with Korean university students. Foreign Language Annals, 34(6), 569-581.
• Marzano, R. J. ve Pickering, D. J. (1997). Dimensions of learning teacher’s manual. USA: Alexandria, VA: Association for Supervision & Curriculum Development.
• Okur, S. (2011). Türkçe ve sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe dersi öğretim araçlarındaki okuma metinlerini özetleme becerileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Okuyan, H. Y. ve Gedikoğlu, Y.G. (2011). Öğretmenlerce üretilen yazılı özet metinlerin niteliksel özellikleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 1007- 1020.
• Özçakmak, H. (2015). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Not Alarak Dinlemede Özetleme Stratejilerini Kullanma Becerileri (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Rinehart, S. D. Stahl, S. A. ve Erickson, L. G. (1986). Some effects of summarization training on reading and studying. Reading Research Quarterly, 21(4), 422-438.
• Senemoğlu, N. (2002). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi Akademi.
• Snyder, A. E. (2012). The effects of graphic organizers and content Familiarity on second graders’ comprehension of cause/effect text (Yayımlanmamış doktora tezi) Columbia University.
• Sulak, S. Arslan, Ş. (2017). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin özetleme stratejisini kullanma düzeyinin incelenmesi. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2 (1), 63-77.
• Susar-Kırmızı, F. ve Akkaya, N. (2011). İlköğretimde özetleme stratejilerinin kullanımına ilişkin nitel bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 267-277.
• Şahin, İ. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin hikâye edici metinlerde özetleme ve ana fikir bulma becerileri üzerinde hikâye haritalarının etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Tok, Ş. ve Beyazıt, N. (2007). İlköğretim 3. sınıf Türkçe dersinde özetleme ve not alma stratejilerinin okuduğunu anlama ve kalıcılık üzerindeki etkileri. Eurasian Journal of Education Research, 28, 113-122.
• Ülper, H. ve Karagül, S. (2010). Özetleme becerisinin kazandırılmasına yönelik etkinlikler: ders kitapları temelinde bir araştırma. III. Uluslararası Türkçe Eğitimi Kurultayı Bildirileri, 1-3.
• Wormeli, R. (2005). Summarization in any subject; 50 techniques to improve student learning. USA: Alexandria, Va: Assoc. For Supervision and Curriculum Development.
• Yıldız, C. Okur, A. Arı, G. Yılmaz, Y. (2008). Yeni öğretim programına göre kuramdan uygulamaya Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.