FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK UYGULAMASINDAN KAZANDIKLARI TECRÜBELER

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 16, 31.12.2020

Oktay Bektas , Ahsen Tanşu

https://doi.org/10.47214/adeder.753163

Cited By: 8

Öz

Kaliteli insanları yetiştirenlerin, öğretmenler olduğu bilinen bir gerçektir. Buradan yola çıkarak, nitelikli öğretmen yetiştirebilmenin üzerinde önemle durulması gerektiği söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, fen bilimleri öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması sonrası kazanmış oldukları tecrübelerin neler olduğunu ortaya koymaktır. Bu amaçla, çalışmada yöntem olarak nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcıları, 2013-2014 yarıyılı ilkbahar döneminde fen bilgisi öğretmenliği ana bilim dalının son sınıf düzeyinde farklı uygulama okullarında öğretmenlik uygulaması stajını yapan sekiz öğretmen adayıdır. Veri toplama aracı olarak, on sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme kullanılmıştır. Veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, katılımcıların öğretmenlik uygulaması dersi sonunda bilgi ve becerilerine olan güvenleri artmıştır. Öğretmen adayları, uygulama öğretmeninin tecrübe kazanmaları açısından çok büyük önem taşıdığını belirtmiş, okul idaresinden yeterince tecrübe edinemediklerini belirtmişlerdir. Uygulama sonunda, öğrencilerin akademik olarak başarılı olabilmeleri için, derse karşı tutumlarının olumlu ve sosyo-ekonomik olarak durumlarının iyi olması gerektiği, okulun fiziki koşulları açısından hala fiziki eksikliklerin olduğu vurgusu yapılmıştır. Öğretmen adaylarının daha fazla pratik yapabilmelerinin sağlanması açısından, her sınıf düzeyinde öğretmenlik uygulaması benzeri derslerin olması gerektiği sonucuna varılmıştır. Uygulama okulları belirlenirken, fiziki imkânlar, uygulama öğretmeninin nitelikleri, öğrenci profili gibi değişkenler açısından öğretmen adaylarının tecrübe kazanmalarını sağlayacak okulların seçilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik Uygulaması, Fen Eğitimi, Nitel Araştırma, fenomenoloji, uygulama öğretmeni, öğretmen adayı

Kaynakça

• Aksu, M. B. (2000). Uygulamanın ikinci yılında okul deneyimi I dersinin değerlendirilmesi (İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği). Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı, 48-56.
• Anıl, D. (2009). Uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programı (PISA)’nda Türkiye’deki öğrencilerin fen bilimleri başarılarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim, 34(152), 87-100.
• Aydın, A. (2010). Kimya I ders kitabının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 207-224.
• Aydın, B., Bektaş, O., & Öner-Armağan, F. (2016). Deneylerin uygulama, tasarlama ve öğrenme sürecine ilişkin fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi [Journal of Theoretical Educational Science], 9(3), 476-496.
• Azar, A. (2003). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin görüşlerin yansımaları. Milli Eğitim Dergisi, 159, 181-194.
• Bakioğlu, A., Gürdal, A. & Berkem, M. L. (2000). Okul deneyini I uygulaması konusunda fakülte ve bakanlık öğretim elemanlarının görüşleri ve mesleğe bakışları. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı, 112-125.
• Baştürk, S. (2010). Uygulama öğretmenlerine göre okul deneyimi grubu dersleri ve öğretmen adayları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 869-894
• Battal, N. (1999). YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesinin Değerlendirilmesi (Balıkesir örneği). III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı. (332-336), MEB Basımevi, Ankara.
• Böyük, U., Demir, S., & Mustafa, E. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi,3(4), 342-349.
• Briggs, C. (1986). Learning how to ask: A sociolinguistic appraisal of the role of the interview in social science research. Cambridge: Cambridge University Press.
• Cansaran, A., İdil, Ö. & Kalkan, M. (2006). Fen bilgisi eğitimi anabilim dallarındaki “Okul Deneyimi” uygulamalarının değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 83-99.
• Capel, S., Leask, M. & Turner, T. (2005). Learning to teach in the secondary school: The student teacher's role and responsibilities (19-27), Taylor & Francis e-Library.
• Demircan, C. (2007). Okul Deneyimi II Dersine Yönelik Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi (Mersin Üniversitesi Örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 119-132.
• Dursun, Ö.Ö. & Kuzu, A. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinde yaşanan sorunlara yönelik öğretmen adayı ve öğretim elemanı görüşleri. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 159-178.
• Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98-110.
• Ekinci, A. (2010). Aday öğretmenlerin iş başında yetiştirilmesinde okul müdürlerinin rolü. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty,15, 63-77.
• Eraslan, A. (2008). Fakülte-okul işbirliği programı: matematik öğretmeni adaylarının okul uygulama dersi üzerine görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 95-105.
• Ergün, M. & Özdaş, A. (1999). “Okul gözlemi ve uygulama çalışmalarını öğretmen adayları üzerindeki etkisi”, AKÜ. Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 115-119.
• Güzel, H., Berber & N. C., Oral, İ. (2010). Eğitim fakültesi uygulama okulları iş birliği programında görevli öğretmenlerin ve öğretim elemanlarının öğretmenlik uygulamasına yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1) 19‐36.
• Güzel, H. & Oral, İ. (2008). Selçuk Üniversitesi OFMAE Bölümü öğrencilerinin okul deneyimi etkinlikleri üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 249-261.
• Kaliska, P. (2002). A comprehensıve study ıdentıfyıng the most effectıve classroom management technıques and practıces, Unpublished master thesis. The Graduate School University of Wisconsin, USA.
• Karamustafaoğlu, O. (2006). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim materyallerini kullanma düzeyleri: Amasya ili örneği. Atatürk Üniversitesi Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 90-101.
• Kavcar, N., Sılay, İ., Çakır, M. & Aygün, M. (1999). Okul Deneyimi Dersi Üzerine Bir İnceleme. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı. (285-289), MEB Basımevi, Ankara.
• Kılınç, A. & Salman, S. (2007). “Okul deneyimi dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 23-35.
• Kızkapan, O., & Nacaroğlu, O. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin merkezi sınavlara (lgs) ilişkin görüşleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 701-719.
• Kirbulut, Z. D., & Bektas, O. (2011). Prospective chemistry teachers’ experiences of teaching practice. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 15, 3651-3655.
• Kocabaş, A., Durukafa, G., Gürşimşek, İ. & Günay, D. (2000). 1998-1999 öğretim yılı güz yarıyılı Buca Eğitim Fakültesi uygulama okulları işbirliği programının uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 44-55.
• Kolaç, E. (2003). İlköğretim dördüncü sınıf Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 105-137.
• Kudu, M., Özbek, R. & Bindak, R. (2006). Okul deneyimi-ı uygulamasına ilişkin öğrenci algıları (Dicle Üniversitesi Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(15),99-109.
• Nacaroğlu, O., Sarıtaş, D., & Kızkapan, O. (2019). Güncel eğilimler açısından fen bilimleri öğretim programına yönelik öğretmen ve uzman değerlendirmelerinin karşılaştırılması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 116-145.
• Nakiboğlu, C., & Sarıkaya, Ş. (1999). Ortaöğretim kurumlarında kimya derslerinde görevli öğretmenlerin laboratuvardan yararlanma durumunun değerlendirilmesi. DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Der. Özel Sayısı, 11, 395-405.
• Ören-Şaşmaz, F., Sevinç, Ö.S. & Erdoğmuş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 15(58), 217-246.
• Özbek, T. Z., & Aytekin, F. (2003). Eğitim fakültesi öğrencilerin öğretmenlik mesleğine bakış açıları ve öğretmenlik uygulaması dersinde memnuniyet durumları üzerinde bir araştırma. Çağdaş Eğitim Dergisi, 284(2), 31-39.
• Özmen, H. (2008). “Okul Deneyimi - I Ve Okul Deneyimi - II Derslerine İlişkin Öğretmen Adaylarının Görüşleri”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 25-37.
• Paker, T. (2008). Öğretmenlik uygulamasında öğretmen adaylarının uygulama öğretmeni ve uygulama öğretim elemanının yönlendirmesiyle ilgili karşılaştıkları sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,23, 132-139.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. Newbury Park, CA: SAGE.
• Sağlam, A. Ç. & Sağlam, M. (2004). Öğretmenlik uygulaması ve okul deneyimi derslerinin yürütülmesinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Çağdaş Eğitim, 305, 18-25.
• Sarıçoban, A. (2008). “Okul Deneyimi Ve Öğretmenlik Uygulaması Derslerine İlişkin Uygulama Öğretmenleri Ve Öğretmen Adaylarının Görüşleri”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,28(3), 31-55.
• Sarıtaş, M. (2007). “Okul Deneyimi I Uygulamasının Aday Öğretmenlere Sağladığı Yararlar Konusundaki Görüşlerin Değerlendirilmesi”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XX (1), 121-143.
• Seçer, Z., Çeliköz, N. & Kayılı, G. (2010). Okul öncesi öğretmenliği okul uygulamalarında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 128-152.
• Sılay, İ. & Gök, T. (2004). Öğretmen Adaylarının Uygulama Okullarında Karşılaştıkları Sorunlar Ve Bu Sorunları Gidermek Amacıyla Hazırlanan 152 Öneriler Üzerine Bir Çalışma. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Sünbül, A. M. (2001). Bir Meslek Olarak Öğretmenlik. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. (Editör: Ö. Demirel-Z. Kaya) Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 24, 543-559.
• Uluçınar, Ş., Cansaran, A., & Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 465-475.
• Uslu, Z. (2001). Okul Deneyimi Derslerinin Öğretmen Adaylarına Etkileri. Çağdaş Eğitim, 282, 35-39.
• Uzuntiryaki E., Boz Y., Kırbulut Z.D., & Bektaş O. (2010). "Do pre-service chemistry teachers reflect their beliefs about constructivism to their teaching practice? Research in Science Education, 40(3), 403-424.
• Ünver, G. (2003). Öğretmenlik Uygulamasında İşbirliği. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 87-100.
• Wesley, D. & Vocke, D. (1992). Classroom discipline and teacher education. Paper presented at the annual meeting of the Association of the Teacher Educators, Orlando, FL. (Eric Document Reproduction Service No: ED: 341 690).
• Wiegerová, A., Szimethová, M. (2012). “Comparison of Primary Science Education in the Three EU Countries”, New Perspectives in Science Education, Pixel 2012.
• Yaman, S., Koray, Ö.C. & Altunçekiç, A. (2004). Fen öğretmen adaylarının öz-yeterlilik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-366.
• Yapıcı, Ş., & Yapıcı, M. (2004). Öğretmen adaylarının Okul Deneyimi I dersine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 3(2), 54-59.
• Yenen, E.T. ve Kılınç, H. H. (2018). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2767-2787. https://doi.org/10.7884/teke.4325
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Genişletilmiş 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yiğit, N. & Alev, N. (2005). Etkili öğretmen yetiştirme açısından okul deneyimi derslerinin değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 91-103.