USUL-İ TEDRİS BAĞLAMINDA OSMANLI’DA ÖĞRETMEN YETIŞTIRME VE FORMASYON TARTIŞMALARI

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 19 - 27, 18.06.2022

Zafer Tangülü

https://doi.org/10.47214/adeder.1116286

Öz

Bu araştırmada günümüzde de yer yer gündeme gelen öğretmen eğitimi üzerine yapılan tartışmaların tarihsel bir arka planı olarak Osmanlı’da ne şekilde cereyan ettiği açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda Osmanlı öğretmen okulları, usul-i tedris dersi, öğretmenlik liyakati, öğretmen atamaları ve öğretmenlik formasyonu üzerine yapılan tartışmalar ele alınmıştır. Araştırmada yöntem olarak tarihsel araştırma tekniği kullanılmış, araştırma dönemine ait arşiv belgeleri, yıllıklar ve ayrıca telif eserlerden yararlanılmış, bunlardan elde edilen veriler betimsel yaklaşımla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak günümüzde de hala üzerine düşünülen ve farklı alternatifler üzerine tartışılan öğretmen yetiştirme problematiğinin Osmanlı da üzerine düşünülen, kamuoyunu meşgul eden konulardan biri olduğunu söylemek mümkündür. Mevcut araştırma ile okuyucuya konu ve dönem hakkında tarihsel bir arka plan oluşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Okulları, Öğretmen Yetiştirme, Usul-i Tedris (öğretim yöntemleri), Öğretmenlik Formasyonu

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2013). Türk eğitim tarihi (m.ö. 1000-m.s. 2013). Ankara: Pegem Akademi.
• Becerikli, S. (2019a). Öğretmen yetiştirmede İstanbul yüksek öğretmen okulu modeli (1924-1978) [Yayınlanmış doktora tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Becerikli, S. (2019b). Osmanlı Modernleşme Sürecinde Selanik Vilayetinde eğitim. Fatih Demirel (Ed.), Selanik dârülmuallimîni (ss.201-229). İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Becerikli, S. (2022). A historical study on courses on teaching profession taught in Ottoman teacher training schools. International Journal of Eurasian Education and Culture, 7(16), 532-562..
• Erdem, Y. T. (2013). II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e kızların eğitimi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Ferid. (1325a). Darülmuallimin-i aliyenin lağvı üzerine maarif nezaretine açık mektup. Darüşşafaka, 6, 281-284.
• Ferid. (1325b). Darülmuallimin-i aliyenin lağvı üzerine maarif nezaretine açık mektup. Darüşşafaka, 7, 313-315.
• Fraenkel, R. Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education. New York: Connect Learn Succeed.
• İbrahim Alaaddin (1923). Darülmuallimin ve darülmuallimat-ı aliye teşkilatı, Muallimler Mecmuası, 1(5), 74-76.
• Kodaman, B. (1999). Abdülhamid devri eğitim sistemi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Maarif-i Umumiye Nezareti. (1307). Salname -i vilayet-i Selanik. Selanik.
• Maarif-i Umumiye Nezareti. (1317). Salname-i nezaret-i maarif-i umumiye. İstanbul: Matbaa-i Amire.
• Maarif-i Umumiye Nezareti. (1318). Salname-i nezaret-i maarif-i umumiye. İstanbul: Matbaa-i Amire.
• Maarif-i Umumiye Nezareti. (1331). Darülmuallimin ve darülmuallimat nizamnamesi. İstanbul: Matbaa-i Amire.
• Öztürk, C. (1998). Dünden bugüne Türkiye’de öğretmen yetiştiren kurumlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Öztürk, C. (2007). Atatürk devri öğretmen yetiştirme politikası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Satı. (1327). Darulmualliminin bir senelik hayatı. Tedrisat-ı İbtidaiye Mecmuası, 15(2). 81-85.
• Şanal, M. (2002). Türkiye'de öğretmen okullarında meslek dersi kitaplarının pedagojik açıdan değerlendirilmesi (1848-1918) [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Şanal, M. (2002-2003). Osmanlı öğretmen okulları programlarında öğretmenlik meslek dersleri. Akademik Araştırmalar Dergisi, 15, 53-69.
• Tedrisat Mecmuası. (1920). Darülmuallimin şuunu. 11(52).
• Ünal, U., & Birbudak, T. S. (2013). İstanbul dârulmuallimîni (1848-1924). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Wolcott, H. F. (1994). Transforming qualitive data, description, analysis, and interpretation. Saga Publicatins.