EVALUATION OF PALLIATIVE CARE UNIT PERFORMANCE BY TOPSIS METHOD

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 511 - 525, 15.08.2017

Özlem Güdük Özden Güdük

https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.425963

Cited By: 3

Öz

Aim:  The aging population brings with it many
health problems. Today, more people are suffering from chronic diseases or
conditions such as heart diseases, chronic obstructive pulmonary disease,
diabetes, cancer, dementia and therefore need palliative care service. With the
increasingly aging world population, demand for palliative care services is
increasing day by day. As a result, more effective and efficient use of
palliative care beds is an inevitable consequence for responding to increasing
demand.

Method:  In this study, the performance of the
palliative care centers of three different hospitals was compared using TOPSIS
analysis method using 2016 year data. Criteria used in evaluating performance
of centers; the rate of personnel per bed, the rate of bed occupancy, the
average length of hospital stay, the rate of patients discharged, the rate of
patients referred and the rate of patients who died. While the number of days
is used in the criteria of average admission time, the values expressed in
percent (%) are used in all other criteria.

Result:  While the highest rate of personnel per unit
is C hospital (1.33%), the lowest rate in this criterion belongs to the
hospital (0.65%). When examined in terms of patient deaths, the highest rate is
seen in hospital C by 25%. Patient occupancy rates of the palliative care unit
were 89.7%, 68.6% and 70.5% in patients A, B and C, respectively.

Conclusion:  As a result, the palliative care unit of
hospital A (0.92) with the highest C* i value was found to be the best
performing unit while, the palliative care unit of hospital C (0.01) with the
lowest C* i value.

Anahtar Kelimeler

Palliative Care, Performance Evaluation, TOPSİS

PALYATİF BAKIM ÜNİTELERİ PERFORMANSININ TOPSİS YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Amaç:  Yaşlanan nüfus pek çok sağlık sorununu da
beraberinde getirmektedir. Günümüzde daha çok insan kalp hastalıkları, kronik
obstrüktif akciğer hastalığı, diyabet, kanser, bunama gibi kronik hastalıklar
ya da durumlar yaşamakta ve bu nedenle palyatif bakım hizmetine ihtiyaç
duymaktadır.  Dünya nüfusunun giderek
yaşlanması ile birlikte palyatif bakım hizmetine de talep her geçen gün
artmaktadır. Neticede artan talebe cevap verebilmek üzere, palyatif bakım
yataklarının daha etkin ve verimli kullanılması kaçınılmaz bir sonuç olarak
karşımıza çıkmaktadır.

Yöntem:  Bu çalışmada 2016 yılı verileri kullanılarak
TOPSIS analiz yöntemi ile üç farklı hastanenin palyatif bakım merkezlerinin
performansları kıyaslanmıştır. Merkezlere ait performansın değerlendirilmesinde
kullanılan kriterler; yatak başına düşen personel oranı, yatak doluluk oranı,
ortalama yatış gün süresi, taburcu edilen hasta oranı, sevk edilen hasta oranı
ve ölen hasta oranı verilerinden oluşmaktadır. Ortalama yatış süresi kriterinde
gün sayısı kullanılırken, diğer tüm kriterlerde yüzde (%) ile ifade edilen
değerler kullanılmıştır.

Bulgular:  Yatak başına düşen personel oranı en yüksek
olan karar birimi C hastanesi (%1,33) iken, bu kriterdeki en düşük oran A
hastanesine (%0,65) aittir. Hasta ölümleri açısından incelendiğinde ise, %25
ile en yüksek oran C hastanesinde görülmektedir. Palyatif bakım merkezi yatak
doluluk oranları A, B ve C hastanelerinde sırasıyla%89,7, %68,6 ve %70,5’dir.

Sonuç:  Sonuç olarak; en yüksek C*i değeri ile A
hastanesi (0,92)en iyi performans gösteren, en düşük C*i değeri ile C hastanesi
(0,01) ise en düşük performansı gösteren palyatif bakım merkezlerine sahip
oldukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Palyatif Bakım, Performans Değerlendirme, TOPSİS

Kaynakça

• 1. World Health Organization. Palliative care for older people: better practices. Copenhagen, Denmark. 2011.
• 2. Worldwide Palliative Care Alliance. Global Atlas of Palliative Care at the End of Life. London, UK. 2014.
• 3. WHO. Palliative Care. Erişim: http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en. Erişim Tarihi: 13.01.2018.
• 4. Health Quality Ontario. Palliative Care at the End of Life. Toronto: Queen’s Printer for Ontario 2016.
• 5. Palliative Care Australia. Palliative Care Service Provision in Australia: A Planning Guide. 2nd Edition. Deakin West ACT 2003
• 6. Fowler R, Hammer M. End-of-Life Care in Canada. Clin Invest Med, 2013;36(3):127-132. 7. Wheat A. Palliative Care – Evolution of a Vision. Medıcıne & Health/Rhode Island 2009;92(1): 34-36.
• 8. Loscalzo MJ. Palliative care: an historical perspective. Hematology Am Soc Hematol Educ Program. 2008:465. doi: 10.1182/asheducation-2008.1.465.
• 9. Worldwide Palliative Care Alliance. Mapping Levels of Palliative Care Development: A Global Update 2011
• 10. Mori M, Morita T. Advances in Hospice and Palliative Care in Japan: A Review Paper. Korean J Hosp Palliat Care 2016;19(4): 283-291.
• 11. Bag B. Almanya örneğinde sağlık sisteminde palyatif bakım uygulamaları. Türk Onkoloji Dergisi 2012;27(3):142-149.
• 12. Australian Institute of Health and Welfare. Palliative care services in Australia 2014. Cat. no. HWI 128. Canberra: AIHW. 2014.
• 13. Şahan Uslu F, Terzioğlu F. Dünyada ve Türkiye’de Palyatif Bakım Eğitimi ve Örgütlenmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi 2015;4(2): 81-90.
• 14. Utlu G. Kanser Hastalarında Palyatif Bakım ve Destek Servisinde Narkotik Analjezik Kullanımı. Uzmanlık Tezi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği. 2015.
• 15. Madenoğlu Kıvanç M. Türkiye’de Palyatif Bakım Hizmetleri. HSP 2017:4(2):132-135.
• 16. Sağlık Bakanlığı. Palyatif Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönergesi. Erişim: http://shgm.saglik.gov.tr/TR,10004/yonergeler.html Erişim Tarihi: 22.01.2018.
• 17. T.C. Resmi Gazete. Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ. Erişim: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/12/20141224-17.htm Erişim Tarihi: 10.02.2018.
• 18. Sağlık Bakanlığı. Kamu Hastaneleri Palyatif Bakım Merkezlerimizin İl ve Hastanelerdeki Yatak Sayıları ile İlgili Bilgiler. Erişim: https://khgmozellikli.saglik.gov.tr/svg/palyatif.php Erişim Tarihi: 20.05.2018.
• 19. Yıldırım B F, Önder E. İşletmeciler, Mühendisler ve Yöneticiler İçin Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri. Bursa. Dora Yayınları. 2014.
• 20. Uzun S, Kazan H. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE Karşılaştırılması: Gemi İnşada Ana Makine Seçimi Uygulaması. Journal of Transportation and Logistics 2016;1(1): 99-113.
• 21. Uygurtürk H, Turhan K. Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi 201;7(2): 95-115.
• 22. Bülbül S, Köse A. Türk Gıda Şirketlerinin Finansal Performansının Çok Amaçlı Karar Verme Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı 2011; 71-96.
• 23. Torlak G, Sevkli M, Sanal M, Zaim S. Analyzing Business Competition by Using Fuzzy TOPSIS Method: an Example of Turkish Domestic Airline Industry. Expert Systems with Applications 2010; 38(2011): 3396–3406.
• 24. Yükçü S, ve Atağan G. TOPSIS Yöntemine Göre Performans Değerleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi 2010(45): 28-35.
• 25. Soba M, Eren K. TOPSIS Yöntemini Kullanarak Finansal ve Finansal Olmayan Oranlara Göre Performans Değerlendirilmesi, Şehirlerarası Otobüs Sektöründe Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 2011; 11 (21): 23-40.
• 26. Akyüz G, Kılınç E. Kuruluş Yeri Seçiminde Bulanık Topsıs Yönteminin Kullanımı: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2016;(4)33: 590-608.
• 27. Lin C T, Tsai M C. Location choice for direct foreign investment in new hospitals in China by using ANP and TOPSIS. Quality & Quantity February 2010; 44 (2): 375-390.
• 28. Ağaç G, Baki B. Sağlık Alanında Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri Kullanımı: Literatür İncelemesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2016; 19(3): 343-363.
• 29. Cihan Ş, Ayan E, Eren T, Topal T, Yıldırım E K. Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Ekokardiyografi Cihazı Seçiminin Yapılması. HSP 2017;4(1):41-49.
• 30. Hajrahimi N, Mehdi S, Dehaghani H, Sheikhtaheri A. Health Information Security: A Case Study of Three Selected Medical Centers in Iran. Acta Inform Med 2013 21(1): 42-45.
• 31. Lee Y C, Chung P H, Shyu J Z. Performance Evaluation of Medical Device Manufacturers Using a Hybrid Fuzzy MCDM. Journal of Scientific & Industrial Research. 2017; 76: 28-31.
• 32. Shafii M, Hosseini S M, Arab M, Asgharizadeh E, Farzianpour F. Performance Analysis of Hospital Managers Using Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS: Iranian Experience. Global Journal of Health Science 2016;8(2) 137-155.
• 33. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644. Erişim Tarihi: 12.02.2018.