ŞEHİR HASTANESİ KURULUŞ YERİ SEÇİMİ İÇİN GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YAKLAŞIMI: DENİZLİ İLİ ÖRNEĞİ*

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 3, 256 - 278, 28.12.2017

Arzu Organ , Bilge Tekin

https://doi.org/10.30803/adusobed.336967

Cited By: 12

Öz

Özet

İşletme
kuruluş yeri, işletmenin ana faaliyetlerini gerçekleştireceği ve uzun yıllar
sürdüreceği coğrafi konum anlamına gelir. İşletme kuruluş aşamasında en önemli
unsurların başında işletme kuruluş
yeri seçimi gelir. Kuruluş yeri seçimi, işletme tipine, firmanın
üreteceği mal ya da sunacağı hizmete, yer alacağı pazarın koşullarına, kapasite
büyüklüğüne bağlı stratejik bir karardır. Kuruluş yeri seçimi her işletmenin
verimliliğini, performansını, tedarik kolaylığını ve kârlılığını etkiler.
Birçok kriterin ve birçok alternatifin arasından seçim yapmak söz konusu
olduğunda, çok kriterli karar verme yöntemleri karşımıza çıkmaktadır. Çok
kriterli karar verme yöntemlerinden birisi de Gri İlişkisel Analiz (GİA) yöntemidir.
GİA, unsurlar arasındaki eğilimlerin benzerlik ya da farklılık derecesine bağlı
olarak, ilişkiyi ölçmeye yarayan ve sıralama yapmaya imkân veren bir tekniktir

Şehir
hastaneleri, kamu özel ortaklığı modeli ile 
karşımıza çıkmaktadır. Kamu özel ortaklığı modeli bir sözleşmeye dayalı
olarak, sağlık yatırımı ve hizmetlerin, projeye yönelik maliyet, risk ve
getirilerinin, kamu ve özel sektör arasında paylaşılması yoluyla
gerçekleştirilmesidir. Böylece, halka sağlık hizmetleri daha hızlı ve daha
kaliteli bir şekilde verilmesi planlanmaktadır. Bu şehir hastaneleri
projelerinin tüm Türkiye’de yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada
Denizli ilinde yapılması planlanan şehir hastanesi yatırımına örnek olması
amacıyla, sağlık ve şehir planlama alanında çalışmakta olan uzmanlarla birlikte
5 alternatif kuruluş yeri ve 12 kriter ele alınmıştır. Alternatif bölgeler GİA
yöntemi ile değerlendirilerek, en uygun şehir hastanesi kuruluş yeri
belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gri İlişkisel Analiz, Şehir Hastaneleri Kuruluş Yeri

Kaynakça

• KAYNAKÇA Acartürk, E., Keskin, S. (2012), “Türkiye’de Sağlık Sektöründe Kamu Özel Ortaklığı Modeli”, SDÜ İİBF Dergisi, Cilt.17, Sayı.3, 25 – 51. Ahmed, A. H., Mahmoud, H., Aly, A. M. M. (2016), “Site Suitability Evaluation forSustainable Distribution of Hospital Using Spatial Information Technologies and AHP: A case Study of Upper Egypt, Aswan City”, Journal of Geographic Information System, Vol. 8, No. 5, 578 – 594. Altan, Y., Kerman, U., Aktel, M.,Metin, Y. ve Eke, E. (2013), “Yerel Yönetimlerde Kamu Özel Ortaklığı Uygulaması: Büyükkabaca Belediyesi Örneği”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C:5, S:3, s. 9-17 Aytürk, S. (2006), Askeri Savunma Sistemlerinde Analitik Hiyerarşi ve Analitik Şebeke Prosesi ile Hafif Makineli Tüfek Seçimi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Alp, İ., Öztel, A., Köse, M. S. (2015), “Entropi Tabanlı MAUT Yöntemi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt. 11, Sayı. 2, 65 – 81. Arık, M. M. (2014). Analitik Hiyerarşi Süreci ve Analitik Ağ Süreci Metotları Kullanılarak Bir Termal Kamerada Optik Seçimi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Baş, M., Çakmak, Z. (2012), “Gri İlişkisel Analiz ve Lojistik Regresyon Analizi ile İşletmelerde Finansal Başarısızlığın Belirlenmesi ve Bir Uygulama”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 12, Sayı. 3, 63 – 82. Busief, İ. M., Shouman, M. A. (2012), “Hospital Site Selection in Benghazi City in Libya”, International Conference on Industrial Engineering an Operations Management (İstanbul), 3th – 6th July, 2012. Bostancı, S. H., Ocakçı, M., Şeker, S. (2006), “Kentsel Siluetin Çeşitlilik Açısından Değerlendirilmesinde Entropi Yaklaşımı”, Journal of İstanbul Kültür University, Cilt. 4, Sayı. 2, 83 – 95. Cerrahoğlu, A. (2016), “Şehir Hastaneleri ve Birinci Basamak”, The Journal of Turkish Family Physician, Cilt. 7, Sayı. 3, 81 – 84. Chatterjee, D., Mukherjee, B. (2013), “Potential Hospital Location Selection Using AHP: A Study in Rural India”, International Journal of Computer Applications, Vol. 71, No. 17, 1 – 7. Chatterjee, D., Mukherjee, B. (2013), “Potential Hospital Location Selection Using Fuzzy – AHP: An Empirical Study in Rural India”, International Journal of Innovative Technology an Research, Vol. 1, No. 4, 304 – 314. Chen, F. L., Chen, Y. C. (2010), “Evaluating the Maintenance Performance of the Semiconductor Factories Based on the Analytical Hierarchy Process and Grey Relational Analysis”, American Journal of Applied Sciences, Vol. 7, No. 4, 568 – 574. Chen, T., Jin, Y., Qiu, X., Chen, X. (2014), “A Hybrid Fuzzy Evaluation Method for Safety Assessment of Food-Waste Feed Based on Entropy and The Analytic Hierarchy Process Methods”, Expert Systems with Applications, Vol. 41, No. 16, 7328 – 7337. Chen, W., Feng, D. F., Chu, X. (2015), “Study of Poverty Alleviation Effects for Chinese Fourteen Contiguous Destitute Areas Based on Entropy Method”, International Journal of Economics and Finance, Vol. 7, No. 4, 89 – 98. Çınar, Y. (2004), Çok Nitelikli Karar Verme ve Bankaların Mali Performanslarının Değerlendirilmesi Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Ecer, F. (2007), Fuzzy Topsis Yöntemiyle İnsan Kaynağı Seçiminde Adayların Değerlemesi ve Bir Uygulama (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar. Ecer, F. (2013), “Türkiye’deki Özel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: 2008 – 2011 Dönemi”, AİBÜ SBE Dergisi, Cilt. 13, Sayı. 2, 171 – 189. Ecer, F. Ve Günay, F. (2013), “ Borsa İstanbul’da İşlem Gören Turizm Şirketlerinin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Ölçülmesi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi”, Cilt 25, Sayı 1, Bahar: 35 - 48 Enea, M., Piazza, T. (2004), “Project Selection by Constrained Fuzzy AHP”. Fuzzy Optimization and Decision Making, Vol. 3, No. 1, 39 – 62. Ertuğrul, İ., Karakaşoğlu, N. (2010), “Electre ve Bulanık AHP Yöntemleri İle Bir İşletme İçin Bilgisayar Seçimi”, DEÜ İİBF Dergisi, Cilt. 25, Sayı. 2, 23 – 41. Ertuğrul, İ., Özçil, A. (2014), “Çok Kriterli Karar Vermede TOPSIS ve VIKOR Yöntemleriyle Klima Seçimi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt. 4, Sayı. 1, 267 – 282. İnce, Ö., Bedir, N., Eren, T. (2016), “Hastane Kuruluş Yeri Seçim Probleminin Analitik Hiyerarşi Süreci İle Modellenmesi”, GÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, Cilt. 3, Sayı. 1, 8 – 21. Jajaliyoon, N., Arastoo, A., Pirouti, A. (2015), “Land Selection; Using Multiple Criteria Decision Making”, International Journal of Academic Research in Management, Vol. 4, No. 1, 14 – 23. Karaatlı, M., Ömürbek, N., Köse, G. (2014), “Analitik Hiyerarşi Süreci Temelli TOPSIS ve VIKOR Yöntemleri İle Futbolcu Performanslarının Değerlendirilmesi”, DEÜ İİBF Dergisi, Cilt. 29, Sayı. 1, 25 – 61. Karadeniz, E., Koşan, L., Günay, F. Ve Beyazgül, M. (2017), “Türk İmalat Sektöründe Finansal Performansın Gri İlişkisel Analiz Yöntemi İle İncelenmesi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İmalat Alt Sektör Bilançolarında Bir Araştırma”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 2017-2, s.161-184 Kenger, M. D. (2017). Banka Personel Seçiminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Entropi Temelli MAUT, ARAS ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemleri İle Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli. Kerman, U., Altan, Y., Aktel M. Ve Eke, E., (2012), “Sağlık Hizmetlerinde Kamu Özel Ortaklığı Uygulaması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2012, C.17, S.3, s.1-23. Kuo, Y., Yang, T., Huang, G. W. (2008), “The Use of Grey Relational Analysis in Solving Multiple Attribute Decision – Making Problems”, Computers and Industrial Engineering, Vol. 55, No. 1, 80 – 93. Lee, P. T. W., Lin, C. W., Shin, S. H. (2012), “A Comparative Study on Financial Positions of Shipping Companies in Taiwan and Korea Using Entropy and Grey Relation Analysis”, Expert Systems with Applications, Vol. 39, No. 5, 5649 – 5657. Lin, s. J., Lu, I. J., Lewis C. (2007), “Grey Relation Performance Correlations Among Economics, Energy Use and Carbondioxide Emission in Taiwan”, Energy Policy, Vol. 35, No. 3, 1948 – 1955. Meydan, C., Yıldırım, B. F., Senger, Ö. (2016), “BIST’te İşlem Gören Gıda İşletmelerinin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemi Kullanılarak Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Cilt. 0, Sayı. 69, 147 – 167. Opricovic, S., Tzeng, G. H.(2003), “Defuzzification within a Multicriteria Decision Model”, International Journal of Uncertainty, Vol. 11, No.5, 635 – 652. Organ, A., Kenger, M. D. (2012), “Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ve Mortgage Banka Kredisi Seçim Problemine Uygulanması”, Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt. 5, Sayı. 2, 119 – 135. Organ, A. (2013), “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Bulanık PROMETHEE Yönteminin Konteynır Seçiminde Uygulanması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 12, Sayı. 45, 252 – 269. Ömürbek, N., Karaatlı, M., Balcı, H. F. (2016), “Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri İle Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt. 31, Sayı.1, 227 – 255. Önüt, S., Tuzkaya, U. R., Kemer, B. (2008), “An Analytical Network Process Approach To The Choice of Hospital Location”, Journal of Engineering and Natural Sciences, Vol. 25, No. 4, 367 – 379. Özden, U., Başar, Ö Ve Kalkan S., ( 2012), “İMKB’de İşlem Gören Çimento Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performanslarının Vıkor Yöntemi ile Sıralanması”, Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı:17, 23-44 Parkan, C., Wu, M. L. (2000), “Comparison of Three Modern Multicriteria Decision Making Tools”, International Journal of Systems Science, Vol. 31, No. 4, 497 – 517. Şen, H., Demiral, M. F. (2016), “Hospital Location Selection with Grey System Theory”, European Journal of Economics an Business Studies, Vol. 5, No. 1, 66 – 79. Pophali, G. R., Chelani, A. B., Dhodapkar, R. S. (2011), “Optimal Selection of Full Scale Tannery Effluent Treatment Alternative Using Integrated AHP and GRA Approach”, Expert Systems with Applications, Vol. 38, No. 9, 10889 – 10895. Shahbandarzadeh, H., Ghorbanpour, A. (2011), “The Applying ISM/FANP Approach for Appropriate Location Selection of Health Centers”, Iranian Journal of Management Studies, Vol. 4, No. 2, 5 – 28. Soltani, A., Marandi, E. Z. (2011), “Hospital Site Selection Using Two– Stage Fuzzy Multi – Criteria Decision Making Process”, Journal of Urban and Environmental Engineering, Vol. 5, No. 1, 32 – 43. Shemshadi, A., Shirazi, H., Toreihi, M., Tarokh M. J. (2011), “A Fuzzy VIKOR Method for Supplier Selection Based on Entropy Measure for Objective Weighting”, Expert Systems with Applications, Vol. 38, No. 10, 12160 – 12167. Şişman, B., Eleren, A. (2013), “En Uygun Otomobilin Gri İlişkisel Analiz ve ELECTRE Yöntemleri İle Seçimi”, SDÜ İİBF Dergisi, Cilt. 18, Sayı. 3, 411 – 429. Tiryaki, F., Ahlatçıoğlu, M. (2005), “Fuzzy Stock Selection Using a New Fuzzy Ranking and Weighting Algorithm”, Applied Mathematics and Computation, Vol. 170, No. 144 – 157. Tunca Z., Ömürbek N., Cömert G. ve Aksoy E. (2016), “Opec Ülkelerinin Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Entropi ve Maut İle Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Isparta, Cilt:7, Sayı:14, 7-8. Uzun, S., Kazan, H. (2016), “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE Karşılaştırılması, Gemi İnşada Ana Makine Seçimi Uygulaması”, Journal of Transportation and Logistics, Cilt. 1, No. 1, 99 – 113. Üstünışık, N. Z. (2007), Türkiye'deki İller ve Bölgeler Bazında Sosyo – Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması: Gri İlişkisel Analiz Yöntemi ve Uygulaması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Wang, R. T., Ho, C. T., Feng, C. M., Yang Y. K. (2004), “A Comparative Analysis of the Operational Performance of Taiwan’s Major Airports”, Journal of Air Transport Management, Vol. 10, No. 5, 353 – 360. Xu, G., Yang, Y. P., Lu , S. Y., Li, L., Song, X. (2011), “Comprehensive Evaluation of Coal – Fired Power Plants Based on Grey Relational Analysis and Analytic Hierarchy Process”, Energy Policy, Vol. 39, No. 5, 2343 – 2351. Yıldırım, B. F. (2015), “Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde ARAS Yöntemi”, KAÜİİBF Dergisi, Cilt. 6, Sayı. 9, 285 – 296. Zhang Y., Chen J., Chen Z., Nie Z. (2015), “Improving Assessment Of Groundwater Sustainability With Analytic Hierarchy Process and information Entropy Method: A Case Study of The Hohhot Plain”, China, Environment Earth Science, Vol. 73, No. 5, 2353 – 2363.