İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Ceza ve Kural Kavramlarına İlişkin Algılarının Metaforlarla Analiz Edilmesi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 3, 154 - 179, 28.12.2017

Tuba Akar , Ayşe Dilek Öğretir Özçelik

https://doi.org/10.30803/adusobed.341727

Öz

Bu araştırmanın
amacı, İlkokul dördüncü sınıf çocuklarının ceza ve kural kavramlarına ait
kullandıkları metaforları ortaya çıkarmaktır. Araştırma örneklemini Sinop
merkez ilçe bünyesinde yer alan Osmaniye İlkokulu, Korucuk İlkokulu, Atatürk
İlkokulu ve Gazi İlkokulunda öğrenim gören 261 öğrenci
oluşturmaktadır.Araştırmada veri toplamak amacıyla, araştırmaya katılan
çocukların ceza ve kural kavramlarına dair sahip oldukları algıları ortaya
çıkarmak amacıyla açık uçlu bir anket formu düzenlenmiş; anket formunda
çocuklara “Ceza............. gibidir; çünkü…….” ve “Kural............. gibidir;
çünkü…….”  cümlelerini tamamlamaları
istenmiştir.Öğrencilerin ceza ve kural kavramlarına ilişkin düşünceleri içerik
analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, üretilen ceza metaforların kaynaklarına
bakıldığında; engellenme (hapishane), balon, acı biber, spor, kötü gibi
kavramların en çok kullanıldığı görülmüştür. Öğrenciler tarafından üretilen
kural ile ilgili metaforların kaynaklarına bakıldığında ise trafik, okul,
müzik, ev ve spor gibi kavramların öğrenciler tarafından en çok algılandıkları
tespit edilmiştir. İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin ceza ve kural kavramlarını
soyut düşünemedikleri için yaşamsal olarak maruz kaldıkları deneyimler
üzerinden ilişkilendirdikleri anlaşılmıştır. Ancak bu temel deneyimler üzerine
çocuklara kavramsal şemalarını oluşturmaları adına kavramların fonksiyonlarına
ilişkin formel bilgilere pek yer verilmediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kural, Ceza, Öğrenci, Metafor

Kaynakça

• Ateş, T.Ö. (2016). Öğrencilerin Öğretmen ve Okul Metaforları. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES,) June 2016, cilt 2, no. 1, 78-93.
• Bal, T. (2005). İlköğretim 4. ve 5. sinif öğretmenlerinin disiplin anlayişlari ve kullandiklari disiplin yöntemleri (Konya ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Berk, L. (2013). Çocuk Gelişimi, A.Dönmez (Çevirmen). Birinci Baskı.Ankara.İmge Kitapevi.
• Bilir, Ş., Arı, M.,Dönmez, N., Atik, B. ve San, P. (1991), “Türkiye'nin 16 İlinde 4 - 12 Yaşlar Arasındaki 50.473 Çocuğa Fiziksel Ceza Verme Sıklığı ve Buna ilişkin Problem Durumlarının İncelenmesi”, Aile ve Toplum, Yıl: 1 Cilt: 1 Sayı: 1 Mart 1991, 57-70.
• http://www.cocukgozlemevi.org/wp-content/uploads/5000107945-5000157031-1-PB.pdf (Erişim 02.10.2017).
• Boyacı, A. (2009). İlköğretim öğrencilerinin disipline sınıf kurallarına ve cezalara ilişkin görüşlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Türkiye-Norveç örneği), Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(60), 523-553.
• Ercan, L. (2010). Sınıfta istenmeyen davranışların yönetimi. L. Küçükahmet (Ed.). Sınıf yönetimi. On Birinci Baskı. Ankara. Pegem Akademi, ss. 183-210.
• Harter, S. (2006). “The Self”, N. Eisenberg (Ed.), Handbook of Child Psychology: Social, Emotional, andPersonality Development, New Jersey: John Wiley&Sons, Inc., 505-560.
• Karabay, S. ve Asi, D.(2015). “Classroom Rules Used by Preschool Teachers and Children’s Levels of Awareness Relating to Rules”, İnönü University Journal of the Faculty of Education, Vol. 16, No 3, 2015, 69-89. DOI: 10.17679/iuefd.16331426
• Kaya, Hüseyin. (2010). “Metaphors developed by secondary school students towards “Earthquake” concept”, Education Research and Review, vol. 5, no. 11, November 2010, 712-718. http://www.academicjournals.org/article/article1379654409_Kaya.pdf (Erişim 02.10.2017).
• Korkmaz, İ. (2003). İstenmeyen Davranışların Önlenmesi: Sınıf Yönetimi. (Ed. Zeki Kaya). Ankara:Pegem A Yayıncılık. s.171-192.
• Lewis, Ramon. (2011). “Classroom Discipline in Australia”, Carolyn M. Everston ve Carol S. Weistein (Ed.), Handbook of Classroom Management: Research, Practice and Contemporary Issues, New York: Routledge, 1193-1214.
• Mahiroğlu, A. ve Buluç, M. (2003). Orta Öğretim Kurumlarında Fiziksel Ceza Uygulamaları, G.Ü. Teknik Eğitim Fakültesi Dergisi, c.1, s.1, 81-95.
• Miles, Matthew B. & Huberman, Michael A, (1994). Qualitative Data Analysis, Sage Publication, London.
• Öğretir, Ayşe D. ve Serap Demiriz (2007). “Alt ve Üst Sosyo-Ekonomik Düzeydeki 10 Yaş Çocuklarının Anne Tutumlarının İncelenmesi”, Kastomonu Eğitim Dergisi, cilt 15, no.1, 105.122.
• Öğretir-Özçelik, Ayşe Dilek. (2017a). “Investigating and comparing the relationship between parental monitoring types and perceived parenting styles of the Turkish students”, International Journal of Human Sciences (Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi), vol. 14, no.1., 2017, 331-345.
• Öğretir-Özçelik, Ayşe D. (2017b). “The Comparative Analysis of the Perceptions of Parental Styles and Attitudes and Parental Attachment of University Students”, International Journal of Psycho-Educational Sciences, vol. 6, no.1, April 2017, 23-35. DOI: https://doi.org/10.14687/jhs.v14i1.4400
• Örücü, D. (2012). “İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Sınıfa ve Sınıf Yönetimine ilişkin Metaforik Bakışları: Karşılaştırmalı bir Durum Çalışması”, Elementary Education Online, 11(2), 342-352. http://ilkogretim-online.org.tr
• Salk. L.(1990). Çocuğun Duygusal Sorunları. çev. Erzem Onur, 1.baskı, İstanbul: Remzi.
• Tüzel, Emel ve Şahin, Demet (2014). “İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Okul Yöneticilerine İlişkin Metaforları”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 17, Agustos 2014, 355-396. DOI: http://dx.doi.org/10.14520/adyusbd.736
• Uysal, H.,Altun, S. ve Akgün, E.(2009). “Okulöncesi Öğretmenlerinin Çocukların İstenmeyen Davranışları Karşısında Uyguladıkları Stratejileri”, Ege Üniversitesi 18. Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiriler, 1-3 Ekim 2009-Kuşadası.
• Yalçın,M.,Erginer, A. (2012). İlköğretim Okullarında Okul Müdürüne İlişkin Metaforik Algılar. Journal of TeacherEducationandEducators Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi Volume/Cilt 1, Number/Sayı 2, 2012, 229-256
• Yaman, E. ve Güven, N. (2014). “Öğrencilerin motivasyon düzeyine etki eden önemli bir kavram: Ödül ve ceza”, Vol: 11 Issue: 1, International Journal of Human Sciences (JHS), 1163-1177. http://dx.doi.org/10.14687/ijhs.v11i1.2782
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.