Gemi İşletmelerinin İşletme Maliyetlerinin Finansmanında Barter Yöntemi ve Tuzla Bölgesi İçin Değerlendirmeler

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 17 - 29, 05.08.2019

Özgül Uyan , Aziz Muslu

Öz

Gemi işletmeciliğinde özellikle
kosterler için yatırım maliyetlerinin yanı sıra operasyon maliyetleri de
oldukça önemlidir. Gemi işletmeleri için güverte, makine, kamara, elektrik ve
emniyet malzemeleri, gemi kimyasalları, sigorta giderleri, personele ilişkilin
giderler, bakım-onarım ve belgelendirme gibi pek çok maliyet unsuru söz
konusudur. Özellikle boya, tiner, motor yağları, halat ve kumanya gibi sarf
malzemeler ve stoklar önemli maliyet kalemleridir. Gemi işletmeciliğinde bu
stok ve sarf malzemeler tüm masrafların içinde yaklaşık % 15 paya sahiptir.
Bakım onarım ve rutin giderleri, arızalar, makine yedek parçaları, periyodik
bakımlar, tersane giderleri de önemli maliyetlerdendir. Özellikle gemilerin
denize elverişlilik belgesinin yenilenmesi için tersanede bakım işlemlerinin
yaptırılması zorunludur. Denize elverişlilik surveyi için tersanede yapılan bu
bakım masrafları ise gemi işletmeciliğinde toplam masrafların yaklaşık % 4’ünü
oluşturmaktadır. Tuzla tersaneler bölgesinde denizcilik sektöründeki
tedarikçiler ve tersanelerin birçoğu aynı zamanda ya gemi işletmecisi ya da
ortağı durumundadırlar. Gemi işletmecileri, navlun fiyatlarındaki dalgalanmalar
veya genel ekonomik sebeplerle sektörde yaşanan kriz dönemlerinde likit
sıkıntısı yaşamaktadırlar. Nitekim kriz zamanlarında yakıt borçlarını
ödeyemeyerek, borçları karşılığında yakıt tedarikçilerini gemilerine hissedar
olarak aldıklarına rastlanmaktadır. Oysaki gemi işletmecilerinin harcamalarını
nakit yerine takas ile gerçekleştirmeleri özellikle kriz ve daralma dönemlerine
dirençlerini artıracaktır. Bu noktada, mal ve hizmetlerin tamamen yahut kısmen
parasız alınıp satılabilmesine imkan sağlayan ve günümüzde çok taraflı
değiş-tokuşlar şeklinde uygulanabilen barter tekniği önem arz etmektedir.
Buradan hareketle hazırlanan çalışmada Tuzla bölgesindeki koster gemi
işletmecilerinin işletme maliyetlerini barterlaştırma olanaklarının
değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada öncelikle, Tuzla bölgesindeki gemi
işletmeleri ve gider kalemleri incelenmiş ve barter tekniği açıklanmıştır.
Ardından, bu işletmelerin hangi giderlerinin ve nasıl barter yoluyla
karşılanabileceği araştırılmıştır. Daha sonra ise, koster gemi işletmecilerinin
denizcilik sektörü krizlerinden sağlıklı çıkabilmeleri için, alım ve
satımlarının bir bölümünü bölgede oluşturulacak bir barter havuz sisteminden
gerçekleştirmelerine yönelik önerilerde bulunulmuştur.    

Anahtar Kelimeler

: Barter Finans, Deniz İşletmeciliği, Dış Ticaret, Gemi İşletme Maliyetleri, Uluslararası Taşımacılık

Barter Method In Fınancıng Of Shıppıng Companıes’ Operatıng Costs And Evaluatıons For Tuzla Regıon

Öz

In addition to the investment costs, especially for
coasters, operating costs are also very important in shipping business. There
are many cost elements for shipping companies such as deck, machine, cabin,
electricity and safety materials, ship chemicals, insurance expenses, personnel
related expenses, maintenance-repair and certification. In particular,
consumables and stocks such as paint, thinner, motor oil, rope and foodstuffs
are important cost items. In shipping business, these stocks and consumables
have a 15% share in all costs. Maintenance repairs and routine costs, defects,
spare parts of machinery, periodical maintenance, shipyard costs are also
significant costs. In particular, it is necessary to carry out the shipyard maintenance
for the renewal of the ship's admission of seaworthiness. These maintenance
costs, which are carried out at the shipyard for the survey of seaworthiness,
account for about 4% of total costs in shipping business. Many of the suppliers
and shipyards in the maritime sector in Tuzla shipyard region are either ship
owners or partners at the same time. Shipping companies are experiencing
liquidity problems during the periods of crisis in the sector due to the
fluctuations in freight rates or general economic reasons. As a matter of fact,
it can be seen that ship owners are not able to pay their fuel debts in times
of crisis and have taken fuel suppliers to their ships as a shareholder for
their debts. However, if ship owners/operators make their expenditures by
barter exchange instead of cash their resistance especially to the crisis and
constriction periods will increase. At this point the barter technique, which
enables the goods and services to be bought and sold without cash completely or
partially, and which can be applied in the form of multilateral exchanges
today, is important. In this study it is aimed to evaluate the possibilities of
bartering of the business costs of the coaster shipping companies in Tuzla
region. In the study, firstly, shipping companies in Tuzla region and their
expense items were examined and barter technique was explained. Then, it was
researched which costs of these companies and how could be recovery by barter.
Subsequently, proposals have been made for coaster shipping companies’ owners
and managers to provide a portion of their purchases and sales from a barter
pool system which will be formed in the region, in order to ensure them to get
out of the maritime sector crises successfully.

Anahtar Kelimeler

Barter Finance, Foreign Trade

Kaynakça

• Bauer, P. (2000). From Subsistence to Exchange and Other Essays, Princeton University Press, Princeton, N.J.
• Duramaz, S. (2018). “Gemi İnşa Sanayi’nin Gelişiminde Eximbank Kredileri: Çin ve Türkiye’ye Yönelik Bir Karşılaştırma”. Maliye ve Finans Yazıları, Sayı: 109, ss.145-164.
• GİSBİR (Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği). http://www.gisbir.com/tr/uyeler/ (Erişim: 16.08.2018).
• GİSBİR (Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği). http://www.gisbir.com/tr/kurumsal/gisbir_1 (Erişim: 16.08.2018).
• GİSBİR (Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği). Üye Kataloğu.
• http://www.gisbir.org/content/uploads/kurumsal/dosya/gisbir_uye_katalogu.pdf (Erişim: 16.08.2018).
• Karluk, R. (2003). Uluslararası Ekonomi-Teori ve Politika. Beta Yayınları, 7. Basım, İstanbul.
• İMEAK (İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası). 2017 Deniz Sektörü Raporu. İstanbul, 2018.
• İMEAK (İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası).
• http://www.denizticaretodasi.org.tr/sayfalar/MeslekGruplari.aspx (Erişim: 17.08.2018)
• İMEAK (İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası).
• http://www.denizticaretodasi.org.tr/sayfalar/hakkimizda.aspx (Erişim: 17.08.2018).
• Madura, J. (1992). International Financial Management, West Publishing, 3th ed., St. Paul, Minnesota.
• Oxford Dictionaries. (05.07.2018). Oxford University Press, https://en.oxforddictionaries.com/definition/barter
• Özkan, A. (2002). “Barter İşlemleri ve Muhasebe Uygulamaları”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:18, ss.63-86.
• Resmî Gazete. “Bakanlar Kurulu Kararı (Karar Sayısı : 2008/14373)”. Sayı: 27085, 19.12.2008.
• Resmî Gazete. “Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (Kanun No. 5266, Kabul Tarihi: 2.12.2004)”. Sayı: 25665, 09.12.2004.
• Sarışen, Ş. (2006). “Türkiye Denizcilik Sektöründe Finansman”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, D.B.İ.E., İstanbul.
• SPK (Sermaye Piyasası Kurulu). http://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20140102/1 (Erişim: 28.07.2018).
• Stopford, M. (2009). Maritime Economics. Routledge, 3rd Ed., London and New York.
• Şipal, Y., Z. (2014). “Türkiye’de Deniz Ulaşım Sektöründeki Firmaların Gemi Yatırım Stratejileri ve Finansmanı; Bir Uygulama”. Yayınlanmamış Doktora Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, S.B.E., Aydın.
• Tugend, A. (2009). “Trading What You Have for What You Need”. New York Times. http://www.nytimes.com/2009/02/14/your-money/household-budgeting/14shortcuts.htmlTuzla Liman Başkanlığı.
• http://www.tuzlaliman.gov.tr/Ba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1m%C4%B1z.html (Erişim: 15.08.2018).
• Tuzla Liman Başkanlığı. http://www.tuzlaliman.gov.tr/kyts_1-tersaneler.html (Erişim: 15.08.2018)Türk Eximbank. https://www.eximbank.gov.tr/tr/urun-ve-hizmetlerimiz/krediler/orta-uzun-vadeli-ihracat-kredileri/gemi-insa-ve-ihracati-finansman-programi (Erişim: 27.07.2018).
• Uyan, Ö. (2017). “Ekonomik Kriz Ortamında İnovatif Bir Finansman ve Pazarlama Modeli Olarak Barter ve Girişimciler İçin Önemi”. III.International Entrepreneurship Employment and Career Congress, Congress Proceedings Handbook, Vol:2, pp.810-813, Fethiye, 12-15 October 2017.
• Saatçioğlu, C (2015). Ulaştırma Ekonomisi , Sistemler - Politikalar – Uygulamalar, Sümer Kitabevi Yayınları, s.90-95.
• Varan, S. (2016). “Deniz İşletmeciliğinde Finansal Yönetim”, Denizcilik İşletmeleri Yönetimi. Cerit, A. G., Deveci, A. ve Esmer, S. (Ed.). Beta Yayınları, 2.Basım, İstanbul, ss.447-470.
• Varışlı, C. (2015). “Türkiye’de ve Dünya’da Denizcilik Finansmanı ve Deniz Sigortaları”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, F.B.E., İstanbul.
• Vira Haber. https://www.virahaber.com/tuzla-tersaneler-bolgesi-yeni-imar-planlari-askiya-cikti-41550h.htm (Erişim: 20.08.2018).
• Yakovlev, A. (2000). “Barter in the Russian Economy: Classifications and Implications (Evidence From Case Study Analyses)”. Post-Communist Economies. Vol. 12, No. 3, pp. 279-291.
• Yeşiloğlu, T., Yiğit, S. (1996). “Barter ile Ticaret Çok Avantajlı Oldu”, Ekonomist. Sayı: 47, s.17.