Lisans Eğitiminin Öğretmenlerin Mesleki Yaşamlarına Yansımaları

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 152 - 169, 29.12.2021

Nurtaç Üstündağ , Burcu Altun

https://doi.org/10.30803/adusobed.975738

Öz

Bu çalışmanın amacı; öğretmenlerin lisans eğitimi boyunca edindikleri bilgi ve deneyimlerin mesleki yaşamlarına yansımalarını incelemektir. Çalışma nitel yöntem kullanılarak gerçekleştirilmiş ve durum çalışması desenine göre yapılandırılmıştır. Çalışma grubu Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden mezun olan ve en fazla 3 yıldır Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerden oluşmaktadır. Yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilen verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçları, katılımcıların çoğunluğunun lisans eğitimlerini teorik olarak yeterli gördüklerini, eğitimlerinin uygulama boyutunu ise yetersiz olarak nitelediklerini göstermektedir. Ayrıca, lisans eğitimleri boyunca edindikleri öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin bilgilerin çoğunu ya hiç kullanmadıkları ya da çok az kullandıkları; ölçme ve değerlendirme aracı olarak en çok çoktan seçmeli ve açık uçlu sorulardan oluşan sınavlara başvurdukları; yetersiz lisans eğitimi, öğrenci, öğretmen, çevre ve olanaklar ve Milli Eğitim Bakanlığı kaynaklı sorunlar yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları ışığında önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Durum çalışması, Meslek bilgisi, Mesleki yaşam, Öğretmen eğitimi

Reflection of Undergraduate Education to Teacher’s Professional Life

Öz

The aim of this study is; to examine the reflection of the knowledge and experiences that teachers have gained during their undergraduate education on their professional lives. The study was carried out using a qualitative method and structured according to a case study. The study group consists of teachers who graduated from Aydın Adnan Menderes University Faculty of Education and have been working in the Ministry of National Education for a maximum of 3 years. Content analysis was used in the analysis of the data obtained through semi-structured interviews. The results of the research show that the majority of the participants consider their undergraduate education theoretically sufficient, but practically insufficient. In addition, it was concluded that they either never used most of the information about teaching methods and techniques they gained during their undergraduate education, or used very little; they mostly used exams consisting of multiple choice and open-ended questions as a measurement and assessment tool; they had problems arising from insufficient undergraduate education, students, teachers, environment and facilities and the Ministry of National Education. Implications were discussed in the light of the research results.

Anahtar Kelimeler

Case study, Professional knowledge, Professional life, Teacher education

Kaynakça

• AKBAŞLI, S. (2010). Öğretmen yeterlilikleri hakkında ilköğretim denetçilerin görüşleri. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 13-36.
• AKGÜL, N. İ. (2006). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde kullandıkları yöntemler ve karşılaşılan sorunlar (Niğde ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Üniversitesi.
• AKSOY, N. (2008). Birleştirilmiş sınıflarda eğitim-öğretim: genç ve deneyimsiz öğretmenlerin görüşlerine dayalı bir araştırma, Eğitim Bilim ve Toplum Dergisi, 6(21), 82-108.
• AKTAĞ, I (2011). The effects of student teaching on preservice teachers’ teacher efficacy. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 22(1), 13–24.
• ANIL, D., & ACAR, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ölçme değerlendirme sürecinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 44-61.
• ARENDS, R. (2011). Learning to teach (9th edition). MacGraw-Hill Company.
• ASHTON, P. T. (1984). Teacher efficacy: A motivational paradigm for effective teacher education. Journal of Teacher Education, 35(5), 28-32.
• AŞİROĞLU, S. (2016). Okulöncesi öğretmen adaylarının farklılaştırılmış öğretim konusundaki öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 948-960.
• AYDEMİR, H. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim yöntem, teknik ve stratejileri kullanma yeterlikleri. Hikmet Yurdu Dergisi, 5(9), 81-100.
• BAŞAR, M., & DOĞAN, Z. G. (2015). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin yaşadığı sosyal kültürel ve mesleki sorunlar. Route Educational and Social Science Journal, 2(4), 375-398.
• BEDİR, G. (2015). Perception of teaching efficacy by primary and secondary school teachers. International Electronic Journal of Elementary Education, 8(1), 41-54.
• BELTMAN, S., MANSFIELD, C. F., & PRICE, A. (2011). Thriving not just surviving: A review of research on teacher resilience. Educational Research Review, 6(3), 185–207. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2011.09.001
• BİRGİN, O., & GÜRBÜZ, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163-179.
• BRAVMANN, S. (2004). Two, four, six, eight, let’s all differentiate. Differential education: Yesterday, today, and tomorrow. http://aokdifferentiatedinstruction.weebly.com/uploads/4/1/7/5/4175615/reading_three.pdf, web adresinden 10 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir.
• CAN, E. (2019). Professional development of teachers: Obstacles and suggestions. Journal of Qualitative Research in Education, 7(4), 1618-1650. https://doi.org/10.14689/Issn.2148-2624.1.7c.4s.14m
• CRESWELL, J. W. (2012). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches (4th edition). Sage Publications.
• ÇAKAN, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme uygulamaları ve yeterlik düzeyleri: İlk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 99-114.
• DEMİR, S., & ÖZDEN, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretimsel stratejilere yöntemlere ve tekniklere ilişkin görüşleri: Hayat Bilgisi dersine yönelik tanılayıcı bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 59-75.
• EKİNCİ, A. (2010a). Aday öğretmenlerin işbaşında yetiştirilmesinde okul müdürlerinin rolü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 63-77.
• EKİNCİ, A. (2010b). İlköğretim okullarında çalışan müdür ve öğretmenlerin mesleki sorunlarına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 9(2), 734-748.
• EKİZ, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Anı Yayıncılık.
• ERDEM, A. R., KAMACI, S., & AYDEMİR, T. (2012). Birleştirilmiş sınıfları okutan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar: Denizli örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 1(1-2), 3-13.
• ERDEMİR, N. (2007). Mesleğe yeni başlayan fen bilgisi öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve şikâyetleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(22), 135-149.
• ESEN, Y. D., TEMEL, F., & DEMİR, E. (2017). Türkiye’deki öğretmenlerin karşılaştıkları mesleki sorunların ikili karşılaştırma yöntemi ile ölçeklenmesi. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 8(1), 47-62.
• FİDAN, N., & ERDEN, M. (1994). Eğitime giriş. Meteksan.
• FRIJHOFF, W. (2012). Historian’s discovery of childhood. Paedagogica Historica, 48(1), 11–29. https://doi.org/10.1080/00309230.2011.644568
• GAMBLE, J. (2010). Teacher professionalism: A literature review. JET Education Services. https://www.jet.org.za/resources/Teacher%20professionalism%20a%20literature%20review.pdf/view, web adresinden 12.02.2021 tarihinde erişilmiştir.
• GELBAL, S., & KELECİOĞLU, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
• GIBSON, S., & DEMBO, M. (1984). Teacher efficacy: A consruct validation. Journal of Educational Psychology, 76(4), 569-582.
• GÖMLEKSİZ, N., ÜLKÜ, A. K., BİÇER, S., & YETKİNER, A. (2010). Mesleğe yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları zorluklarla öğretmen adaylarının yaşayabilecekleri zorluklara ilişkin algılarının karşılaştırılması. e- Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 12-23.
• HİSMANOĞLU, M., & HİSMANOĞLU, S. (2010). Language teachers’ preferences of pronunciation teaching techniques: Traditional or modern? Procedia Social and Behavioral Sciences, 2(2010), 983–989.
• IŞIK, A., CİLTAŞ, A., & BAŞ, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1): 53-62.
• KARACAOĞLU, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-97.
• KARASU AVCI, E., & KETENOĞLU KAYABAŞI, Z. E. (2019). Sınıf öğretmenlerinin derslerinde kullandıkları yöntem ve tekniklere ilişkin görüşleri: Bir olgubilim araştırması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(4), 926-942.
• KARATAŞ, A., & KINALIOĞLU, İ. (2018). Köy okullarında çalışan sınıf öğretmenlerinin sorunları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3) , 207-220.
• KARATAŞ, K., & ÇAKAN, S. (2018). Öğretmenlerin bakış açısıyla eğitim-öğretim sorunları: Bismil ilçesi örneği. Elementary Education Online, 17(2), 834-847.
• KELEMEN, G. (2015). Developing Professional knowledge in the initial teacher education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 180, 357-364.
• KESKİN, Y. (2013). Mesleki yeterliklerin kazanılma sürecinde öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies, 8(3), 319-339.
• KHURSHID, F., & ANSARİ, U. (2012). Effects of innovative teaching strategies on students’performance. Global Journal of Human Social Science Linguistics & Education, 12(10), 47-54.
• KILGORE, K., ROSS, D., & ZBIKOWSKI, J. (1990). Understanding the teaching perspectives of first-year teachers. Journal of Teacher Education, 41(1), 28-38.
• KOH, K., & LUKE, A. (2009). Authentic and conventional assessment in Singapore schools: An empirical study of teasher assignments and student work. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 16(3), 291-318.
• KORKMAZ, İ., SABAN, A., & AKBAŞLI, S. (2004). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları güçlükler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 38, 266-27.
• MERİAM, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
• MILES, M. B., & HUBERMAN, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Sage Publications.
• MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2006). TEDP Temel Eğitime Destek Projesi “Öğretmen Eğitimi Bileşeni” Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13161921_YYretmenlik_MesleYi_Genel__YETERLYKLERi_onaylanan.pdf, web adresinden 10 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2011). Öğretmen denetim rehberi. Rehberlik ve Denetim Müdürlüğü. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/61/02/319223/dosyalar/2015_04/15014638_ogretmen_denetim_rehberi.pdf, web adresinden 11 Mart 2021 tarihinde erişilmiştir.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2017a). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEY Y_GENEL_YETERLYKLERY.pdf, web adresinden 14 Mart 2021 tarihinde erişilmiştir.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI. (2017b). Öğretmen strateji belgesi 2017-2023. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RG-Ylan-_26.07.2017.pdf web adresinden 12 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir.
• NAHAL, S. P. (2010). Voices from the field: Perspectives of first year teachers on the disconnect between teacher preparation programs and the realities of the classroom. Research in Higher Education Journal, 8(1), 1-19.
• OKUR AKÇAY, N., AKÇAY, A., & KURT, M. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerine yönelik görüş ve yeterliklerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 333-342.
• ÖZENÇ, M., DOĞAN, C., & ÇAKIR, M. (2017). Sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 588-607. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.1816
• ÖZER, Y., & ACAR, M. (2011). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri üzerine ikili karşılaştırma yöntemiyle bir ölçekleme çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(40), 89-101.
• ÖZPINAR, M., & SARPKAYA, R. (2010). Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 17-29.
• REESE, S. (2010). Bringing effective professional development to educators. Techniques: Connecting Education and Careers (J1), 85(6), 38-43.
• SAKALLI, M., HÜRSEN, Ç., & ÖZÇINAR, Z. (2007). The frequent use of teaching strategies/methods among teachers according to the teacher candidates observation. Cypriot Journal of Educational Sciences, 2(1), 1–8.
• SARGENT, B. (2003). Finding good teachers-and keeping them. Educationa/ Leadership, 60(8), 44-47.
• SARI, M. H., & ALTUN, Y. (2015). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 213-226.
• SARIÇOBAN, A. (2008). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin uygulama öğretmenleri ve öğretmen adaylarının görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 31-55.
• STEINBRONN, P. E., & MERIDETH, E. M. (2008). Perceived utility of methods and ınstructional strategies used in online and face-to-face teaching environments. Innovative Higher Education, 32(5), 265–278.
• STRONGE, J. H., TUCKER, P. D., & HINDMAN, J. L. (2004). Handbook for qualities of effective teachers. Association for Supervision and Curriculum Development.
• SYKES, G. (1999). Introduction: Teaching as learning profession. In L. Darling-Hammond, & G. Sykes (Eds.), Teaching as the learning profession (pp.15-21). Jossey-Bass.
• ŞAHİN, D., & GÜVEN, S. (2016). Sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerindeki yöntem ve teknik kullanımına ilişkin görüşleri. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1): 42-59.
• ŞAHİN, İ. (2014). Öğretmen adaylarının nasıl yetiştirildiklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 241-258.
• ŞİŞMAN, M. (2009). Öğretmen yeterlilikleri: Modern bir söylem ve retorik. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 63-82.
• TAŞKAYA, S. M., TURHAN, M., & YETKİN, R. (2015). Kırsal kesimde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları (Ağrı ili örneği). Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 6(18), 198-210.
• TAYMAZ, H. (2011a). Okul yönetimi. Pegem Akademi.
• TAYMAZ, H. (2011b). Eğitim sisteminde teftiş. Pegem Akademi.
• TSCHANNEN-MORAN, M., & WOOLFOLK-HOY, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive concept. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805. http://dx.doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
• TSCHANNEN-MORAN, M., WOOLFOLK-HOY, A., & HOY, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248. https://doi.org/10.3102/00346543068002202
• WATT, H. M. G. (2005). Attitudes to the use of alternative assessment methods in mathematics: A study with secondary mathematics teachers in Sydney, Australia. Educational Studies in Mathematics, 58, 21–44. https://doi.org/10.1007/s10649-005-3228-z
• YANPAR-YELKEN, T., ÇELİKKALELİ, Ö., & ÇAPRİ, B. (2007). Eğitim fakültesi kalite standartlarının belirlenmesine yönelik öğretmen adayı görüşleri (Mersin Üniversitesi örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 191-215.
• YAPICI, M., & YAPICI, Ş. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin karşılaştığı sorunlar. Üniversite ve Toplum, 3(3), 09.
• YILDIRIM, A., & ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. baskı.). Seçkin Yayıncılık.
• YILMAZ, K., & TEPEBAŞ, F. (2011). İlköğretim düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar: Mesleğine yeni başlayan sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 157-177.