İşsizliğe Yönelik Sosyal Koruma Harcamalarının Vergi Gelirleri İle İlişkisi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 173 - 193, 29.12.2022

Mehmet Bölükbaş , Mehtap Tarhan Bölükbaş

https://doi.org/10.30803/adusobed.1216866

Öz

Bu çalışmanın temel amacı sosyal koruma harcamalarının önemli bileşenlerinden biri olan işsizliğe yönelik sosyal koruma harcamaları ve vergi gelirleri arasındaki ilişkiyi nedensellik açısından incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada 2000-2019 verileri kullanılarak Türkiye ve PIIGS (Portekiz, İrlanda, İtalya, Yunanistan, İspanya) ülkeleri için bir panel nedensellik testi gerçekleştirilmiştir. Analiz bulgularına göre, Türkiye ve İrlanda’da vergi gelirlerinden işsizliğe yönelik sosyal koruma harcamalarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi elde edilirken, Yunanistan’da işsizliğe yönelik sosyal koruma harcamaları ve vergi gelirleri arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi mevcuttur. Elde edilen bulgular litetatürde yer alan benzer çalışmaların bulguları ile paralellik göstermekle birlikte söz konusu ülkelerde vergi gelirlerinin artırılmasının işsizliğe yönelik sosyal koruma harcamalarına etki edeceğini göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Sosyal koruma harcamaları, İşsizliğe yönelik sosyal koruma harcamaları, Vergi gelirleri, Panel nedensellik testi.

Kaynakça

• Aisha, Z. ve Khatoon, S. (2009). Government Expenditure and Tax Revenue, Causality Cointegration: The Experience of Pakistan (1972-2007). The Pakistan Development Review, 48(4), 951-959.
• Alam, S., Sultana, A. ve Butt, M. S. (2010) Does Social Expenditures Promote Economic Growth? A Multivarite Panel Cointegration Analysis for Asian Countries, European Journal of Social Sciences, 14(1), 44-54.
• Anderson, W., Wallace, M. S. ve Warner, J. T. (1986) Government Spending and Taxation: What Causes What?, Southern Economic Journal 52(3), 630-639.
• Arjona, R., Ladaique, M. ve Pearson, M. (2003) Growth, Inequality and Social Protection, University of Toronto Press on behalf of Canadian Public Policy, 29.
• Asian Development Bank (2003) Social Protection, https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/32100/social-protection.pdf
• Aysu, A. ve Bakırtaş, D. (2018) Kamu Harcamaları ve Vergi Gelirleri Arasındaki Asimetrik Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 51, 1-19.
• Baldacci, E., Clements, B., Guppa, S. ve Cui, Q. (2008) Social Spending, Human Capital, and Growth in Developing Countries, World Development, 36(8), 1317-1341.
• Başoğlu, A. (2021) Sosyal Harcamaların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: Türkiye Düzey 1 Bölgeleri İçin Panel Veri Analizi, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 7(1), 21-35.
• Bird, N. ve Silva, W. (2020) The Role of Social Protection in Young People’s Transition to Work in the Middle East and North Africa, International Policy Centre for Inclusive Growth Research Report, 41.
• Breusch, T. S., ve Pagan, A. R. (1980) The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics, The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Burrow, S. (2021) Investments in Social Protection and Their Impacts on Economic Growth, Development Pathways on behalf of the International Trade Union Confederation. https://www.ituc-csi.org/IMG/pdf/investments_in_social_protection_and_their_impacts_on_economic_growth.pdf Cashin, P. (1995) Government Spending, Taxes, and Economic Growth, Palgrave Macmillan Journals on behalf of the International Monetary Fund, 42(2), 237-269.
• Chzen, Y. (2017) Unemployment, Social Protection Spending and Child Poverty in the European Union during the Great Recession, Journal of European Social Policy, 27(2), 123-137.
• Epstein, G. S. ve Geng, I. N. (2019) Taxation and Social Protection Under Governance Decentralisation, European Journal of Political Economy, 60, 101743.
• Etienne, D. (2020) The Economics and Politics of Taxation and Social Protection, https://unu.edu/projects/the-economics-and-politics-of-taxation-and-social-protection.html
• Eurostat Veri Tabanı (2022). Social Protection Statistics https://ec.europa.eu/eurostat/web/social-protection/data/database Geyik, O. ve Şeren, G. Y. (2021) Vergilerin Sosyal Harcamalar Özelinde Topluma Geri Dönüşü: Türkiye Üzerine Bir Analiz, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(3), 17-28.
• http1 (2022). Social protection, taxation and inequality (2015). https://socialprotection.org/discover/multimedia/social-protection-taxation-and-inequality ILO (2017). World Social Protection Report, 2017-19. Universal Social Protection to Achieve the Sustainable Development Goals, Geneva.
• ILO (2021). World Social Protection Report, 2020-22, Social Protection at the Crossroads ‒ in Pursuit of a Better Future, Geneva.
• Kamacı, A. ve Kurt, O. (2021) Kamu Harcamaları İle Vergi Gelirleri İlişkisi: Pandemi Öncesi ve Sonrası İçin Bir Değerlendirme, Journal of Life Economics, 8(4), 455-462.
• Kar, M. ve Taban, S. (2003) Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3), 145-169.
• Kar, M., Nazlıoğlu, Ş, ve Ağır, H. (2011) Financial Development and Economic Growth Nexus in the MENA Countries: Bootstrap Panel Granger Causality Analysis, Economic Modelling, Elsevier, 28(1-2), 685-693. Kelly, T. (1997) Public expenditures and growth, The Journal of Development Studies, 34:1, 60-84, DOI: 10.1080/00220389708422503
• Kolçak, M. ve Kalabak, A. Y. (2017) Kısa Dönemde Sosyal Harcamalar İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, 29/28 OECD Ülkesi İçin Panel Veri Analizi (1998-2012), Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), 1-19.
• Kónya, L. (2006) Exports and Growth: Granger Causality Analysis on OECD Countries with a Panel Data Approach, Economic Modelling, 23(6), 978-992.
• OECD (2022). Tax Revenue Statistics. https://data.oecd.org/tax/tax-revenue.htm#indicator-chart Ortiz, I., Cummins, M. ve Karunanethy, K. (2007) Fiscal Space for Social Protection and the SDGs: Options to Expand Social Investments in 187 Countries, ESS Working Paper, 48.
• Peracchi, F. (1998) Patterns of Social Protection Expenditure in the European Union, Reforming the Spanish Social Security System Project financed by Fundacion BBV.
• Pesaran, M. H. (2004) General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels, University of Cambridge Working Papers in Economics No. 0435.
• Pesaran, M. H., Ullah, A., ve Yamagata, T. (2008) A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross-Section Independence, The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
• Pesaran, M. H., ve Yamagata, T. (2008) Testing Slope Homogeneity in Large Panels, Journal of Econometrics, 142(1), 50-93.
• Schneider, A. (2006). Who Gets What from Whom? The Impact of Decentralisation on Tax Capacity and Social Spending, Commonwealth & Comparative Politics, 44(3), 344-369.
• Sevüktekin, M. (1989), “Ekonometrik Araştırmalarda Verilerin KullanılmasıIı”, Uludağ Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1-2), S. 117-127.
• Sriyana, J. (2009). A Causality Relationship Between Tax Revenue and Government Expenditure In Indonesia, Economic Journal of Emerging Markets, 1(2). 93-101.
• Stefan, G. M. (2015). A Brief Analysis of the Administration Costs of National Social Protection Systems in EU Member States, Procedia Economics and Finance, 30, 780-789.
• Swamy, P. A. (1970) Efficient Inference in a Random Coefficient Regression Model, Econometrica, 38(2), 311-323. Yılancı, V., Şaşmaz, M. Ü. ve Öztürk, Ö. F. (2020) Türkiye’de Kamu Harcamaları ile Vergi Gelirleri Arasındaki İlişki: Frekans Alanda Asimetrik Testinden Kanıtlar, Sayıştay Dergisi, 31(116), 121-139.
• Zellner, A. (1962) An Efficient Method of Estimating Seemingly Unrelated Regressions and Tests for Aggregation Bias, Journal of The American Statistical Association, 57(298), 348-368.
• Zülfüoğlu, Ö. ve Söylemez, A. O. (2021) Türkiye’de Kamu Harcamaları ile Vergi Gelirleri Arasındaki İlişkinin Doğrusal Olmayan Niteliği, Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 39(4), 697-712.