Spor Yapan Bireylerin Yeme Farkındalık Düzeylerinin Bazı Parametrelere Göre İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 15 - 29, 27.12.2023

Berzan Şimşek , Alpaslan Kartal

https://doi.org/10.30803/adusobed.1294854

Öz

Yapılan bu araştırmanın amacı; spor yapan bireylerin yeme farkındalık düzeylerini belirlemektir. Çalışmanın evrenini Yozgat ilinde spor yapan bireyler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise gönderilen çevrimiçi anket çalışmasına gönüllü olarak katılım sağlayan 236 spor yapan birey oluşturmaktadır. Spor yapan bireylerin özelliklerine ilişkin bilgiler ‘’kişisel bilgi formu’’ ile elde edilmiştir. Spor yapan bireylerin yeme farkındalık düzeylerini belirlemeye yönelik ‘’Yeme Farkındalığı Ölçeği’’ ile elde edilmiştir. Çalışma da elde edinilen veriler analiz için SPSS 22.0 paket programına aktarılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde frekans analizi, yüzde analizi, bağımsız değişken t testi, ANOVA analizi, post hoc testleri kullanılmıştır. Yapılan analizler neticesinde cinsiyet, yaş, günde yenilen öğün sayısı, fastfood tüketimi ve sporcu durumunuz değişkenlerine göre spor yapan bireylerin yeme farkındalık düzeyleri arasında istatistiki açıdan anlamsal farklılıklar bulunmuştur (p<.05). Eğitim durumu değişkenine göre ise istatistiksel bakımdan anlamlı farklılığa rastlanmamıştır (p>0.05). Sonuç olarak yeterli düzeyde beslenen ve sağlıklı besinler tüketme bilincinde olan sporcuların yaşam kalitelerinde ve performanslarında artış yaşanacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Farkındalık, Yemek

Kaynakça

• ALTINOK, M. (2020). Yeme tutumları, duygusal yeme, farkındalıkla yeme ve ortoreksiyanın metakognisyonlar açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
• AMERICAN PSYCHIATRIC ASSOCIATION (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM5). American Psychiatric Pub.
• BOZYILAN, E., MURATHAN, G., MURATHAN, F., ve DÜNDAR A. (2022). Covid-19 pandemisi sürecinde sporcu üniversite öğrencilerinin yeme farkındalığı ve sosyal görünüş kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Dergisi. 8(3):191-200. doi:10.30569.adiyamansaglik.952265
• ÇAKIROĞLU, D., ÖMER, E. H., ve ARSLAN, C. (2020). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, yeme farkındalığı ve sosyal görünüş kaygısının değerlendirilmesi (Siirt İl Örneği). Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 14(1), 1-12.
• ÇİFTÇİ, B. (2018). Beden eğitimi spor yüksekokulu öğrencilerinin yeme tutumlarının incelenmesi (Balıkesir ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• DE SOUSA FORTES, L., FERREIRA, M. E. C., DE OLIVEIRA, S. M. F., CYRINO, E. S., & ALMEIDA, S. S. (2015). A sociosports model of disordered eating among Brazilian male athletes. Appetite, 92, 29-35.
• DEERING, S. (2001). Eating disorders: recognition, evaluation, implications for obstetrician/gynecologists. Primary Care Update for Ob/Gyns, 8(1), 31-35.
• FRAMSON, C., KRISTAL, A. R., SCHENK, J. M., LITTMAN, A. J., ZELIADT, S., & BENITEZ, D. (2009) Development and validation of the mindful eating questionnaire. Journal of the American Dietetic Association, 109(8):1439-44.
• FRIDERES, J. E., & PALAO, J. M. (2005). Eating disorder risk factors perceived by adolescent female volleyball players. International Journal of Volleyball Research, 8(1), 24–28.
• HILBERT, A., HOEK, H. W., & SCHMIDT, R. (2017). Evidence-based clinical guidelines for eating disorders: international comparison. Current Opinion in Psychiatry, 30(6), 423.
• HUBEL, C., MARZI, S. J., BREEN, G., & BULIK, C. M. (2019). Epigenetics in eating disorders: a systematic review. Molecular psychiatry, 24(6), 901-915
• KARASAR, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademik Yayıncılık
• KENDİR, D., ve KARABUDAK, E. (2019). Sporcularda yeme bozuklukları. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 1–10.
• KÖSE, G., TAYFUR, M., BİRİNCİOĞLU, İ., ve DÖNMEZ, A. (2016). Adaptation study of the mindful eating questiıonnare (MEQ) into Turkish, Journal of Cognitive- Behavioral Psychotherapy and Research, 5(3): 125-134.
• KUSEYRI, G. (2020). Üniversite öğrencilerinde yeme farkındalığı ve sezgisel yeme davranışının beslenme durumu üzerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Başken Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• ORAK S, AKGÜN S., ve ORHAN H. (2006). Süleyman Demirel üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının araştırılması. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 13(2), 5-11.
• PETRIE, T. A., & GREENLEAF, C. A. (2007). Eating disorders in sport. Handbook of Sport Psychology, 352-378.
• TABACHNICK, B. G., & FIDELL, L. S. (2013) Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• THOMBS D. L., ROSENBERG J., MAHONEY C. A., & DANIEL E. L. (1996). Weight loss expectancies, relative weight, and symptoms of bulimia in young women. Journal of College Student Development. 37(4), 405-413.
• TOPKARA, G. (2014). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumları ve yetişkin bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin cinsiyete göre karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• YILDIRIM, M., ŞİMŞEK, B., ve KARTAL, A. (2022). Lise öğrencilerinin obezite farkındalık düzeylerinin incelenmesi, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 8(51):603-611.