Farklı Buğday Genotiplerinde Kalite Parametrelerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, , 235 - 243, 31.12.2020

İsmail Sevim , Osman Erekul

https://doi.org/10.25308/aduziraat.741840

Öz

Bu araştırma, bazı ekmeklik buğday çeşit ve hatları ile yerel çeşitlerin kalite parametrelerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada 17 ileri kademe ekmeklik buğday hattı, 8 adet yazlık karakterli tescilli çeşit ve 5 adet yerel çeşit materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmada yer alan genotiplere ait Protein Oranı (%), Zeleny SDS (ml) ve Farinograf değerleri incelenmiştir. Yapılan çalışma ile genotiplerin ayrıntılı kalite potansiyelleri ortaya konularak karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Elde edilen sonuçlar özetlendiğinde, protein oranları %9.1-14.6, Zeleny sedimantasyon değerleri 14-50 ml, arasında değişim göstermiştir. Ayrıca genotiplerin farinograf analizi ile hamur yoğurma özellikleri belirlenmiştir. Farinograf cihazı ile yapılan ölçümlerin bir sonucu olan Farinograf Kalite Numarası (FQN) 22 mm ile > 200 mm arasında değer göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Protein, Zeleny SDS, Farinograf

Destekleyen Kurum

Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimine

Proje Numarası

ZRF-19002

Teşekkür

Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimine ZRF-19002 no’lu proje kapsamında yaptıkları desteklerden dolayı teşekkür ederiz. Analizler Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü kalite ve teknoloji laboratuvarında yapılmıştır. Emeği geçenlere teşekkür ederiz.

An Investıgatıon on Determınatıon of Qualıty Parameters of Dıverse Wheat Genotypes

Öz

This study was conducted in order to determine the quality parameters of some bread wheat varieties, lines and landraces. 17 advenced bread wheat lines, 8 registered spring varieties and 5 landraces were used as material. Moisture of genotype, protein content, Zeleny SDS and farinograph values were examined. The study aimed to compare the genotypes with detailed quality potentials.
When the result were summarized, protein content, Zeleny SDS of genotypes ranged between ,9.1-14.6%, 14-50 ml, respectively. Inaddition, the reological properties of the dough were determined by farinograph and analyses. The Farinograph Quality Number (FQN), which is a result of measurements with the Farinograph device, ranged from 22 mm to> 200 mm.

Anahtar Kelimeler

Protein, Zeleny SDS, Farinograph

Proje Numarası

ZRF-19002

Kaynakça

• Akçura M (2001) Ethepton ve Mepiquat Chloride Uygulamasının Kahramanmaraş Koşullarındaki Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Aktaş B, Eren H (2014) Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinin Tane Verimi Stabilitesi ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 23(2) : 69-76.
• Aktaş H, Karaman M, Oral E, Kendal E, Tekdal S (2017) Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin (Triticum aestivum L.) Doğal Yağış Koşullarındaki Verim ve Kalite Parametrelerinin Değerlendirilmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1) : 86-95.
• Anonymous (1990) AACC (26-95). Approved methods of the american association of cereal chemist. USA.
• Anonymous (2008) International Association for Cereal Science and Technology (ICC), Vienna, Standart No: 116/1.
• Anonymous (2009) Approved methodologies. www.leco.com/resources/approved methods
• Anonim (2020) Milli Çeşit Listesi, https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/ Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=85. Erişim tarihi: 23/04/2020
• Aydoğan S, Göçmen Akçacık A, Şahin M, Kaya Y, Koç H, Görgülü MN, Ekici M (2012) Ekmeklik Buğday Unlarında Alveograf, Farinograf ve Miksografta Ölçülen Reolojik Özellikler Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1) : 74-82.
• Aydoğan S, Göçmen Akçacık A, Şahin M, Önmez H, Demir B, Yakışır E (2013) Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Fizikokimyasal ve Reolojik Özelliklerin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 22(2) : 74-85.
• Bloksma AH (1990) Dough Structure, Dough Rheology and Baking Quality. Cereal Foods World, 35(2) : 237-242.
• Borghi B, Castagna R, Corbellini M, Heun M, Salamini F (1996) Bread Making Quality of Einkorn Wheat. Cereal Chemistry, 73(2) : 208-214.
• Braun HJ, Zincirci N, Altay F, Atlı A, Avcı M, Eser V, Kambertay M, Payne TS (2001) Turkish wheat pool. pp. 851-879. In: Bonjean, A. P., and W. J. Agnus (Eds.) The World Wheat Book: A History of Wheat Breeding, Lavosier, Paris.
• Bulut S (2012) Ekmeklik Buğdayda Kalite. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(5) : 441-446.
• Corbellini M, Empilli P, Vaccino P, Brandolini B, Heun M, Salamini F (1999) Einkorn Characterization for Bread and Cookie Production in Relationto Protein Subunit Composition. Cereal Chemistry, 76(5) : 727-733.
• D’Egidio MG, Nardi S, Vallega V (1991) Quality of diploid wheat, Triticum monococcum L. P. 205-208 in Proc. Cereals Intern. Conf.,Brisbane (D.J. Martin and C.W. Wrigley, eds.). Royal Australian Chemical Institute, Parkville, Australia.
• Elgün A, Türker S, Bilgiçli N (2001) Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Yayınları. No.2. Konya.
• Elgün A, Türker S, Bilgiçli N (2005) Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Ders Notları, Konya, 112.
• Emeksizoğlu B (2016) Kastamonu Yöresinde Yetiştirilen Siyez (Triticum monococcum L.) Buğdayının Bazı Kalite Özellikleri ile Bazlama ve Erişte Yapımında Kullanımının Araştırması. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Erekul O, Oncan F, Erkul A, Engün B, Koca YO (2005) İleri Ekmeklik Buğday Hatlarında Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Sonuçlanması. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya, 111-116.
• Erekul O, Yiğit A, Koca YO, Ellöer F, Weib K (2016) Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşitlerinin Kalite Potansiyelleri ve Beslenme Fizyolojisi Açısından Önemi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, Özel sayı-1 : 31-36
• Evlice A, Pehlivan A, Külen S, Keçeli A, Şanal T, Karaca K, Salantur A (2016) Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Genotiplerinde Ekmek Hacmi ve Bazı Kalite Parametreleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (Özel sayı-1) : 12-18.
• Kan M, Küçükçongar M, Keser M, Morgounov A, Muminjanow H, Özdemir F, Qualset C (2015) WheatLand races in Farmers’ Fields in Turkey: National Survey, Collection, and Conservation, 2009-2014. FAO, Ankara, http://www.fao.org/3/a-i5316e.pdf. (Erişim tarihi: 23/04/2020).
• Kihlberg I, Johansson L, Kohler A, Risvik EC (2004) Sensory Qualities of Whole WheatPanbread: Influence of Farmingsystem, Year of Harvest and Baking Technique. J.CerealSci., 39 : 67-84
• Kün E (1996) Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, 1451.
• Mader P, Hahn D, Dubois D, Gunst L, Alfoldi T, Bergmann H, Oehme M, Amado R, Schneider H, Graf U, Velimirov A, Fliebbach A, Niggli U (2007) Wheat quality in organic and conventional farming: results of a 21 year field experiment. J. Sci. FoodAgric., 87: 1826-1835.
• Menderis M (2006) Güneydoğu Anadolu Bölgesi Koşullarında Geliştirilen Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Hatları İle Yetiştirilen Bazı Buğday Çeşitlerinin Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Morgounov A, Keser M, Kan M, Küçükçongar M, Özdemir F, Gummanow N, Muminjanov H, Zuev E, Qualset C (2016) Wheat Landraces Currently Grown in Turkey: Distribution, Diversity and Use. CropScience, 56 : 1-13.
• Mpofu A, Sapirstein HD, Beta T (2006) Genotyp eand Environmental Variation in Phenolic Content, Phenolic Acid Composition, and Antioxidant Activity of Hard Spring Wheat. J. Agric. FoodChem. 54, 1265–1270.
• Özer Ç (2000) Bazı Islah Çeşidi Ekmeklik Buğdayların ve Piyasada Satılan Tip-1 Unların Kalitelerinin Belirlenmesinde Kullanılan Farklı Metotların Kıyaslanması. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Pyler EJ (1988) Baking Science and Technology. Sosland Publishing Co. USA, 1345s.
• Serpen A, Göçmen Akçacık A, Karagoz A, Koksel H 2008 Phytochemical quantification and total antioxidant capacities of emer (Triticumdicoccon Schrank) and Einkorn (Triticum monococcum L.) wheatl and races. J.Agric.FoodChem.,Vol. 56, 7285-7292.
• Şahin M, Göçmen Akçacık A, Aydoğan S, Hamzaoğlu S, Demir B, Yakışır E (2017) Kışlık Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Zeleny Sedimantasyon ile Verim ve Bazı Kalite Özellikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Journal of Bahri Dagdas Crop Research, 6 (1): 10-21.
• Tayyar Ş (2005) Biga Koşullarında Yetiştirilen Farklı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşit ve Hatların Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Saptanması. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(3) : 405-409.
• Uluöz M (1965) Buğday Unu Ve Ekmeklik Analiz Metotları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 57: 101.
• Ünal SS (1979) Buğdaylarda Kaliteyi Etkileyen Faktörler ve Birbirleri Arasındaki İlişkiler. Ege Üniversitesi Gıda Fakültesi Dergisi, 4(2) : 71-79.
• Ünal S, Boyacıoğlu MH (1984) Hamurun Reolojik Özellikleri. Gıda. 9(1) : 13- 20
• Ünal S (2003) Buğday Un ve Kalitesinin Belirlenmesinde Uygulanan Yöntemler, Nevşehir Ekonomisinin Sorunları ve Çözüm Önerileri: Un Sanayi Örneği. Nevşehir Ekonomisi Sempozyumu Bildirileri I, 27-28 Haziran 2003, Nevşehir, 15-29.
• Walker CE, Hazelton JI (1996) DoughRheologicalTests. CerealFoodsWorld, 41(1): 23-28.
• Williams P, Haramein FJ, Nakkoul H, Rihavi S (1986a) Evaluation Methods of 7th International Winter Wheat Performance Nursery Grown in 1975. Research Bulleten. USA
• Williams P, Haremein FJ, Nakkaul H, Rihawi S (1986b) CropQuality Evaluation Methods and Quidelines. Technical Mansal, Syria, 14.
• Yiğit A (2019) Farklı Ekolojik Koşulların Buğday Genotiplerinde Verim, Ekmeklik Buğday Kalitesi ve Antioksidan Özellikleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Yurtsever N (1984) Deneysel İstatistik Metotları. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Genel Yayın No: 121, Teknik Yayın No: 56, Ankara.