Türkiye’de Zeytinyağında Kalite ve Markalaşmanın İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 35 - 43, 30.06.2019

Dilek Özdoğan , Renan Tunalıoğlu

https://doi.org/10.25308/aduziraat.507494

Cited By: 2

Öz

Bu
araştırmada, dünyada önemli zeytin ve zeytinyağı üreticisi ülkeler arasında yer
alan Türkiye’nin kaliteli ve markalı zeytinyağı üretimindeki durumu
incelenmiştir. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kaliteli zeytinyağı
üretiminde; zeytinin çeşidi, yetiştiği yöredeki iklim ve toprak, üretimde
uygulanan kültürel işlemler, emek-yoğun hasat ve zeytini yağa işleme ve
sonrasındaki işletme şartlarının en önemli kriterler olduğu tespit edilmiştir.
Bu kriterlerin sağlanması koşuluyla üretilen zeytinyağında, kalite ve
markalaşmanın tescillenmesinde ise ulusal ve uluslararası yarışmaların önemi
büyüktür. Nitekim bu araştırmada, Türkiye’nin kaliteli ve markalı üretimine
önem veren, özel ve özenli üretim yapan, kendilerini butik üretici olarak ifade
eden ulusal ve uluslararası zeytinyağı kalite yarışmalarına katılıp ödül alan,
kalite ve markalarını tescillendiren 21 adet firma sahibi ile görüşülmüştür. Bu
21 adet firmanın 5 adedi uluslararası, 8 adedi ulusal ve 8 adedi hem ulusal hem
de uluslararası yarışmalardan ödül almıştır. Araştırmada nicel ve nitel yöntem
kullanılmış, yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat sonucu elde edilen
veriler, nitel yöntem gereği kodlanarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca söz konusu
zeytinyağı firmalarının sosyo- demografik özellikleri, işletme kapasiteleri,
marka tanınırlıkları ve yarışmalardan aldıkları ödül durumlarını içeren
veriler, nicel yöntem gereği gruplar arasında farklılıkları, Kruskal Wallis
Testi ile incelenmiştir. Diğer yandan ulusal ve uluslararası yarışmaların
kalite ve markalaşma sürecini olumlu etkilenmekte olduğu, firmaların ulusal ve
uluslararası rekabet güçlerini test edildiğini ve uluslararası platformda
tanınırlıklarının sağlandığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

zeytinyağı, kalite, markalaşma, ödül, yarışmalar, butik üretim

Examination of Quality and Branding on Olive Oil in Turkey

Öz

In this
research, important olive and olive oil producers in the world among countries
of Turkey, was examined the situation in quality and branded olive oil
production. Turkey as well as in the world in the quality of olive oil
production; It is determined that the most important criteria are the types of
olives, climate and soil in the region, cultural practices
applied in production, labor-intensive harvesting and
processing of olives in oil and the conditions after them. National and
international competitions are of great importance in the production of olive
oil produced on the condition that these criteria are met and in the
registration of quality and branding. Interviewed in fact, this research,
Turkey's high quality and branded with an emphasis on production, private and
attentive engaged in manufacturing, he won prizes participating boutique
producers as representing national and international olive oil quality
competition the quality and the owner of 21 companies brands registrated which
5 were international, 8 national and international competitions. Quantitative
and qualitative methods were used in the study and the data obtained as a
result of semi-structured in-depth interviews were classified according to the
qualitative method. In addition, the data
including the socio-demographic characteristics, operating capacities,
brand recognition and award status of the olive oil companies were analyzed by
Kruskal Wallis Test. On the other hand, it is understood that the quality and
branding process is effected from national and international competitions, thus
competitive capacities of the firms are tested and eventually these activities
would enable the firms recognized at the international level.

Anahtar Kelimeler

olive oil, quality, branding, awards, competitions, boutique production

Kaynakça

• Baş M, Yaman EN (2015) Butik Zeytinyağı Üretimi Yapan İşletmelerde Stratejik Marka Yönetimi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 50(2): 102-121.
• Demir P (2015) Marka ve Marka Bilinirliği Yaratmak Advergaming ve Marka İlişkisi. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Dölekoğlu ÖC (2003) Tüketicilerin İşlenmiş Gıda Ürünlerinde Kalite Tercihleri, Sağlık Riskine Karşı Tutumları ve Besin Bileşimi Konusunda Bilgi Düzeyleri (Adana Örneği). Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü. Proje Raporu, Yayın No: TEAE:105, ISBN 975-407-128-4: 115. Ankara.
• Erdil ST, Uzun Y (2010) Marka Olmak. Beta Yayınları. 2.Baskı. s, 448, Ankara.
• Güney N (2015) Bilgi Yönetiminde, Kalite Yönetim Sistemlerinin Rolü ve Bir Uygulama. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• İlyasoğlu H (2009) Ayvalık ve Memecik Zeytinyağlarının Coğrafi İşaretleme Amacıyla Karakterizasyonu. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• İpek HZ (2010) Markalaşmanın İşletmelerin Rekabet Gücü Üzerindeki Etkisi ve Türk Zeytinyağı Sektöründe Bir İnceleme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
• Kalaycı Ş (2016) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın, 7. Baskı, s: 419, Ankara.
• Kalof L, Dan E, Dietz T (2008) Essentials of Social Research. Typeset by BookEns. Bell and Bain Ltd, GlasgowM. First published. s, 235, New York.
• Keçeli T (2008) Zeytinyağının Depolanması ve Ambalajlanmasının Yağ Kalitesine Etkileri. Türkiye 10. Gıda Kongresi, 21-23 Mayıs, 625-628, Erzurum.
• Kızılaslan H, Yalçın A (2012) Tüketicilerin Gıda Güvenliği İle İlgili Tutum ve Davranışları Samsun İli Örneği. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. Yayın No: TEPGE: 213, ISBN 978-605-4672-39-4: s:79. Ankara.
• Köseoğlu O (2006) Zeytinden Yağ Elde Etme Sistemlerinin Zeytinyağının Kalitesi İle Acılığı Üzerine Etkileri. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Özata E, Cömert M (2016) Zeytinyağı ve Sağlıklı Yaşam. Zeytin Bilimi 6(2): 105-110.
• Özdoğan D, Tunalıoğlu R (2017) Zeytinyağında Kalite. Zeytin Bilimi 7(1): 25-31.
• Parmak F (2011) Kalite Odaklı Markalaşma Sürecinde Kalite Maliyetleri. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Peri C (2014) The Extra-Virgin Olive Oil Chain. The Extra-Virgin Olive Oil Handbook, First Edition. (Edited by Claudio Peri). Published by Wiley Blackwell, Chapter 1/1, s, 5-10, Italy.
• Schutt RK (2011) Investigating The Social World The Process And Practice Of Research, Chapter 10: Qualitative Data Analysis. SAGE Publications, 640: 321.
• Tunalıoğlu R (2010) Türkiye’de Zeytinyağı Pazarlamasında Gıda Güvenliği ve Kalite Güvence Sistemlerinin Uygulanması ve Gelişmelerin Değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi. s. 59-66, Aydın.
• Yavuz H, Tekin A (2008) Çeşit, Bölge ve Hasat Zamanının Zeytinyağı Kalitesine Etkisi. I. Ulusal Zeytin Öğrenci Kongresi, 17-18 Mayıs, 42-45, Edremit-Balıkesir
• Yıldırım R, Tunalıoğlu R (2016) Aydın'da karasu sorunu ve zeytinyağı işletmelerinin çözüme yönelik tercihlerinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2): 1-1