Kullanım Sürecinde Değerlendirilmesi, Malatya Kent Meydanları Örneği

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 2, 189 - 197, 31.12.2020

Sima Pouya , Burak Sekman

https://doi.org/10.25308/aduziraat.701680

Cited By: 3

Öz

Kent meydanları, yoğun ve oldukça hareketli kent yaşamının en önemli öğelerinden biridir. Gün içerisinde kentliler tarafından dinlenmek, eğlenmek, ticari faaliyetler, toplanmak gibi çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Her gruptan insanı buluşturan, sosyal iletişimin sağlandığı mekanlar olarak kentin ve kent yaşamının önemli ve ayrılmaz bir parçasıdır. Meydanlar planlanırken üstlendiği bu önemli roller göz ardı edilmemelidir. Erişilebilirlik, sosyallik, etkinlikler ve konfor diğer kamusal alanlarda olduğu gibi kent meydanlarında başarılı bir mekan olması için sahip olması gereken dört ana özelliktir. Kentsel mekanlarda başarımın sağlanması için planlama ve tasarım sürecinde alınan kararların kullanım sürecinde de işlemesi gerekir. Mekanların kullanım sürecinde başarıyı değerlendirmemizi sağlayan yöntemlerden biri de “Kullanım Sürecinde Değerlendirme (KSD) Yöntemi” dir. Bu çalışmada da meydanların çeşitleri, özellikleri, tasarım ve planlama kriterleri irdelenmiş ve Malatya’da bulunan ve günlük olarak yoğun bir şekilde kullanılan farklı kimliklere sahip Yeni Cami Meydanı, Hükümet Meydanı ve Kernek Meydanı KSD yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucuna göre meydanların, fiziksel, algısal ve işlevsel olarak geliştirilmesi gerekmektedir. Her üç meydanın fiziksel, işlevsel ve algısal özelliklerinin geliştirilmesi, mekanın konfor, imaj, sosyallik ve erişilebilirlik özeliklerini güçlendirecektir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Mekanlar, Meydan Tasarımı, Kent Kullanıcıları

Post Occupancy Evaluation, Example Of Malatya Urban Square

Öz

City squares are one of the most important elements of busy and highly active urban life. During the day, it is used by citizens for various purposes such as resting, having fun, commercial activities and gathering. It is the most important integral part of the city and city life, where social communication is provided, bringing together people from every group. These important roles should not be overlooked when planning squares. Accessibility, sociability, events and comfort are the four main features that a public must have in order to be a successful venue in other public spaces. In order to ensure success in urban spaces, the decisions taken in the planning and design process must also work in the use process. One of the methods that provide us to evaluate the performance of the locations during the usage process is the “Post Occupancy Evaluation (POE) Method”. In this study, the types, properties, design and planning criteria of the squares were examined and the Yeni Cami Meydanı, Hükümet Meydanı and Kernek Meydanı, which have different identities used in Malatya, were evaluated using POE method. According to the results of the study, the squares need to be developed physically, perceptually and functionally. Improving the physical, functional and perceptual features of all three squares will strengthen the comfort, image, sociability and accessibility features of the space.

Anahtar Kelimeler

Urban Spaces, Square Design, Urban Users

Kaynakça

• Akpınar A (2013) Kentsel Açık Alanlar: Başarılı Bir Kentsel Açık Alan Için Gerekli Olan Kriterler Nelerdir. Peyzaj Mimarlığı 5. Kongresi. 14‐17 Kasım 2013, Adana.
• Altınçekiç S, Kart N (2000) Kentsel Tasarım Sürecinde Meydanlar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 50(2): 111‐120.
• Bulmaz M (2018) Hakkâri Kent Meydanı: Mevcut Durumun Değerlendirilmesi ve Kullanıcıların Katılımı. Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Çubukcu C (2007) Kent Meydanlarının Simgesel İşlevleri Bakımından Antalya Cumhuriyet Meydanı Ve Çevresi Örneğinde Değerlendirilmesi – Geliştirilmesi Ve Bilgisayar Destekli Görsel Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Durak H (2018) Tarihi Kent Meydanları Ve Donatılarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi; Sultanahmet Meydanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Erdönmez E, Abay E (2018) Roma Popolo Meydanı Bağlamında Kamusal Mekan Kalitesinin Ölçülmesi. Kent Akademisi, 11(1): 44‐59.
• Erdönmez E, Akı A (2005) Açık Kamusal Kent Mekanlarının Toplum Ilişkilerindeki Etkileri. Megaron, 1(1): 67.
• İnceoğlu K (2007) Kentsel Açık Mekânların Kalite Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yaklaşım: İstanbul Meydanlarının Incelenmesi”. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kamberov A (2016) Bir Kamusal Açik Alan Olarak Meydan Kullanimini Etkileyen Kararlarin Kullanicilar Tarafindan Değerlendirilmesi: Bakü Azadlik Meydani Örneği, Doktora Tezi, İstanbul Aydin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kocaman Ö (2018) Bir Kamusal Mekan Olarak Meydanın Çocuk Gözüyle Değerlendirilmesi: Türkiye, Isparta İli, Hükümet Meydanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Krier R, Rowe C (1979) Urban Space. London: Academy Editions.
• Moughtin C (1992) Urban Design: Street And Square. Buttenvorth Architecture Press, Oxford.
• Kuyucu F, Vatan M (2017) Kullanim Sonrasi Değerlendirme Yöntemi: Gaziantep Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğrenci Yurtlari Örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 9 (1): 41‐61.
• Önder S, Aklanoğlu F (2002) Kentsel Açik Mekan Olarak Meydanlarin Irdelenmesi. Selcuk Journal Of Agriculture And Food Sciences, 16(29): 96‐106.
• Özer M, Ayten M (2005) Kamusal Odak Olarak Kent Meydanları. Planlama, 3: 96‐103.
• Pouya S, Akıncı İ (2019) Mimarlıkta Peyzaj Tasarımı, Nobel Akademik Yayıncılık, Bölüm Adı: Kullanım Sonrası Değerlendirme Metodu, Malatya Kenti Fahri Kayhan Bölgesinde Bulunan Açık Yeşil Alanlar Örneği. 481-503.
• Pouya S (2016) Ortopedik Engelli Çocukların Iyileştirilmelerine Yönelik Planlama Yaklaşımı: Odtü Eymir Gölü Örneği (Ankara), Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Semerci F (2014) Meydanların Işlevsellik Analizi: İstanbul Tarihi Yarımada Örneği, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Şahin G (2018) Farklılaşan Sosyo-Ekonomik Yapının Meydanlardaki Kullanıcı Tercihi Ve Meydan Tasarımına Etkisinin Değerlendirilmesine Yönelik Yöntem Önerisi: Bursa Örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şavklı F, Yılmaz T (2013) Kent Meydanı Kullanım Nedenlerinin Antalya Cumhuriyet Meydanı Örneğinde Irdelenmesi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 14(2): 138‐142.
• Uzgören G, Müyesser E (2017) A Comparative Study On The Relationship Between Quality Of Space And Urban Space Activities In The Public Open Spaces/Kamusal Açık Alanlarda Mekan Kalitesi Ve Kentsel Mekan Aktiviteleri İlişkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir Inceleme. Megaron, 12(1): 41‐56.
• Wolfrum S (2014) Squares: Urban Spaces in Europe.
• Yıldız A (2011) Tarihsel Birikime Sahip Kentsel Açık Alanların Dinamizmi-İstanbul Kent Örneği; Beyazıt Meydanı, Sultanahmet Meydanı Ve Taksim Meydanı, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldızhan H (2018) Kent Meydanlarının Tasarım Yönünden İrdelenmesi: Isparta Kaymakkapı Meydanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.