LAVANTA KOKUSU İÇEREN MİKROKAPSÜLLERİN PAMUKLU DOKUMA KUMAŞLARA AKTARILMASI VE KUMAŞLARDAKİ KOKU KALICILIĞININ İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 18, 491 - 504, 31.12.2022

Hatice Çoşkun , Ayşe Ebru Tayyar

https://doi.org/10.54365/adyumbd.1085082

Öz

Bu çalışmada, lavanta kokusu içeren mikrokapsüllerin farklı yöntemler kullanılarak tekstil yüzeylerine aktarılması amaçlanmıştır ve yöntem farklılığının, tekrarlı yıkama yapılmış kumaşlardaki koku kalıcılığına etkisi araştırılmıştır. Bu amaç için ticari olarak satın alınan lavanta kokulu mikrokapsüller kullanılmıştır. Mikrokapsüller, iki farklı yöntem olan emdirme ve rotasyon baskı metotları kullanılarak %100 pamuklu dokuma kumaşlara aktarılmıştır. Üretilen kokulu kumaşların ilgili standartlar doğrultusunda 5, 10, 15 ve 20 tekrarlı yıkamaları gerçekleştirilmiştir. Yıkama sonucunda kumaşların SEM (taramalı elektron mikroskobu) ile morfolojik analizleri, FTIR-ATR (fourier dönüşümü kızılötesi zayıflatılmış toplam yansıma) ile kimyasal yapıları analiz edilmiştir. Ayrıca kumaşların koku kalıcılıkları, sübjektif olarak değerlendirilmiştir. Sübjektif değerlendirmeler, denek gruplarına anket metodu uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak 20 yıkama sonunda baskı yöntemiyle üretilen kumaşların, emdirme yöntemine göre daha güçlü kokulara sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

fonksiyonel tekstiller, aromatik tekstiller, mikrokapsülasyon teknolojisi, kokulu mikrokapsüller, yıkama dayanımı, koku kalıcılığı

Kaynakça

• Barış B. Dendrimer teknolojisi kullanılarak pamuklu fonksiyonel kumaşların eldesi. Yüksek lisans tezi. Tekirdağ: Namık Kemal Üniversitesi; 2012.
• Göde F, Kebapçı K. Gül kokusu içeren mikrokapsüller. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2013; 17(2), 32-35.
• Köksal E, Göde F. Kompleks koaservasyon yöntemi ile E vitamini içeren mikrokapsül üretimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi 2017; 12(1), 1-14.
• Genç, E. (2016). Tekstil uygulamaları için fonksiyonel duvarlı mikrokapsül üretimi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, Isparta.
• Demirbağ S, Aksoy SA. İnorganik madde ilave edilerek geliştirilmiş termal stabiliteye sahip ısı depolama özellikli mikrokapsül üretimi ve karakterizasyonu. Tekstil ve Mühendis 2013; 20: 92, 27-35.
• Eyüpoğlu S, Kut D. Mikrokapsülasyon teknolojisi ve tekstil sektöründe kullanımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 2016; 15(29), 9-28.
• Gönülşen İ, Sarıışık M, Erkan G, Okur S. Portakal yağı içeren mikro ve moleküler kapsül aktarılmış kumaşlardan salım davranışlarının incelenmesi. Tekstil ve Mühendis, 2016; 23(101), 21-33.
• Atav R, Namırtı O, Yavaş A, Göktepe F. Dendrimer teknolojisi kullanılarak aromaterapi özelliğine sahip fonksiyonel yünlü kumaş eldesi. Celal Bayar University Journal of Science 2017; 13(1), 227-231.
• Aydın N, Öztürk G, Karaboyacı M, Alay S. Koku içeren mikrokapsül uygulanmış akrilik el örgüsü ipliklerden örülen kumaşların karakterizasyonu. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2011; 15(1), 67-74.
• Monllor P. Bonet M. A. Cases F. Characterization of the behaviour of flavour microcapsules in cotton fabrics. European Polymer Journal 2007; 43(6), 2481-2490.
• Hu, J, Zuobing XIAO, Rujun ZHOU, Shuangshuang MA, Mingxi WANG, Zhen L I. Properties of aroma sustained-release cotton fabric with rose fragrance nanocapsule. Chinese Journal of Chemical Engineering 2011; 19(3), 523-528.
• Rana M, Singh SSJ, Yadav S. Effect of microencapsulated plant extracts on mosquito repellency. Journal of Applied and Natural Science 2017; 9(4), 2127-2131.
• Sharma R, Goel A. Development of ınsect repellent finish by a simple coacervation microencapsulation technique. International Journal of Clothing Science and Technology 2018; 30, 152-158.
• Stan MS, Chirila L, Popescu A, Radulescu DM, Radulescu DE, Dinischiotu A. Essential oil microcapsules immobilized on textiles and certain induced effects. Materials 2019; 12(12), 2029.
• Dhillon G, Bains S, Grewal S, Kocher KD. Mosquito repellent eucalyptus and rosemary essential oil finishes for cotton fabric. International Journal of Chemical Studies 2020; SP-9(1): 31-34.
• Golja B, Šumiga B, Forte Tavčer P. Fragrant finishing of cotton withmicrocapsules: comparison between printing and ımpregnation. Coloration Technology 2013; 129(5), 338-346.
• Tufan M, Özus EE, Erden F. Futbolcu forma ve eşofmanlarının kullanıcıları tarafından değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. International Journal of Sport Culture and Science 2016; 4(Special Issue 1), 249-259.
• Kara Ş, Yeşilpınar S. Fonksiyonel bir yelken giysisi tasarımı için sporcu gereksinimlerinin belirlenmesi. Tekstil ve Mühendis 2017; 24(108), 290-304.
• megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Kumaş%20Boyama%20%28emdirme%20Yöntemi%29%201.pdf (Erişim Tarihi: 08.02.2022)
• Basyigit ZO, Kut D, Hauser P. Development of multifunctional cotton fabric via chemical foam application method. Textile Research Journal 2020; 90(9-10), 991-1001.
• Wang S, Zhang W, Chen Y, Zhang S, Wang W. The aromatic properties of polyurea-encapsulated lavender oil microcapsule and their application in cotton fabrics. Journal of Nanoscience and Nanotechnology 2019; 19(7), 4147-4153.
• Tirosh O, Begg R, Passmore E, Knopp-Steinberg N. Wearable textile sensor sock for gait analysis. In: 2013 Seventh International Conference on Sensing Technology (ICST) 2013; (pp. 618-622), IEEE.
• Tang KPM, Kan CW, Fan JT. Assessing and predicting the subjective wetness sensation of textiles: subjective and objective evaluation. Textile Research Journal 2015; 85(8), 838-849.