Öz
It these studies, the historic fountains in the centre of Kirsehir were researched in terms of Turks art. As the result of a field research and the scanning of the written sources, a total of seven historic fountains, five of which are intact and two of which are ruined, have been determined in the region in question. The fountains which date back 18th and 19th century were built as neighbourhood fountains and one-sided and one-arched. Of the fountains surviving, while four of them are circular arched, one of them is with pointed arch. The aim of this study is to present Kirsehir fountains to the scientific world and to designate both the progress of their architecture in the course of time and their place within the Turkish architecture of fountain.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ACUN, H. (1999), Manisa’da Türk Devri Yapıları, Ankara, Türk Tarih Kurumu.
- ARSEVEN, C. E. (1983), “Çeşme”, Sanat Ansiklopedisi, Cilt 1, İstanbul, s.388–390.
- AYTÖRE, A. (1962), “Türklerde Su Mimarisi”, I. Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi, Tebliğler, Ankara, s.45– 49.
- BARIŞTA, H. Ö. (1995), İstanbul Çeşmeleri, Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi, Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı.
- BASINOĞLU, E. (1981), Çeşitli Yönleriyle Kırşehir, Kırşehir, Filiz Yayınları.
- BİLDİRİCİ, M. (1994), Tarihi Su Yapıları, Ankara.
- DENKTAŞ, M. (1998), “Kayseri-Büyük Bürüngüz Köyü’ndeki Türk Anıtları”, Vakıflar Dergisi, S.27, Ankara, s.161– 190.
- DENKTAŞ, M. (2000a), Karaman Çeşmeleri, Kayseri.
- DENKTAŞ, M. (2000b), Kayseri’deki Tarihi Su Yapıları, Kayseri.
- EYİCE, S. (1993), “Çeşme”, İslam Ansiklopedisi, Cilt 8, İstanbul, s.277–287.
- GÜÇLÜ, A. (2006), Kırşehir İl Kültür Envanteri, Kırşehir, T.C. Kırşehir Valiliği.
- GÜNDÜZ, A. (2009), Kırşehir’de Vakıflar ve Vakfiyeler (H.670–1335 / M. 1271–1919), Kırşehir, T.C. Kırşehir Valiliği.
- ÖDEKAN, A. (1992), “Kentiçi Çeşme Tasarımında Tipolojik Çözümleme”, Semavi Eyice’ye Armağan, İstanbul Yazıları, İstanbul, s.281–297.
- ÖDEKAN, A. (1994), “Çeşmeler”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul, s.488–491.
- ÖNEY, G. (1967), “Niğde Hüdavent Hatun Türbesi Figürlü Kabartmaları”, Belleten, Cilt 31, S.122, Nisan, s.143– 167.
- ÖNGE, Y. (1997), Türk Mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde Su Yapıları, Ankara.
- ŞAHİN, İ. (2001), “Kırşehir”, (DİA), Cilt 25, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı, s.481–485.
- TÜRKMEN, K. (1997), “Talas’ta Türk Devri Yapıları”, Vakıflar Dergisi, S. 26, Ankara, s.153–192.
- ÜLGEN, A. S. (1942), “Kırşehir’de Türk Eserleri”, Vakıflar Dergisi, S. 2, Ankara, s.253–287.
- YALÇINKAYA, A. (2007), Anadolu Türk Mimarisi’nde 12–14. Yüzyıllar Arasına Tarihlenen Cami, Medrese, Şifahane ve Türbe Yapılarındaki Taş Üzerine Yapılmış İnsan Figürlü Bezemeleri, (Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir.
- YILMAZ, A. (2006), Küçük Asya’nın Kır-şehri, Kırşehir, Kırşehir Belediyesi.
Öz
Bu çalışmada, Kırşehir İl merkezindeki tarihi çeşmeler Türk sanatı açısından incelenmiştir. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen saha araştırması ve kaynak taraması sonucunda, beşi sağlam, ikisi yıkılmış olmak üzere yedi adet tarihi çeşme tespit edilmiştir. Tamamı XVIII. ve XIX. yüzyıllara tarihlendirilen çeşmeler, mahalle çeşmesi şeklinde, tek cepheli ve tek kemerli olarak inşa edilmiştir. Günümüze ulaşan çeşmelerden dördü yuvarlak kemerli, biri ise sivri kemerlidir. Çalışmamızın amacı, Kırşehir çeşmelerini belgeleyerek bilim dünyasına tanıtmak ve çeşmelerin hem kendi içindeki gelişimini hem de Türk çeşme mimarisindeki yerini belirlemeye çalışmaktır.
Kaynakça
- ACUN, H. (1999), Manisa’da Türk Devri Yapıları, Ankara, Türk Tarih Kurumu.
- ARSEVEN, C. E. (1983), “Çeşme”, Sanat Ansiklopedisi, Cilt 1, İstanbul, s.388–390.
- AYTÖRE, A. (1962), “Türklerde Su Mimarisi”, I. Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi, Tebliğler, Ankara, s.45– 49.
- BARIŞTA, H. Ö. (1995), İstanbul Çeşmeleri, Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi, Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı.
- BASINOĞLU, E. (1981), Çeşitli Yönleriyle Kırşehir, Kırşehir, Filiz Yayınları.
- BİLDİRİCİ, M. (1994), Tarihi Su Yapıları, Ankara.
- DENKTAŞ, M. (1998), “Kayseri-Büyük Bürüngüz Köyü’ndeki Türk Anıtları”, Vakıflar Dergisi, S.27, Ankara, s.161– 190.
- DENKTAŞ, M. (2000a), Karaman Çeşmeleri, Kayseri.
- DENKTAŞ, M. (2000b), Kayseri’deki Tarihi Su Yapıları, Kayseri.
- EYİCE, S. (1993), “Çeşme”, İslam Ansiklopedisi, Cilt 8, İstanbul, s.277–287.
- GÜÇLÜ, A. (2006), Kırşehir İl Kültür Envanteri, Kırşehir, T.C. Kırşehir Valiliği.
- GÜNDÜZ, A. (2009), Kırşehir’de Vakıflar ve Vakfiyeler (H.670–1335 / M. 1271–1919), Kırşehir, T.C. Kırşehir Valiliği.
- ÖDEKAN, A. (1992), “Kentiçi Çeşme Tasarımında Tipolojik Çözümleme”, Semavi Eyice’ye Armağan, İstanbul Yazıları, İstanbul, s.281–297.
- ÖDEKAN, A. (1994), “Çeşmeler”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul, s.488–491.
- ÖNEY, G. (1967), “Niğde Hüdavent Hatun Türbesi Figürlü Kabartmaları”, Belleten, Cilt 31, S.122, Nisan, s.143– 167.
- ÖNGE, Y. (1997), Türk Mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde Su Yapıları, Ankara.
- ŞAHİN, İ. (2001), “Kırşehir”, (DİA), Cilt 25, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı, s.481–485.
- TÜRKMEN, K. (1997), “Talas’ta Türk Devri Yapıları”, Vakıflar Dergisi, S. 26, Ankara, s.153–192.
- ÜLGEN, A. S. (1942), “Kırşehir’de Türk Eserleri”, Vakıflar Dergisi, S. 2, Ankara, s.253–287.
- YALÇINKAYA, A. (2007), Anadolu Türk Mimarisi’nde 12–14. Yüzyıllar Arasına Tarihlenen Cami, Medrese, Şifahane ve Türbe Yapılarındaki Taş Üzerine Yapılmış İnsan Figürlü Bezemeleri, (Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Eskişehir.
- YILMAZ, A. (2006), Küçük Asya’nın Kır-şehri, Kırşehir, Kırşehir Belediyesi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 |