SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ SOSYAL PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİNİ YORDAYAN DEĞİŞKENLER

Yıl 2016, Sayı: 23, 680 - 722, 30.08.2016

Asuman Seda Saracoğlu , Betül Altay , Muhammed Eken

https://doi.org/10.14520/adyusbd.88693

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, sınıf öğretmeni adaylarının sosyal problem çözme becerilerini yordayan değişkenleri belirlemektir. Ayrıca sosyal problem çözme becerisi, akademik kontrol odağı ve mükemmelliyetçilik düzeylerinin üniversitelere, cinsiyete ve sınıflara göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Programından 207 (%39,1), Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Programından 175 (%33,1) ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Programından 147 (%27,8) olmak üzere toplam 529 öğrenci araştırmaya katılmışlardır. Katılımcıların %69’u (n=365) kadın ve % 31’i (n=164) erkektir. Çalışmada, Gözden Geçirilmiş Sosyal Sorun Çözme Envanteri kısa formu,  Akademik Kontrol Odağı Ölçeği ve Çok Boyutlu Mükemmelliyetçilik Ölçeği ile kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Araştırmada t-testi ve tek yönlü varyans analizi uygulanmış, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonuçları; sınıf öğretmeni adaylarının sosyal problem çözme becerileri ve içsel akademik kontrol odağı açısından oldukça yüksek, mükemmeliyetçilik açısından da yüksek düzeyde olduğunu ortaya koymaktadır. Akademik not ortalaması hariç araştırmadaki tüm değişkenler anlamlı ilişkiler içindedir. Ayrıca, yordayıcı değişkenler birlikte sosyal problem çözme becerisindeki toplam varyansın  % 35’ini açıklamaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni adayı, sosyal problem çözme becerisi, akademik kontrol odağı, çok boyutlu mükemmeliyetçilik, akademik başarı

Kaynakça

• Akça, F., Demir, S., ve Yılmaz, T. (2015). “Öğretmen Adaylarının Özyeterlik Algıları ile Akademik Kontrol Odaklarının Karşılaştırılması.” Journal of Innovative Human Sciences. http://sproc.org/ojs/index.php/IJIRE, 2(1),01-09
• Akın, A. (2007). “Akademik kontrol odağı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması.” Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 9-17.
• Akın, A. (2010). “Başarı yönelimleri ve akademik kontrol odağı: yapısal eşitlik modeli.” Eurasian Journal of Education Research Issues, (38), 1-18.
• Alisinanoğlu, F. (2003). “Çocukların Denetim Odağı ile Algıladıkları Anne Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.” Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 97-108.
• Altuntaş, O. ve Altınova, H. H. (2015). “Yaratıcı Drama Yönteminin Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Sorun Çözme Becerilerine Etkisi.” Turkish Studies. 10(4), 49-62.
• Aslan, O. ve Uluçınar Sağır, Ş. (2012, Haziran). “Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri.” Türk Fen Eğitimi Dergisi. 9(2), 82-94
• Aylar, F. ve Aksin, A. (2011). “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlilik İnanç Düzeyleri ve Problem Çözme Becerileri Üzerine Bir Araştırma (Amasya Örneği).” Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 299-313.
• Bağçeci, B. ve Kinay, İ. (2013). “Öğretmenlerin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 12(44), 335-347.
• Başol, G. ve Türkoğlu, E. (2009). “Sınıf öğretmeni adaylarının düşünme stilleri ile kontrol odağı durumları arasındaki ilişki.” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 6(1), 732-757.
• Buluç, B., Kuru, O. ve Taneri, A. (2010). “Sınıf öğretmenliği anabilim dalında okuyan öğretmen adaylarının problem çözme becerileri.” 9. Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi. Bildiriler Kitabı, 535-538.
• Büyükbayraktar, Ç. (2011). “Üniversite Öğrencilerinde Mükemmeliyetçilik ve Öfke İlişkisi.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. 9. baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Chan, D. W. (2009). “Dimensionality and typology of perfectionism: The use of the Frost Multidimensional Perfectionism Scale with Chinese gifted students in Hong Kong.” Gifted Child Quarterly, 53(3), 174-187.
• Chang, E. C. (1998). “Cultural Differences‚ Perfectionism‚ and Suicidal Risk in a College Population: Does Social Problem Solving Still Matter?” Cognitive Therapy and Research‚ 22(3),237-254
• Cohen, L. & Manion, L. (1998). Research methods in education. London: Routledge.
• Çam, S. ve Tümkaya, S. (2007). “Kişilerarası problem çözme envanteri’nin (KPÇE) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması.” Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 95-111.
• Çelik Ercoşkun, N. ve Köse, E. (2014). “İlköğretim Bölümü Öğretmen Adaylarının Öz Düzenleme ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi.” International Online Journal of Educational Sciences. 6(2), 413-428.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: celepler Matbaacılık.
• Çevik, D.B. ve Özmaden, M. (2013). “Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri.” Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 2(3), 270-275.
• Dilmaç, O. (2008). “Görsel Sanatlar Öğretmen Adaylarının Denetim Odaklarına İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi.” Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, e-dergi.atauni.edu.tr, 1-14.
• Dönmez, A. (1983). “Denetim Odağı (Locus of Control) ve Çevre Büyüklüğü.” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 16(1), 37-47.
• Durna, U. ve Şentürk, F.K. (2012). “Üniversite Öğrencilerinin Denetim Odaklarını Çeşitli Değişkenler Yardımıyla Tespit Etmeye Yönelik Bir Çalışma.” ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 37-48.
• Duyan, V. ve Gelbal, S. (2008). “Sorun Çözme Envanteri’nin Türkçe’ye Uyarlama Çalışması.” Toplum ve Sosyal Hizmet. 19(1), 7-28.
• D’Zurilla, T.J. ve Nezu, M. (1982). Social Problem Solving in Adults. Ed. Kendall, P.C. Advances in Cognitive-Behavioral Research and Therapy. Volume I. New York, Academic Press, Inc., 201-269.
• D’Zurilla, T.J. ve Nezu, M. (1990). “Development and preliminary evaluation of the Social Problem- Solving Inventory: Psychological assessment.” Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2 (2), 156-163.
• D’Zurilla, T. J., Nezu, A. M. & Maydeu-Olivares, A. (2002). “Social Problem- Solving Inventory-Revised (SPSI-R).” North Tonawanda, NY: Multi- Health Systems, Inc.
• D’Zurilla, T. J., Nezu, A. M. & Maydeu-Olivares, A. (2004). Social problem solving: Theory and assessment. E. C. Chang, T. J. D’Zurilla ve L. J. Sanna, (Ed.), Social problem solving: Theory, research, and training içinde (3-27). Washington DC: American Psychological Association.
• Erözkan, A., (2008). “Üniversite Öğrencilerinin Mükemmeliyetçilik Eğilimleri ve Depresyon Düzeyleri.” “Perfectionism Tendencies and Depression Levels of University Students.” Cypriot Journal Of Educational Sciences, 3(2), 76-88.
• Eskin, M. ve Aycan, Z. (2009). “Gözden geçirilmiş sosyal sorun çözme envanteri’nin Türkçeye (tr-ssçe-g) uyarlanması, güvenirlik ve geçerlik analizi.” Türk Psikoloji Yazıları, 12 (23), 1–10.
• Flett, G. L., and Hewitt, P. L. (2002). Perfectionism and maladjustment: An overview of theoretical, definitional, and treatment ıssues. In P. L. Hewitt and G. L. Flett (Eds.), Perfectionism: Theory, Research, and Treatment. Washington, DC: American Psychological Association
• Flett, G. L., Hewitt, P. L., Blankstein, K. R., & Pickering, D. (1998). “Perfectionism in relation to attributions for success or failure.” Current Psychology, 17(2-3), 249-262.
• Halgin, R. P., & Leahy, P. M. (1989). “Understanding and treating perfectionistic college students.” Journal of Counseling & Development, 68(2), 222- 225.
• Hewitt, P. L. and Flett, G. L. (1991). “Perfectionism in the self and social contexts: conceptualization, assessment and association with psychopathology.” Journal of Personality and Social Psychology, 60(3), Mar 1991, 456-470.
• İnel, D., Evrekli, E. ve Türkmen, L. (2011). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Problem Çözme Becerilerinin Araştırılması.” Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29, 167-178.
• Kalı Soyer, M. ve Bilgin, A. (2010). “Üniversite Öğrencilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Problem Çözme Beceri Algıları.” International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13 November, 2010 Antalya-Turkey, 307-314.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi.15. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, Z. (2012). “Kontrol Odağının Yordayıcıları Olarak Saldırganlık ve Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik.” Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 13(3), 245-260.
• Kasımoğlu, T. (2013). “Öğretmen Adaylarında Eleştirel Düşünme, Mantıksal Düşünme ve Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi.” (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kıral, E. (2012). “İlköğretim okulu yöneticilerinin mükemmeliyetçilik algısı ve kontrol odağı ile ilişkisi.” Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Nezu, A.M. (1985). “Differences in psychological distress between effective and ineffective problem solvers.” Journal of Counseling Psychology. 32(1), 135-138.
• Özdemir, S., Bacanlı, H. ve Sözer, M. (2007). “Türkiye’de okul öncesi eğitim ve ilköğretim sistemi.” Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Türk Eğitim Derneği, Ankara.
• Özer, A. ve Altun, E. (2011, Haziran). “Üniversite Öğrencilerinin Akademik Erteleme Nedenleri.” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11(21), 45-72.
• Samancı, O. ve Uçan, Z. (2015). “Sınıf öğretmeni adaylarının sosyal sorun çözme beceri düzeylerinin incelenmesi.” Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Eğitimi Sempozyumu (21-23 Mayıs 2015) Özel Sayısı, 152-162.
• Saracaloğlu, A. S. ve Kanmaz, A. (2012). “Eğitim Fakültesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerine Genel Bir Bakış.” e-Journal of New World Sciences Academy. NWSA. 7(2), 683-699.
• Saracaloğlu, A. S. ve Yılmaz, S. (2011, Mayıs). “Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Tutumları ile Denetim Odaklarının İncelenmesi: Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma.” İlköğretim Online. 10 (2), 468-478.
• Saracaloğlu, A. S., Serin, O. ve Bozkurt, N. (2005). “Eğitim Bilimleri Enstitüsü Lisansüstü Öğrencilerinin Problem Çözme ve Denetim Odağı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi.” Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. Özel Sayı. 17, 237-242.
• Saracaloğlu, A.S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N. (2009). “Öğretmen Adaylarının