ERMENİ TEHCİRİ’NİN 100. SENESİNDE ÖĞRETİM PROGRAMLARIMIZDA ERMENİ MESELESİ

Yıl 2015, Sayı: 21, 871 - 907, 31.12.2015

Deniz Tonga

https://doi.org/10.14520/adyusbd.41814

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’yi özellikle her sene nisan ayında uluslararası alanda meşgul eden Ermeni meselesine, öğretim programlarımızda ve ders kitaplarında nasıl yer verildiğine ilişkin bir değerlendirme ortaya koymaktır. Bu nedenle araştırmada veri toplama aracı olarak doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Ermeni meselesinin konu olarak geçebileceği düşünülen sosyal bilgiler, tarih ve Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük öğretim programları ve ders kitapları incelenmiştir. Elde edilen bulgular üzerinden betimsel analizlere yer verilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, 7. sınıf sosyal bilgiler ve 8. sınıf inkılap tarihi derslerinde I. Dünya Savaşı’na ilişkin kazanımlar varken, ders kitabında Doğu Cephesi bölümünde Ermeniler ile mücadele edilmesine rağmen bu bilginin verilmediği ve sadece Ruslar ile mücadele edildiği bilgisi verilmiştir. Bununla beraber 8. sınıf inkılap tarihi ders kitabında Kurtuluş Savaşı’nda Doğu Cephesi başlığında Ermeniler ile ilgili mücadelelere, Ermenilerin kurduğu cemiyetlere ve bunlara karşı Türklerin kurduğu milli cemiyetlere, ardından da kısaca soykırım iddialarına değinilmiştir. 10. sınıf tarih öğretim programının ek açıklamalar kısmında ise detaylı ve yoğun olarak Ermeni meselesine ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Verilen bu bilgilere karşılık gelebilecek örnekler ders kitabında yer almıştır. Türkiye’de öğrencilerin ilkokul birinci sınıftan itibaren tarih konularını öğrenmeye başladıkları düşünüldüğünde, Ermeni Meselesi gibi günümüzde de devam eden bir sorun hakkında sadece 10. sınıfta az bir ders saati karşılığında edinilen bilgilerin yetersiz kalacağı düşünülmektedir.

Kaynakça

• Altun, A. (2014). “İlkokul ve Ortaokul Öğrencilerinin Tarih Kavramına İlişkin Algılarının Yörüngesi.” Kuram ve uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi. 14(6). s.1-22.
• Arslan, A. Bal, H. Demirhan, H. (2012). Tarihi ve Stratejik Boyutlarıyla Ermeni Meselesi. İstanbul: İdil Yayıncılık.
• Aslan, E. (2006). “Neden Tarih Öğretiyoruz. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 20. s. 162-174.”
• Bakar, B. (2009). Ermeni Tehciri. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Bederida, F. (2001). Tarihçinin Toplumsal Sorumluluğu. Çev., A. Tartanoğlu, S. Aydın. Ankara: İmge Kitabevi.
• Carr, E. H. (2013). Tarih Nedir. Çev., M. G. Gürtürk. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Collingwood, R. G. (2005). Tarihin İlkeleri. (Çev. A. H. Aydoğan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Doğan, O. (2012). Soy Kırım mı, Yol Kırım mı. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Gürün, K. (2012). Ermeni Dosyası. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Güven, İ. Bıkmaz, F. Demirhan İşcan, C. Keleşoğlu, S. (2014). Tarih Öğretimi Kuram ve Uygulama. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Halaçoğlu, Y. (2007). Ermeni Tehciri. İstanbul: Babıali Kültür Yayınları.
• Kocabaş, S. (2004). Ermeni Meselesi Nedir, Ne Değildir. İstanbul: Vatan Yayınları.
• Laçiner, S. (2011). Hangi Ermeni Sorunu. Ankara: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Yayınları.
• Mazıcı, N. (2005). Uluslararası Rekabette Ermeni Sorunu’nun Kökeni. İstanbul: Pozitif Yayınları.
• McCarthy, J. (2006). Kim Başlattı. Çev., S. İşçi. Ermeni Soykırımı İddiaları. Ankara: Cedit Neşriyat.
• MEB. (2014a). 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Devlet Kitapları.
• MEB. (2014b). 8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı. Ankara: Devlet Kitapları.
• MEB. (2014c). Orta Öğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı. Ankara: Devlet Kitapları.
• MEB. (2014d). 10. Sınıf Tarih Ders Kitabı. Ankara: Devlet Kitapları.
• Öztürk, İ. H. (2011). “Tarih Öğretiminde Anakronizm Sorunu: Sosyal Bilgiler ve Tarih Ders Kitaplarındaki Kurgusal Metinler Üzerine Bir İnceleme.” Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi. Journal of Social Studies Education Research. 2011: 2(1), 37-58.
• Öztürk, N. (2007). Osmanlı Toplumunda Hoşgörü Kültürü ve Ermeniler. (Ed: B. Bakar, N. Öztürk, S. Beyoğlu). Tarihi Gerçekler ve bilimin Işığında Ermeni Sorunu. Ankara: İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Safran, M. (2006). Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Safran, M. Dilek, D. (2008). Türkiye’de Tarih Eğitimi ve Öğretimi. 21. Yüzyılda Kimlik, Vatandaşlık ve Tarih Eğitimi. (Ed. M. Safran ve D. Dilek). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Sevinç, N. (2007). Arşiv Belgeleriyle Tehcir Ermeni İddiaları ve Gerçekler. İstanbul: Bilge Oğuz Yayıncılık
• Stearns, P. N. (2009). “Neden Tarih Öğreniyoruz.” (Çev: E. Dinç). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2009) 2/1, s. 118-127.
• Şıvgın, H. (2009). “Ulusal Tarih Eğitiminin Kimlik Gelişimindeki Önemi.” Gazi Akademik Bakış Dergisi, Cilt 2, Sayı 4. s. 35-52
• Şimşir, B. N. (2005). Ermeni Meselesi. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (TTKB) (2014a). Sosyal Bilgiler Dersi(6-7. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu.
• http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 06.11.2014 tarihinde alınmıştır.
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (TTKB) (2014b). Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi 8. Sınıf Programı.
• http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 06.11.2014 tarihinde alınmıştır.
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (TTKB) (2014c). Orta Öğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 06.11.2014 tarihinde alınmıştır.
• Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. (TTKB) (2014d). Ortaöğretim 10. Sınıf Tarih Dersi Öğretim Programı ve 10. Sınıf Seçmeli Tarih Dersi Öğretim Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 adresinden 07.11.2014 tarihinde alınmıştır.