PROPAGANDA TEKNİĞİ OLARAK TEKRARIN HABER METİNLERİNDE KULLANIMI

Yıl 2020, Sayı: 36, 175 - 199, 31.12.2020

Fatih Tanrıkulu

https://doi.org/10.14520/adyusbd.732593

Öz

Bu araştırma propaganda tekniklerinden olan tekrar etmenin haber anlatılarında kullanımını tespit etmeyi amaçlamıştır. Araştırma 2 haftalık süreçte 5 farklı televizyon kanalında 9 farklı haber türüne odaklanmıştır. Her bir kanal için haber türüne ait bir anlatı seçilmiştir. Rastgele yöntemle seçilen anlatılar yazılı metne dönüştürülmüş ve içerik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Her haber türünde toplam kaç kelime olduğu ve tekrarlanan kelime sayılarının tam metne oranı kodlama yapılarak tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda haber metinlerinde ortalama %21,79 oranında kelime tekrarının olduğu görülmüştür. İstismar, trafik, hırsızlık ve suç, cinayet ve sağlık haber metinlerinde tekrar oranının ortalamanın üstünde olduğu, hayvan, şiddet, ekonomi ve eğitim haber metinlerine ait kelime tekrarının ortalamanın altında olduğu görülmüştür. En fazla tekrarın istismar en az tekrarın ise eğitim haberlerine ait olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

haber, haber metinleri, anlatı, propaganda, medya okuryazarlığı, medya

USE OF REPETITION IN NEWS TEXTS AS A PROPAGANDA TECHNIQUE

Öz

This research aimed to determine the use of repetition which is one of the propaganda techniques in news narratives. The research focused on 9 different news types in 5 different television channels in a 2-week period. A narrative belonging to different news types was selected in each channel. The narratives selected by the random method were converted into written text and analyzed by the content analysis method. The total number of words in each news type and the ratio of the number of repeated words to the full text was determined by coding. As a result of the research, it was observed that there was an average of 21.79% word repetition in news texts. It was observed that the rate of repetition in abuse, traffic, theft and crime, murder, and health news texts was above average, and the word repetition of animal, violence, economy, and education news texts was below average. 

Anahtar Kelimeler

News, News texts, Narrative, propaganda, media literacy, media

Kaynakça

• Ateş, Y. D. D. Ş. (2000). Bir Siyasal İletişim Tarzı Olan Propagandanın Tanınması ve Propaganda Metinlerinin Çözümlenmesi. Bilig, 13, 45–59.
• Auger, G. A., Tanes, Z., & Gee, C. (2019). Mostly credible and transparent audience perceptions of news stories produced with traditional and multiplatform newsgathering technologies. Electronic News, 13(3), 152-173.
• Balcı, A. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: Pegem.
• Buozis, M., & Creech, B. (2018). Reading news as narrative: A genre approach to journalism studies. Journalism Studies, 19(10), 1430-1446.
• Cereci, S. (2013). Türkiye’deki televizyon kanallarında yayınlanan haber bültenlerinde dilin kullanılma biçimi: Masalsı anlatım. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(1), 7-24.
• Chien, H. Y. (2019). News narratives as identity performance: A narrative analysis of Taiwanese and international news coverage of interracial intimacy. Journal of International and Intercultural Communication, 12(3), 209-227.
• Çalağan, Ö. (2020). Terörizmin Bir Propaganda Aracı Olarak Medya ve Terör Haberciliği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
• Çığ, Ü., & Çığ, E. Ç. (2011). Haber endüstrisi ve gazetecilik etiği. İş Ahlakı Dergisi, 4(8), 25-60.
• Çöteli, S. (2012) Propaganda ve İslamofobi'nin İngiliz Kitle İletişim Araçlarından Yansımaları. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 33, 1-17.
• Damlapınar, Z., & Umur, I. Ş. I. K. (2017). Sağlık içerikli basın haberleri ve çocuğa yaklaşımı: Bir içerik analizi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 373-398.
• Del Zotto, A. C. (2002). Weeping women, wringing hands-- How the mainstream media stereotyped women's experiences in Kosovo. Journal of Gender Studies, 11(2), 141-150.
• Devran, Y. (2010). Haber, Söylem, İdeoloji, İstanbul: Başlık Yayın Grubu.
• Dilidüzgün, Ş. (2014). Türkçe Öğretiminde Haber Metinleri-Metin Yapısı Bağlamında Etkinlik Oluşturma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(3), 89-100.
• Dunn, A. (2005). Television news as narrative. H. Fulton, R. Huisman, J. Murphet, & A. Dunn, Narrative and media içinde (s.140-152). Cambridge: Cambridge University Press.
• Feldman, M. S., Sköldberg, K., Brown, R. N., & Horner, D. (2004). Making sense of stories: A rhetorical approach to narrative analysis. Journal of public administration research and theory, 14(2), 147-170.
• Fulton, H., Huisman, R., Murphet, J., & Dunn, A. (2005). Narrative and media. Cambridge: Cambridge University Press.
• Fulton H. (2005). The power of narrative. H. Fulton, R. Huisman, J. Murphet, & A. Dunn, Narrative and media içinde (s. 1-7). Cambridge: Cambridge University Press.
• Gerek, Z., Ünveren, A., & Seyhan, S. (2015). 19. Türkiye’de Futbolla İlgili Yazılı Medyada Kullanılan Argo, Küfür ve Savaş Metaforlarının İncelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (44),190-197.
• Gölcü, A. (2009). Haber Söyleminde Medya-Siyaset İlişkisi 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 29, 81-101.
• Gölcü, A., & Dağlı, A. N. (2017). Haber Söyleminde ‘Öteki’yi Aramak Suriyeli Mülteciler Örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 11-38.
• Gürses, F. (2017). Kadın Cinayetlerinin Haber Söylemi: Münevver Karabulut Ve Özgecan Aslan Haberleri Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72(3), 541-568.
• İnce, M. (2017). Türk spor basınında asparagas haber ve spor ekonomisine etkileri. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 547-563.
• Karadoğan, E. (2001). Belgesel Film ve Propaganda. (Araştırma projesi). Maramara Üniversitesi İletişim Fakültesi, İstanbul.
• Kilit, Z. A. (2019). Sinematografik Terörizm Özgün Propaganda Yöntemleri ve Film Teknikleriyle Bir Terör Örgütünün Göstergebilimsel Analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Kim, H. S., Bigman, C. A., Leader, A. E., Lerman, C., & Cappella, J. N. (2012). Narrative health communication and behavior change: The influence of exemplars in the news on intention to quit smoking. Journal of Communication, 62(3), 473-492.
• Machill, M., Köhler, S., & Waldhauser, M. (2007). The use of narrative structures in television news An experiment in innovative forms of journalistic presentation. European Journal of Communication, 22(2), 185-205.
• Merialdo, B., Lee, K. T., Luparello, D., & Roudaire, J. (1999, October). Automatic construction of personalized TV news programs. In Proceedings of the seventh ACM international conference on Multimedia (Part 1) (pp. 323-331).
• Mihelj, S. (2009). Television news and the dynamics of national remembering. In: E. Castelló, A. Dhoest & H. O’Donell (Eds.), The nation on screen: discourses of the national on global television (pp. 119-138). Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
• Mihelj, S., Bajt, V., & Pankov, M. (2009). Television news, narrative conventions and national imagination. Discourse & Communication, 3(1), 57-78.
• Murphet, J. (2005). Stories and plots. H. Fulton, R. Huisman, J. Murphet, & A. Dunn, Narrative and media içinde (s. 47-59). Cambridge: Cambridge University Press.
• Oliver, M. B., Dillard, J. P., Bae, K., & Tamul, D. J. (2012). The effect of narrative news format on empathy for stigmatized groups. Journalism & Mass Communication Quarterly, 89(2), 205-224.
• Özarslan, H. (2007). Çerçeveleme Yaklaşımı Açısından Haber Çerçevelerinin İzler Kitle Düşünceleri Üzerindeki Etkisi. (Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Özçağlayan, M., & Apak, D. (2017). Soğuk Savaş Yıllarında Algı Yönetimi, Haber ve Propaganda İlişkisi. Marmara İletişim Dergisi, 28, 107-130.
• Sabahçı, B. (2018). Spor Haberlerinde Nefret ve Ayrımcı Söylemler: www. fotomac. com. tr, www. fanatik. com. tr ve www. fotospor. com Haber Sitesi Örneği. Global Media Journal Turkish Edition, 8(16), 186-203.
• Sommers, S. R., Apfelbaum, E. P., Dukes, K. N., Toosi, N., & Wang, E. J. (2006). Race and media coverage of Hurricane Katrina Analysis, implications, and future research questions. Analyses of Social Issues and Public Policy, 6(2), 186-203.
• Şeker, M. (2007). Televizyon haberciliğinde küresel format ve haberciliğe etkileri. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4(4), 36-44.
• Tekinsoy Y.E. (2016). Balkan Savaşları’nda Propaganda Unsuru Olarak Kadın ve Kadın Fotoğrafları. O. Köse (Ed.), Geçmişten Günümüze Şehir ve Kadın, cilt: 2 içinde (s. 1005-1120) Canik Belediyesi Kültür Yayınları, Samsun.
• Tomaščíková, S. (2010). On narrative construction of television news. Bulletin of the Transilvania University of Braşov, 3(52), 259-270.
• Weitzer, R., & Kubrin, C. E. (2004). Breaking news: How local TV news and real-world conditions affect fear of crime. Justice Quarterly, 21(3), 497-520.
• Yağlı, S. (2007). Haber ve İdeoloji İlişkisi: Haber Metinlerinde Gerçekliğin Sunumu. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi, 2, 337-353.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldız, S., & Sümer, H. (2010). Medya ve ahlaki panik. Erciyes İletişim Dergisi, 1(3).35-46.
• Yurdigül, A. (2014). Olumsuz Olayların Televizyon Ana Haber Bültenlerinde Sunumu “Soma Faciası” Üzerine Bir İnceleme Çalışması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(4), 71-99.
• Yurdigül, Y., & Zinderen, İ. E. (2012). Yeni Medyada Haber Dili (Ayşe Paşalı Olayı Üzerinden Geleneksel Medya ve İnternet Haberciliği Karşılaştırması). The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 2(3), 81-91.