EVLİLİK DOYUMU KADIN VE ERKEKLERDE FARKLI MI SEYREDER?

Yıl 2023, Sayı: 44, 513 - 538, 31.08.2023

Mustafa Akan , Süheyla Ünal , Hüseyin Gürer

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1323885

Öz

Kadın ve erkeklerin biyopsikososyal açıdan farklı özellikler taşımaları yanı sıra toplumsal değişim süreçleri eşlerin evlilik doyumunu etkilemektedir. Bu çalışmada; erkeklerin evlilik doyumlarının kadınlara göre daha düşük bulunacağı, hayata küsme düzeyi yüksek olanların evlilik doyumlarının düşük olacağı, evlilik doyumu düşük olanların psikiyatrik ölçek puanlarının daha yüksek bulunacağı hipotezlerinin test edilmesi amaçlandı. Tüm katılımcılara sosyodemografik veri formu, yaşam olayları tarama listesi, kısa semptom envanteri (KSE), travma sonrası hayata küsme bozukluğu (TSHKB) ölçeği, evlilik yaşamı ölçeği (EYÖ) uygulandı. Örneklemin %51.8’inin (n=352) kadın, %48.2’sinin (n=327) erkeklerden oluştuğu, yaş ortalamasının 39.57±7.91, EYÖ ortalamasının 35.80±8.68, TSHKB ölçeği ortalamasının 32.06±17.62, KSE ortalamasının 47.79±38.36 olduğu belirlendi. Kadınların erkeklere göre evlilik yaşamı ölçeğinde düşük, hayata küsme bozukluğu ölçeğinde ve kısa semptom envanteri toplam puanında daha yüksek puan aldıkları saptandı. Hayata küsme bozukluğu (HKB) olan kadın ve erkek gruplarında EYÖ toplam puanları HKB olmayanlara göre istatistiksel açıdan anlamlı şekilde daha düşük bulundu (p<0.001). EYÖ yüksek ve düşük grupların HKBÖ ve KSE alt ölçek puanları arasında hem kadınlarda hem de erkeklerde istatistiksel açıdan anlamlı fark oluştu. Evlilik doyumunun düşük olması, hayata küsme ve psikiyatrik semptomatolojinin yüksek olması arasında karşılıklı bir ilişkinin varlığı düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler

Evlilik doyumu, hayata küsme bozukluğu, cinsiyet, psikiyatrik belirtiler

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

IS MARITAL SATISFACTION DIFFERENT IN WOMEN AND MEN?

Öz

In addition to the fact that men and women have different biopsychosocial characteristics, social change processes affect the spouses' marital satisfaction. In this research, it was aimed to test the hypothesis that men would have lower marital satisfaction than women, those with high levels of embitterment would have lower marital satisfaction, and those with low marital satisfaction would have higher psychiatric symptom scores. Sociodemographic data form, life events screening list, brief symptom inventory (BSI), post-traumatic embitterment disorder (PTED) scale, and marital life scale (MLS) were applied to all participants. 51.8% (n=352) of the sample was female, 48.2% (n=327) was male, the mean age was 39.57±7.91, mean was 35.80±8.68. It was determined that women scored low on the MLS and higher on the PTED scale and the total score of the BSI. Total scores of MLS were found to be statistically significantly lower in the male and female groups with embitterment disorder compared to those without it (p<0.001).There was a statistically significant difference between the PTED and BSI subscale scores of the high and low MLS groups in both women and men. These results may suggest that there is a reciprocal relationship between low marital satisfaction, embitterment and high psychiatric symptomatology.

Anahtar Kelimeler

Marital satisfaction, embitterment disorder, gender, psychiatric symptoms

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Bett, G., Kiptiony, G., & Sirera, M. (2017). Relationship between Demographic Characteristics and Marital Satisfaction for Career Couples in Kericho County, Kenya. IOSR Journal Of Humanities And Social Science, 22(12), 53–60.
• Bodenmann, G. (1995). A systemic-transactional conceptualization of stress and coping in couples. Swiss Journal of Psychology, 54(1), 34–49.
• Çağ, P. (2011). Evli bireylerde eş desteği ve evlilik doyumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Çağ, P. & Yıldırım, İ. (2013). Evlilik doyumunu yordayan ilişkisel ve kişisel değişkenler. Turkish Psychological Counseling & Guidance Journal, 4(39):13-23
• Çınar, L. (2008). Evlilik doyumu: Cinsiyet rolleri ve yardım arama tutumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Coyne, J.C. (1976). Toward an interactional description of depression. Psychiatry, 39(1), 28-40.
• Davila, J., Bradbury, T. N., Cohan, C. L., & Tochluk, S. (1997) Journal of Personality and Social Psychology, 73(4), 849–61.
• Dehle, C. & Weiss, R.L. (2002). Associations between anxiety and marital adjustment. The Journal of Psychology, 136(3), 328-38.
• Derogatis, L.R. & Savitz, K.L. (1999).The SCL-90-R, Brief Symptom Inventory and Matching Clinical Rating Scales. The use of psychological testing for treatment planning and outcomes assessment. Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Duran-Bozkurt, E. (2014). Evli ve çalışan bireylerin tükenmişlik düzeyleri ile evlilik doyumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Gottman, J.M. (2014). What Predicts Divorce?: The Relationship Between Marital Processes and Marital Outcomes. Psychology Press.
• Gottman, J.M. & Krokoff, L.J. (1989). Marital interaction and satisfaction: A longitudinal view. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57(1), 47–52.
• Gray, M.J., Litz, B.T., Hsu, J.L., & Lombardo, T.W.(2004). Psychometric properties of the life events checklist. Assessment, 11(4), 330-41.
• Güleç, S. (2014). Evlilik memnuniyetini yordayan ilişkisel ve kişisel değişkenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Gurtman, M.B. (1995). Personality Structure and Interpersonal Problems: A Theoretically-Guided Tem Analysis of the Inventory of Interpersonal Problems. Assessment, 2(4), 343-61.
• Güven, N., & Aydemir Sevim, S. (2007) The prediction power of interpersonal cognitive distortions and the perceived marital problem solving skills for marital satisfaction. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 3(28), 49-61.
• Güven, T. (2010). Eşler arası şiddete yönelik nedensellik-sorumluluk yüklemeleri ve evlilik doyumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hahlweg, K. & Baucom, D.H. (2011). Relationships and embitterment. Embitterment, Springer, Vienna.
• Hammen, C. (1991). Generation of stress in the course of unipolar depression. Journal of Abnormal Psychology, 100(4), 555–561.
• Han, H., Yun, J.-A., Huh, H. J., Huh, S., Hwang, J., Joo, J.-Y., . . . Lee, S. (2019). Posttraumatic symptoms and change of complicated grief among bereaved families of the Sewol ferry disaster: one year follow-up study. Journal of Korean Medical Science, 34(28), e194.
• Heyman, R.E., Sayers, S.L., & Bellack, A.S. (1994). Global marital satisfaction versus marital adjustment: An empirical comparison of three measures. Journal of Family Psychology, 8(4),432–446.
• Jackson, J.B., Miller, R.B., Oka, M., & Henry, R.G. (2014). Gender differences in marital satisfaction: A meta-analysis. Journal of Marriage and Family, 76(1), 105-29.
• Jose, O. & Alfons, V. (2007). Do demographics affect marital satisfaction?. Journal of Sex & Marital Therapy, 33(1), 73–85.
• Kaplan, K. (2016). Evli bireylerde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların, evlilik doyumuna ve psikolojik iyi oluş durumuna etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kiliç, B. (2020). Travma sonrası kahırlanma bozukluğunun anksiyete hastalarında klinik gösterimi ve eştanılı hastalıklar. Tıpta Uzmanlık Tezi, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD, Malatya.
• Lewis, R.A. & Spanier, G.B. (1979). Theorizing about the quality and stability of marriage. Contemporary theories about the family. New York, NY: Free Press., 268–294.
• Linden, M. (2003). Posttraumatic embitterment disorder. Psychotherapy and Psychosomatics, 72(4), 195–202.
• Linden, M., Baumann, K., Lieberei, B., & Rotter, M. (2009). The post‐traumatic embitterment disorder self‐rating scale (PTED scale). Clinical Psychology & Psychotherapy, 16(2), 139-147.
• Linden, M. & Rotter, M. (2018). Spectrum of embitterment manifestations. Psychological Trauma: Theory, research, practice and policy, 10(1), 1–6.
• Maroufizadeh, S., Hosseini, M., Rahimi Foroushani, A., Omani-Samani, R., & Amini, P. (2018). The relationship between marital satisfaction and depression in infertile couples: An actor–partner interdependence model approach. BMC Psychiatry, 18, 1-6.
• Meadows, L.A., Kaslow, N. J., Thompson, M. P., & Jurkovic, G. J. (2005). Protective factors against suicide attempt risk among African American women experiencing intimate partner violence. American Journal of Community Psychology, 36(1-2), 109-21.
• Miller, R. B., Hollist, C. S., Olsen, J., & Law, D. (2013). Marital quality and health over 20 years: A growth curve analysis. Journal of Marriage and Family, 75(3), 667-80.
• O’Rourke, T., Vogel, C., John, D., Pryss, R., Schobel, J., Haug, F., . . . Feneberg, A. C. (2022). The impact of coping styles and gender on situational coping: An ecological momentary assessment study with the mHealth application TrackYourStress. Frontiers in Psychology, 13, 913125.
• Randall, A.K. & Bodenmann, G. (2009). The role of stress on close relationships and marital satisfaction. Clinical Psychology Review, 29(2), 105–15.
• Rholes, W.S., Simpson, J.A., Campbell, L., & Grich, J. (2001). Adult attachment and the transition to parenthood. Journal of Personality and Social Psychology, 81(3), 421-35.
• Sahin, N.H., Durak Batigun, A. (1994). Brief Symptom Inventory: Adaptation for the Turkish youth. Turkish Journal of Psychology, 9, 44–56.
• Schumm, W.R., Webb, F.J., & Bollman, S.R. (1998). Gender and marital satisfaction: Data from the National Survey of Families and Households. Psychological Reports, 83(1), 319-27.
• Steinert, A. & Haesner, M. (2019). Stress in retired adults – stressors, symptoms and coping strategies. Ageing International, 44(2), 129–40.
• Tamres, L.K., Janicki, D., & Helgeson, V.S. (2002). Sex Differences in Coping Behavior: A Meta-Analytic Review and an Examination of Relative Coping. Personality and Social Psychology Review, 6(1), 2-30.
• Taylor, S.E. Klein, L. C., Lewis, B. P., Gruenewald, T. L., Gurung, R. A., & Updegraff, J. A. (2000). Biobehavioral responses to stress in females: tend-and-befriend, not fight-or-flight. Psychological Review, 107(3), 411.
• Tezer, E. (1986) Evli eşler arasındaki çatışma davranışları: Algılama ve doyum. Yayınlanmamış Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tezer, E. (1994). Evli eşler arasındaki çatışmalar ile çeşitli demografik değişkenlerin evlilik doyumuna etkisi: Kadının bir işte çalıştığı ve çalışmadığı eşler üzerinde bir araştırma. 3P Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 2(3), 209-17.
• Timm, T.M. & Keiley, M.K. (2011). The effects of differentiation of self, adult attachment, and sexual communication on sexual and marital satisfaction: A path analysis. Journal of Sex & Marital Therapy, 37(3), 206-23.
• Tuzcu, A. (2017). Evli bireylerde kişilik özelliklerinin evlilik uyumu ve evlilik doyumu üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Kilic, B., Karakaplan, M., & Unal, S. (2022). Analysis of posttraumatic embitterment disorders by machine learning: Could sullenness be a predictor of posttraumatic embitterment disorder?. The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 35(2), 111-20.
• Ünal, S., Güney, S., Kartalcı, Ş., & Reyhani, İ. (2011). Travma Sonrası Hayata Küsme Bozukluğu Ölçeğinin (PTED Self-Rating Scale) Türkçe Uyarlamasının Geçerlilik ve Güvenilirlik çalışması. Journal of Psychiatry & Neurological Sciences, 24(1), 32-37.
• Widom, C. (2013). Sex Roles and Psychopathology. Springer Science & Business Media.
• Yardimci, N.E. (2020) Evli Bireylerde Yaşam Doyum Düzeyinin Cinsiyet Faktörüne ve Evlilik Süresine Göre Yordanması, Çorum Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.