KAHRAMANMARAŞ DEPREMİNE MARUZ KALANLARIN DEPREMİ TANIMLAMA, DEĞİŞİM VE SONRASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELERİ: PARANTEZE ALINAN YAŞAMLAR

Yıl 2023, Sayı: 44, 446 - 468, 31.08.2023

Mehmet Güngör

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1339156

Öz

Bu araştırmanın amacı, 06 Şubat 2023 günü Kahramanmaraş merkezli yıkıcı depremlerin depremzedeler için gündelik yaşamlarının dışında oluşan yeni durumda yeniden betimlemeleri, gelecekle ilgili kaygılarını, değişen yaşam koşullarını kısacası afetin toplumsal etkilerini incelemektir. Araştırmada depremzedelerin deprem anındaki deneyimleri, yaşanan hasar ve kayıplar, kurtarma ve yardım faaliyetleri ile deprem sonrasında yaşadıklarıeko-psiko-sosyal sorunların boyutları, onların perspektifinden anlaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca depremzedelerin yaşadıkları afete atfettikleri anlam da ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma can ve mal kaybı olarak çok büyük yıkıcı etkisi olan depremlerden 25 gün sonra yerleştirildikleri Mersin KYK Yurdunda ve Mersin Karaduvar mahallesindeki 20 katılımcı gözlem ve esnek nitel görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İçinde bulunulan durumun hassasiyeti özellikle dikkate alınarak, görüşmecilerin kendilerini konuşmaya, sohbet etmeye hazır hissettiklerinde ve doğal akışı içerisinde ve depremzedelerin konunun dışında bile olsa açıkladıkları durumlar, sözleri kesilmeden rahatsız olmamalarına büyük önem/ özen verilerek gerçekleştirilmiştir. Deprem sonrasında Türkiye’nin gösterdiği güçlü toplumsal dayanışma moral motivasyon olarak depremzedelere de gözlemlenmiştir. İlk günlerde yaşadıklarını ifade ettileri kaygıları (yağma, ve kayıplarına ulaşamama vb) belki hiç gitmmemiş bıraktıkları ev ve iş yerlerini sık sık deprem bölgesine giderek control etme duygusu hep canlı kalmıştır. Çünkü tekrar geriye dönme isteği çok güçlü olarak hem ifade edilmiş hem de tarafımızdan gözlemlenmiştir. Deprem yoğun olarak hem dini hem de devletin ihmalleri sonucunda oluşan denetimsizlikle ilgili kavramlarla ifade edilmiştir. Sivil toplumun ve devletin işbirliğinin önemine hep vurgu yapılmıştır. Gelecekle ilgili dünya görüşleri değişmiştir. Yani artık daha bir iyimser bakış açısı ve her şeyin yalan olduğu gibi bir psikolojik tavır yaşamlarında başat duruma gelmiştir. Yaşanılan durumda devlet yardımlarında oluşan eksiklik ve gecikme nedeniyle göçmen karşıtlığı çokça belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş depremleri,, Afet anlamlandırm,, Gündelik yaşam,, Gelecek kaygısı

THE EVALUATIONS OF THE SURVIVORS OF THE KAHRAMANMARAŞ EARTHQUAKE ON THE DESCRIPTION, CHANGE AND AFTERMATH OF THE EARTHQUAKE: LIVES IN PARENTHESIS

Öz

The aim of this research is to re-describe the devastating earthquakes in Kahramanmaraş on 06 February 2023 in a new situation outside of their daily lives for earthquake victims, their concerns about the future, their changing living conditions, in short, the social effects of the disaster. In the research, the experiences of the earthquake victims during the earthquake, the damage and losses, the rescue and aid activities, and the dimensions of the eco-psycho-social problems they experienced after the earthquake were tried to be understood from their perspective. In addition, the meaning attributed by the earthquake victims to the disaster they experienced was tried to be revealed. The study was carried out using the observation and flexible qualitative interview technique of 20 participants in Mersin KYK Dormitory and Mersin Karaduvar neighborhood, where they were placed 25 days after the earthquakes, which had a devastating effect in terms of loss of life and property. The interviews were carried out in the natural flow of the subject, paying great attention / care not to be disturbed without being interrupted. The importance of cooperation between civil society and the state has always been emphasized. World views about the future have changed.

Anahtar Kelimeler

Kahramanmaraş earthquakes, Making sense of the disaster, Daily life, Future anxiety.

Kaynakça

• Abay, A.R.; Abay Çelik,Z. (2023). “Deprem Sonrası Ortaya Çıkan Sorunlar ve Sosyal Destek Ağlarının Rolü”. Sosyolojik Bağlam Dergisi. 4(1) 91-100. https://doi.org/10.52108/2757-5942.4.1.7.
• Alexander, D. (2010). The L’Aquila Earthquake of 6 April 2009 and Italian Government Policy on Disaster Response. Journal of Natural Resources Policy Research, 2(4), 325-342.
• Benight, C. C.; & Bandura, A. (2004). “Social cognitive theory of posttraumatic recovery: The role of perceived self-efficacy”. Behaviour research and therapy, 42(10), 1129-1148.
• Bilik, M. (2019). “”Depremleri Anlamlandırma ve Açıklama Biçimlerinin Risk Azaltma Süreçlerine Etkisi Açısından 2011 Van Depremleri”. Dirençlilik Dergisi. 3(2), 2019, (229-237). DOI: 10.32569/resilience.605213
• Bozkurt,V.(2023). “Depremin Toplumsal Boyutu”. Avrasya Dosyası Dergisi Cilt 14(1): 89-111. İstanbul.
• Can, İ. (2020). Giriş Niyetine: Afet Sosyolojisine Alan Açma Çabası, İ. Can (Ed.), Afet Sosyolojisi içinde (ss. 15-36), İstanbul: Çizgi Kitabevi.Çetin, E. (2017). Gündelik Hayata Sosyolojik Bakmak, Ankara: Siyasal Kitap.
• Derivois, D.; Cénat, J. M., Joseph, N. E., Karray, A.; & Chahraoui, K. (2017). “Long-term outcomes among child and adolescent survivors of the 2010 Haitian earthquake”. Depression and Anx iety, 34(11), 964-971.
• Dynes.; R .R. E. L. Quarantelli, (1992). “1the Pllace of The 1917 Explosion in Halifax Harbor İn The History of Disaster Research :The Work of Samuel H. Prince”, Presentad at a Conference on Explosion: Collision in Halifax Harbour and its Concesuences, 81 The Gorsebrook Research Institute for Atlantic Studies, St Mary’s Universty Halifax, Nova cotia, December 3-6.
• Drabek,T:E:,/1996). “Sociology of Disaster: Instructor Guide, Emmistburg”. Emergency Management Institute, Federal Institute Managenment Agency. Maryland.
• Fothergill, A. (1996). “Gender, Risk, and Disaster”. International Journal of Mass Emergencies and Disasters, 14(1), 33-56.
• Goenjian, A. K., Roussos, A., Steinberg, A. M., Sotiropoulou, C., Walling, D., Kakaki, M., & Kara gianni, S. (2011). “Longitudinal study of PTSD, depression, and quality of life among ad- olescents after the Parnitha earthquake”. Journal of Affective Disorders, 133(3), 509-515.
• Gökalp Yılmaz, F. G. (2021). “Doğal afetler, toplumsal değişme ve dirençlilik ilişkisi: Toplumsalın yeniden inşası üzerine bir değerlendirme”. Sosyolojik Bağlam Dergisi, 2(2), 119-132. doi: 10.52108/2757-5942.2.2.8.
• Ginige, K., Amaratunga, D., & Haigh, R. (2009). “Mainstreaming gender in disaster reduction: why and how?”. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 18(1), 23-34.
• Tang, B., Deng, Q., Glik, D., Dong, J., & Zhang, L. (2017). “A meta-analysis of risk factors for post-traumatic stress disorder (PTSD) in adults and children after earthquakes”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(12), 1537.
• Tierney, K. (2012). “Disaster governance: Social, political, and economic dimensions”. Annual Re- view of Environment and Resources, 37, 341-363.
• Kar, N. (2009). “Psychological impact of disasters on children: review of assessment and interven- tions”. World Journal of Pediatrics, 5(1), 5-11.
• Söyler, M. (2020). “Kavram ve Kuram Analizi Yöntemi: Sartori Yöntemi”. Uluslararası İlişkiler, 17(66), 93-115.
• Schutz, A. (1970). Philosophy The Collected Papers III, Studies in Phenomenological, Ed. I. Schutz,Martinus Nijhoff, The Hague, Hollanda.