20 Yaş Üstü Eri̇şki̇nlerde Uyku Süresi̇, Kali̇tesi̇, Fi̇zi̇ksel Akti̇vi̇te Düzeyi̇ ve Bazı Antropometri̇k Ölçümler Arasındaki İli̇şki̇ler

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 3, 67 - 73, 29.12.2018

İrem Akova , Gülay Koçoğlu

Öz

Amaç: Uyku kalitesi, fiziksel aktivite düzeyi ve obezite, günlük hayatımızı
sıkça etkileyen faktörlerdir. Bu çalışmadaki amaç, uyku süresi, kalitesi, fiziksel aktivite düzeyi
ve bazı antropometrik ölçümler arasında ilişki olup olmadığını belirlemekti.

Araçlar ve Yöntem: Araştırma kesitsel tipte olup, Sivas merkez Aile Sağlığı Merkezi (ASM)
kurumlarında 20 yaş üzerindeki 688 birey üzerinde yürütülmüştür. Sosyodemografik veri formu ile bireylerin
kişisel özellikleri sorgulanmış ve beden kütle indeksi (BKİ), bel çevresi-kalça
çevresi oranı (BKO) ve bel çevresi-boy uzunluğu
oranı (BBO) hesaplanmıştır. Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) ve
Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (UFAA)
uygulanmıştır. Değerlendirmede ortalama, standart sapma ve yüzdelik dağılımı
gibi tanımlayıcı istatistikler ve independent sample t test, Ki kare testi ile Pearson korelasyon analizi kullanıldı. Yanılma
düzeyi 0,05 olarak alındı.

Bulgular: Çalışmamızda uyku kalitesi, süresi ve fiziksel aktivite düzeyleri arasında
fark yoktu (p>0,05). Kadın katılımcıların BKİ, boyun çevresi, bel çevresi, BKO ve BBO ortalamaları arttıkça, uyku süresi ve
kalitesi azalmıştır (p<0,05). Fiziksel aktivite düzeyi arttıkça kadınların
bel çevresi ve BBO, erkeklerin ise BKİ, boyun
çevresi, bel çevresi, BBO ortalamaları azalmıştır (p<0,05).

Sonuç: Toplumumuzda düşük olan fiziksel aktivite düzeylerinin artırılmasının,
bireylerde bazı antropometrik ölçüm değerlerinde düşme sağlayacağı ve dolayısıyla uyku kalitesi ve süresinin artacağı
düşünülmektedir  

Anahtar Kelimeler

Uyku, Fiziksel aktivite, Obezite

The Relationships Among Sleep Duration, Quality, Physical Activity Level And Some Anthropometric Measurements In Adults Above 20 Years Of Age

Öz

Purpose: Sleep quality, physical activity level and obesity are the factors
frequently affecting our daily lives. This study was performed in order to examine the relationship
between sleep duration, quality, physical activity level and some
anthropometric measurements of the individuals.

Materials and Methods: The cross-sectional study was conducted with 688 individuals above 20
years of age who applied to Family Health Centers (FHC) located in Sivas city center. Personal characteristics
of individuals were questioned with demographic data form and body mass index
(BMI), waist / hip ratio (WHR) and waist
circumference / height ratio (WHtR) were calculated. Pittsburgh Sleep Quality
Index (PSQI) and International Physical Activity
Questionnaire (IPAQ) was applied. Descriptive statistical methods (mean, standard
deviation, frequency) as well as student t test, chi-square
test and Pearson's correlation analysis were used when evaluating the study
data. Significance was accepted at p<0,05.

Results: In our study, no significant difference was detected between sleep
quality, duration and physical activity level (p>0,05). As BMI, neck circumference, waist circumference, WHR and WHtR means of
females participating in the study increased, sleep time and quality of them
decreased (p<0,05). As physical activity level
increased, waist circumference and WHtR means of the females and BMI, neck
circumference, waist circumference and WHtR means
of the males decreased (p<0,05).

Conclusion: Increasing the level of physical activity, which is low in our society, is
expected to decrease in some anthropometric measurements in the individuals and therefore the sleep quality and duration
will increase  

Anahtar Kelimeler

Sleep, Physical activity, Obesity

Kaynakça

• 1. Özol, D. And Akgedik, R. Obstrüktif uyku apne sendromu. Yeni Tıp Derg., 2008, 25:201-4. 2. Chen, M.Y., Wang, E.K. and Jeng, Y.J. Adequate sleep among adolescents is positively associated with health status and health-related behaviors. BMC Public Health, 2006, 6: 59. 3. Demir, A. Türkiye'de erişkin toplumda uyku epidemiyolojisi çalışması ilk sonuçları 2010, Türk Tıbbi Uyku Derneği Yayını, İstanbul, 2010. 4. Patel, S.R. and Hu, F.B. Short sleep duration and weight gain: a systematic review. Obesity (Silver Spring, Md), 2008, 16: 643-53. 5. “Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi” Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 940, Ankara, 2014. 6. Borodulin, K., Evenson, K. R., Monda, K., Wen, F., Herring, A. H. And Dole, N. Physical activity and sleep among pregnant women. Paediatr. Perinat. Epidemiol., 2010, 24: 45-52. 7. Cappuccio, F.P., Taggart, F.M., Kandala, N.B. and Currie, A. Meta-analysis of short sleep duration and obesity in children and adults. Sleep, 2008, 31: 619. 8. Vioque, J.,Torres, A. and Quiles, J. Time spent watching television, sleep duration and obesity in adults living in Valencia, Spain. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord., 2000, 24: 1683-8. 9. Grandner, M.A., Patel, N.P., Gehrman, P.R., Perlis, M.L. and Pack, A. Problems associated with short sleep. Bridging the gap between laboratory and epidemiological studies. Sleep Med. Rev., 2010, 14: 239–247. 10. Grandner, M.A., Jackson, N., Gerstner, J.R. and Knutson, K.L. Dietary Nutrients Associated with short and long sleep duration. Data from a nationally representative sample, Appetite 64, 2013, 71-80. 11. Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931, Ankara 2014. 12. Buysse, D.J., Reynolds, C.F., Monk, T.H., Hocc, C.C., Yeager, A.L. and Kupfer, D.J. Quantification of subjective sleep quality in healthy elderly men and women using the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI). Sleep, 1991, 14: 331-338. 13. Lohman, T.G. Skinfolds and body density and their relation to body fatness: a review. Hum. Biol., 1981, 53: 181-225. PubMed PMID: 7239496. 14. Craig, C. L., Marshall, A.L., Sjostrom, M., Bauman, A. E. And Booth, M. L. International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Med. Sci. Sports. Exerc., 2003, 35: 1381-1395. 15. Genç, A., Şener, Ü., Karabacak, H. and Üçok, K. Investigation of Physical Activity and Quality of Life Differences between Male and FemaleYoung Adults. The Medical Journal of Kocatepe, 2011, 12: 145-150. 16. Öztürk, M. Üniversitelerde Eğitim-Öğretim Gören Öğrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin Geçerliliği ve Güvenirliği ve Fiziksel Aktivite Düzeylerinin Belirlenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2005, 69 s. 17. Işık, Ü. 40-65 Yaş Arasındaki Bireylerin Fiziksel Aktivite İle Uyku Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Gedik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hareket Ve Antrenman Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2016. 18. Potter, P.A. and Perry, A.G. Fundamentals of nursing, 6rd edn. Mosby Year Book, St Louis, Missouri, 2009: 1198- 1227. 19. Işık, Ö., Özarslan, A. and Bekler, F. Üniversite Öğrencilerinde Fiziksel Aktivite Uyku Kalitesi Ve Depresyon İlişkisi, Niğde Üniv. Beden Eğit. Ve Spor Bilm. Derg., 2015, 9. 20. Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 909, Ankara, 2013. 21. Savcı, S., Öztürk, M., Arıkan, H., İnal-İnce, D. And Tokgözoğlu, L. Physical activity levels of university students. Türk Kardiol. Dern. Arş., 2006, 34: 166-172. 22. Loprinzi, P.D. and Bradley, J.C. Association Between Objectively-Measured Physical Activity And Sleep. Mental Health and Physical Activity, 2011, 4: 65-69. 23. Sekine, M., Yamagami, T., Handa, K., Saito, T., Nanri, S., Kawaminami, K. et al. A dose-response relationship between short sleeping hours and childhood obesity: results of the Toyama Birth Cohort Study. Child Care Health Dev., 2002, 28:163–170. 24. Türközü, D. And Aksoydan, E. Uyku Süresi ve Kalitesinin Beslenme ve Vücut Bileşimine Etkisi, Sürek. Tıp Eğit. Derg. (sted), Türk Tabipleri Birliği Yayını, 2015, 24: 15-16. 25. Theorell-Haglow, J., Berglund, L., Berne, C. And Lindberg, E. Both habitual short sleepers andlong sleepers are at greater risk of obesity: a population-based 10- year follow -up in women. Sleep Medicine, 2014, 15: 1204-1211. 26. Aktaş, H., Şaşmaz, C.T., Kılınçer, A.,Mert, E., Gülbol S., Külekçioğlu,D. et al. Yetişkinlerde fiziksel aktivite düzeyi ve uyku kalitesi ile ilişkili faktörlerin araştırılması. Mersin Univ. Saglık Bilim. Derg., 2015, 8: 60-70. 27. Jennings, J.R., Muldoon, M.F., Hall, M., Buysse, D.J. and Manuck, S.B. Self reported sleep quality is associated with the metabolic syndrome. Sleep, 2007, 30: 219-223. 28. Bidulescu, A., Din-Dzietham, R., Coverson, D.L., Chen, Z., Meng, Y., Buxbaum, S.G. et al. Interaction of sleep quality and psychosocial stress on obesity in African Americans: the Cardiovascular Health Epidemiology Study (CHES). BMC Public Health, 2010, 10: 581. 29. Raustorp, A., Pangrazi, R.P. and Stahle, A. Physical activity level and body mass index among school children in south-eastern Sweden. Acta Pediatr., 2004, 93: 400-404. 30. Hallal, P. C., Victora, C. G., Wells, J. C. and Lima, R. C. Physical inactivity: prevalence and associated variables in Brazilian adults. Med. Sci. Sports. Exerc., 2003, 35: 1894-1900.