TÜKETİCİLERİN İKİNCİ EL ÇEVRİMİÇİ PAZARDAKİ PLANSIZ SATIN ALMALARINDA DEMOGRAFİK FARKLILIĞI BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 157 - 171, 30.12.2022

Sahure Gonca Telli , Didem Gezmişoğlu Şen

Öz

Tüketici davranışlarının her geçen gün değişmesi ve dijital dönüşümün etkisiyle çevrimiçi ikinci el pazar gibi yeni kavramlar ortaya çıkmış ancak bu tür pazarlarda yapılan alışverişin, tüketicilerin davranış ve özelliklerinin henüz fazla ele alınmadığı görülmektedir. Bu yüzden ikinci el çevrimiçi pazarlardaki tüketici davranışı da dikkat çeken bir konudur. Bu çalışmada ikinci el çevrimiçi plansız satın alma tarzı incelemesi boşluğunun doldurulması konuyla ilgili literatürün geliştirilmesine yöneliktir. Çalışma ikinci el çevrimiçi pazarlardaki davranışsal ögelerin incelenmesi, anlaşılması ve tüketicilerin özelliklerine göre seçenekler oluşturulabilmesi açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı, çevrimiçi ikinci el pazarlarda tüketicilerin demografik özelliklerinin plansız satın alma tarzında farklılık oluşturup oluşturmadığını araştırmaktır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 22 programı kullanılmış olup, güvenilirlik analizi, frekans analizi, t-testi analizi ve ANOVA analizi (tek yönlü) yapılmıştır. Yapılan analizlerde kullanılan ölçeğin güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tüketicilerin ikinci el plansız satın alma tarzının cinsiyet, yaş, gelir durumuna ve eğitim durumuna göre farklılık göstermediği, ancak medeni duruma göre farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

çevrimiçi ikinci el alışveriş, plansız satın alma, tüketici davranışı

Kaynakça

• Akçay, G. & Özdemir, E. (2019). Demografik Özellikler Açısından Tüketicilerin Plansız Satın Alma Davranış Farklılıklarını İncelemeye Yönelik Bir Araştırma. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 817-846.
• Avcı, İ. (2021). Tüketiciden tüketiciye elektronik ticarette (C2C) çevrimiçi ikinci el ürün satın alma motivasyonlarının sürdürülebilir tüketim davranışı ve çevrimiçi tekrar satın alma niyeti üzerindeki etkileri ve elektronik ağızdan ağıza pazarlamanın aracılık rolü (Yayınlanmamış doktora tezi) Gümüşhane Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane
• Awan, A. G. ve Abbas, N. (2015). Impact of demographic factors on impulse buying behavior of consumers in Multan-Pakistan. European Journal of Business and Management, 7(22), 96-105.
• Bayramoğlu, E, Özata K.T., Altuna O.K., & Arslan, F.M., (2019). E-Atmosferin Plansız Satın Alma Davranışı Üzerindeki Etkisinde Alışveriş Keyfinin Aracılık Rolü: Tüketicilerin Atmosfer Duyarlılıklarına Göre Bir Karşılaştıma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 347-368.
• Beatty, S. E., & Ferrell, M. E. (1998). Impulse buying: Modeling Its Precursors. Journal of Retailing, 74(2), 169-191.
• Boston Consulting Group. (2019). 2019 True-Luxury Global Consumer Insight. Milano: AltaGamma.
• Chan, T. K., Cheung, C. M., & Lee, Z. W. (2017). The State of Impulse Buying Reseach. Information & Management, 54 (2), 204-217.
• Cronbach, L., (1951). Coefficient Alpha And The İnternal Structure Of Tests. Psychomerika. 16.
• Çakır, İ. & Özhan Dedeoğlu, A. (2020). İkinci El Giysi Satın Alımında Algılanan Risklerin Satın Alma Niyeti Üzerine Etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (27), 55-72. DOI: 10.18092/ulikidince.569080
• Çelik Varol, M. (2021). Lüks marka kullanımında dijital tüketicilerin hedonik tutumlarının dönüşümü: İkinci el moda siteleri üzerine bir inceleme (Yayınlanmamış doktora tezi) İstanbul Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Dawson, S., & Kim, M. (2009). External and Internal Trigger Cues of Impulse Buying Online. Direct Marketing an International Journal, 3 (1), 20-34.
• Fornell, C., & Larcker, D. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Gezmişoğlu Şen, D. (2021). İkinci El Çevrimiçi Pazarlarda İlgilenim, Yenilikçilik ve Algılanan Riskin Tüketicilerin Satın Alma Tarzına Etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi) Maltepe Üniversitesi Lisans Üstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul
• Guiot, D., & Roux, D. (2010). A Second-hand Shoppers’ Motivation Scale: Antecedents, Consequences, and Implications for Retailers. Journal of Retailing, 86(4), 355-371. doi: https://doi.org/10.1016/j.jretai.2010.08.002
• Hair, J. F., Hult, G. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2014). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling. Thousand Oaks: Sage. Harwani, S. ve Kanade, S. R. (2017). Impact of demographic differences and other factors on impulse buying. International Journal of Management, 8(2), 58-67.
• Haşıloğlu, S.B., Özata K.T., Baran T, & Aydın, O., (2015). Pazarlama Araştırmalarındaki Potansiyel Problemlere Yönelik Bir Araştırma: Kolayda Örnekleme ve Sıklık İfadeli Ölçek Maddeleri. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 2(1), 19-28.
• Hoffman, D. L., & Novak, T. P. (1996). Marketing in hypermedia computer-mediated environments: Conceptual foundations. Journal of Marketing, 60(3), 50-68
• www.iyzico.com. (2019, 03 21). iyzico. mart 2022 tarihinde alındı.
• Kılıç, A. (2017). Plansız Satın Alma Davranışlarının Demografik Özelliklere Göre Farklılıkları. Turkish Journal of Marketing, 2(3), 155-167.
• Mai, N. T. T., Jung, K., Lantz, G., & Loeb, S. G. (2003). An exploratory investigation into impulse buying behavior in a transitional economy: A study of urban consumers in Vietnam. Journal of International Marketing, 11(2), 13-35
• Mehrabian, A., Russell, J. A., (1974). An Approach to Environmental Psychology. MIT Press, Cambridge
• Nistorescu, T. & Puiu, S. (2009). Marketing strategies used in crisis case study, MPRA Paper 17743, University Library of Munich, Germany.
• Öz, M. & Mucuk, S. (2015). Tüketici Satın Alma Davranışı Kapsamında Hedonik (Hazcı) Tüketimin Plansız Alışveriş Üzerine Etkilerinin İncelenmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 1(2), 37-60.
• Özgüven Tayfun, N. (2015). Market Alışverişlerinde Plansız Satın Alma Davranışında Demografik Farklılığı Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 87- 94.
• Özoğlu, B. & Bülbül, H. (2017). İçgüdüsel Satın Alma ve Demografik Özellikler ile İlişkisi: Teknoloji ve Giyim Ürünlerinde Karşılaştırmalı Bir Analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 769-783.
• Parboteeah, D. V., Valacich, J. S., & Wells, J. D. (2009). The influence of website characteristics on a consumer’s urge to buy impulsively. Information Systems Research, 20(1), 60-78
• Piron, F. (1991). Defining Impulse Purchasing. ACR North American Advances. Phau, I., & Lo, C. C. (2004). Profiling fashion innovators: A study of self-concept, impulse buying and Internet purchase intent. Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal, 8(4), 399-411.
• Rana, S. & Tirthani, J. (2012). Effect Of Education, İncome, And Gender On İmpulsive Buying Among Indian Consumer An Empirical Study Of Readymade Garment Customers. Indian Journal of Applied Research, 1(12), 145-146.
• Rook, D. W. (1987). The buying impulse, Journal of Consumer Research, 14(2), 189- 199
• Rook, D. J., & Fisher, R. J. (1995). Normative Influences on Impulsive Buying Behavior. Journal of Consumer Research,305-313.
• Rook, D. W., & Hock, D. J. (1985). Consuming Impulses. Advances in Consumer Research, 23-27.
• Seungoog, W., Jones, M. A., & Beatty, S. E. (1997). A Parsimonious Scale to Measure Impulse Buying Tendency. American Marketing Association, 306-307.
• Sharma, K. C. & Kaur, S. (2015). The impact of demographic factors on impulse buying behaviour of online and offline consumers. International Journal of Engineering Technology, Management and Applied Sciences, 3(9), 63-69.
• Stern, H. (1962). The Significance of Impulse Buying Today. Journal of Marketing, 59-60.
• Tabachnick, B. G. And Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. Boston, Pearson
• TÜİK, (2021). Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. Türkiye İstatistikKurumu: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=HanehalkiBilisim -Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2021-37434 adresinden alındı.
• Verhagen, T., & Dolen, W. V. (2011). The İnfluence Of Online Store Beliefs On Consumer Online İmpulse Buying: A Model And Empirical Application. Information & Management ,320-327.
• Verplaken, B., & Herabadi, A. G. (2001). Individual Differences in Impulse Buying Tendency: Feeling and No Thinking. European Journal of Personality ,71-83 Wang, H. (2015). Study of influencing factors on consumer online impulse buying. Management Science and Research, 4(2), 19-25.
• Yadav, S. K. & Mishra, BD. (2017). Effect Of Psychographics And Demographics On İmpulse Buying Behavior Of Retail Consumers İn Bilaspur. International Journal of Commerce and Management Research, 3(1), 18-23.
• Zhang, X., Prybutok, V. R., & Koh, C. E. (2006). The role of impulsiveness in a TAM-based online purchasing behavior. Information Resources Management Journal, 19(2), 54-68