Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Dijital Okuryazarlık Beceri Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 402 - 419, 31.07.2023

Cahit Köşker , Tekin Çelikkaya

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1212552

Cited By: 3

Öz

Hayatımızda yaşanan teknolojik yenilik ve değişimlerle birlikte bilgi teknoloji çağına uygun yeni beceriler edinmemiz gerekmektedir. Bilgi teknoloji çağında insanlar mevcut duruma uyum sağlayabilmek ve yeni gelişmeleri takip edebilmek için “okuryazarlık” seviyelerini geliştirmeye çalışmaktadırlar. Dijital teknolojiyi yakından takip ederek bu yenilikleri eğitim ve öğretim sürecinde kullanması eğitimin kalitesini artıracaktır. Geleceğin öğretmenleri kendilerini bilgi teknoloji çağına uygun yetiştirmeleri dijital okuryazarlığın eğitim öğretimde kullanılmasına katkı sağlayacaktadır. Bundan dolayı yeni nesilleri yetiştirecek olan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık beceri düzeylerinin tespit edilmesi ayrıca bir öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı, geleceğin sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital okuryazarlık beceri düzeylerini farklı değişkenlere bağlı olarak incelemektir. 2021-2022 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi'nde farklı sınıf düzeylerinde bulunan 223 sosyal bilgiler öğretmen adayı çalışmamızın örneklem grubunu oluşturmaktadır. Örneklem grubumuzda yer alan geleceğin öğretmenlerinin dijital okuryazarlık beceri düzeyleri cinsiyet değişkenine göre değerlendirildiğinde erkek açısından anlamlı bir farklılığın olduğu, sınıf düzeyine göre de mezun olacak olan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık beceri düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Yaş, aile gelir durumu, kişisel bilgisayara sahip olma, sosyal ağları kullanma ve internette geçirilen zaman değişkenine göre yapılan analizlerde anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Dijital okuryazarlık, teknoloji, beceri

Kaynakça

• Acar, Ç. (2015). Anne ve babaların ilkokul ortaokul ve lise öğrencisi çocukları ile kendilerinin dijital okuryazarlıklarına ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aktay, S. ve Keskin, T. (2016). Eğitim Bilişim Aği (Eba) İncelemesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(3), 27-44.
• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
• Bayrakçı, S. (2020). Dijital yetkinlikler bütünü olarak dijital okuryazarlık: Ölçek geliştirme çalışması, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Testlerin geçerlik ve güvenirlik analizlerinde kullanılan bazı istatistikler, Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). London: Routledge.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: Sage publications.
• Göldağ, B. ve Kanat, S. (2018). Güzel sanatlar eğitimi alan öğrencilerin dijital okuryazarlık durumları. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 70, 77-92.
• Gül, G. (2007). Okuryazarlık sürecinde aile katılımının rolü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 8(1), 17-30.
• Günüç, S., Odabaşı, F. H. ve Kuzu, A. (2013). 21. yüzyıl öğrenci özelliklerinin öğretmen adayları tarafından tanımlanması: Bir Twitter uygulaması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 436-455.
• Hamutoğlu, N. B., Güngören, Ö. C., Uyanık, G. K. ve Erdoğan, D. G. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe ’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademi
• Kıyıcı, M. (2008). Öğretmen adaylarının sayısal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kozan, M. (2018). BÖTE bölümü öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Elazığ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Ocak, G. ve Karakuş, G. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık öz-yeterlilik becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 129-147.
• Öçal, F. N. (2017). İlkokul öğretmenleri ve velilerin kendileri ile velilerin çocuklarına ilişkin dijital okuryazarlık yeterlilik algısı. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özerbaş, M. A. ve Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25
• Öztürk, T. (2006). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eğitimde teknoloji kullanımına yönelik yeterliliklerinin değerlendirilmesi (Balıkesir Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şimşek, Ü. ve Yıldırım, T. (2016). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin tutum ve görüşleri. International Journal of Human Sciences,13(1), 632-649.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademi.
• Tekin, A. ve Polat, E. (2017). Öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik düzeyleri ve çevrimiçi bilgi arama stratejilerinin değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 635-658.
• Timur, B., Timur, S. ve Akkoyunlu, B. (2014). Öğretmen adaylarının sayısal yetkinlik düzeylerinin belirlenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 41-59.
• Üstündağ, M. T., Güneş, E. ve Bahçivan, E. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması ve Fen Bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları, Journal of EducationandFuture, 12, 19-29.
• Yeşildal, M. (2018). Yetişkin bireylerde dijital okuryazarlık ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki: Konya örneği. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yontar, A. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 815-824.