Özel Eğitim Öğretmenlerinin Uzaktan Eğitim Sürecine İlişkin Görüşleri: SWOT Analizi Tekniği

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 683 - 695, 30.11.2023

Alper Şahin , Hakan Sarı , Tarik Korkmaz , Burhanettin Karakoç

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1216556

Öz

Bu araştırma, uzaktan eğitim sürecinde özel eğitim öğretmenlerinin karşılaştığı durum hakkındaki görüşlerinin SWOT (Strengths) güçlü ve (Weaknesses) zayıf yönler, (Opportunities) fırsatlar, (Threats) tehditler) analizi açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Veriler Türkiye’deki 3 devlet okulundaki 46 özel eğitim öğretmenlerinden toplanmıştır. Aynı zamanda veriler, özel eğitim öğretmenlerine uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Sonrasında, SWOT analizi kullanılarak güçlü ve zayıf yönler, tehditler ve fırsatlar belirlenmiştir. Araştırmanın bulgularında, özel eğitim öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde yaşadıkları “güçlü yönler (olumlu yaşadığı durumlar)” temasında en fazla tekrarladıkları durum, ailenin eğitim sürecine dahil olması, “zayıf yönler (olumsuz yaşadığı durumlar)” temasında en fazla tekrarladıkları unsur, otizmli ve ağır zihinsel engelli öğrencilerin ekran başında kalmaması, fırsatlar (öğretmene kazandırdıkları)” temasında, özel eğitim öğretmenlerinin önemli bir bölümü, öğretmenlerin teknolojik ders yapma alternatiflerini zenginleştirme, “tehditler (problemler, sorunlar)” temasında, teknolojik sıkıntıların olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçlarında ise uzaktan eğitim sürecinde özel eğitim öğretmenlerinin bu süreçte çok fazlasıyla etkilendikleri belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim öğretmeni, Özel eğitim, Uzaktan eğitim, SWOT analizi, Durum çalışması

Kaynakça

• Ak, A., Oral, B. ve Topuz, V. (2018). Marmara Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu uzaktan öğretim sürecinin değerlendirilmesi. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), 2(1), 71-80.
• Avcı, F. ve Akdeniz, E. C. (2021). Koronavirüs (COVID-19) Salgını ve uzaktan eğitim sürecinde karşılaşılan sorunlar konusunda öğretmenlerin değerlendirmeleri. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(4), 117-154.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
• Bogdan, R. C. and Biklen, S. K. (2003). Qualitative research for education: An introduction to theories and methods (4th edition). Boston: Allyn & Bacon.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Demir, F. ve Özdaş, F. (2020). COVID-19 sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 273-292.
• Demirbağ, O. ve Ünlü, R. (2019). Sessiz Devrimin Yansımaları: Metin madenciliği ile Türkiye büyükşehir ve il Belediyelerinin GZFT (SWOT) analizlerinin büyük resmi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10, 191-210.
• Demirdöğen, O. (1997). SWOT Analizi ile üretim stratejilerinin geliştirilmesi. Verimlilik Dergisi, 11.
• Düzakın, E. ve Yalçınkaya, S. (2008). Web tabanlı uzaktan eğitim sistemi ve Çukurova Üniversitesi öğretim elemanlarının yatkınlıkları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 225-244.
• Elkatmış, M. ve Tanık, M. (2022). Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitime ilişkin metaforik algıları “Kırıkkale Üniversitesi örneği”. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 219-238.
• Gretzky, W. (2010). Strategic planning and SWOT analysis. J. P. Harrison, (Ed.), Essentials of Strategic Planning in Healthcare in (pp. 91-97). Chicago: Health Administration Press.
• Karadağ-Yılmaz, R. , Savaş, H. & Kalkan, S. (2022). Katkıları ve sorunlarıyla uzaktan eğitime farklı bir bakış: sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim algıları. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 277-296.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS-AMOS-META uygulamalı nicel-nitel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, Z., Erden, O., Çakır, H. ve Bağırsakçı, B. (2004). Uzaktan eğitimin temelleri dersindeki uzaktan eğitim ihtiyacı ünitesinin web tabanlı sunumunun hazırlanması. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(3), 165-175.
• Kırmızıgül, H. G. (2020). COVID-19 salgını ve beraberinde getirdiği eğitim süreci. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 283-289.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2013). Uzaktan Eğitim sitemiz açıldı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Karaman Merkez Abdullah Tayyar Anadolu Lisesi: http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/70/01/967531/icerikler/uzaktan-egitim-sitemiz aclidi_359827.html. 25.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Mengi, A. ve Alpdoğan, Y. (2020). COVID-19 salgını sürecinde özel eğitim öğrencilerinin uzaktan eğitim süreçlerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 413-437.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörü: S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Moore, M. G. and Anderson, W. (2003). Handbook of Distance Education. London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Ozan, Ö. (2013). Uzaktan Eğitimin Tanımı. Özlem Ozan Kişisel Web Sitesi: http://www.ozlemozan.info/index.php?option=com_content&view=article&id=1227:uzaktan-eitimin tanm-&catid=108:uzaktan-eitim-&Itemid=291. 06.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Özdoğan, A. Ç. ve Berkant, H. G. (2020). COVID-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 13-43.
• Özköse, H., Arı, S. ve Çakır, Ö. (2013). Uzaktan eğitim süreci için swot analizi. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 41-55.
• Sari, T. and Nayır, F. (2020). Challenges in distance education during the (Covid-19) pandemic period. Qualitative Research in Education, 9(3), 328-360.
• Uysal-Bayrak, H. ve Tanık-Önal, N. (2021). SWOT analysis of distance education based on preschool teacher candidates. International Journal of Eurasian Education and Culture, 6(12), 189-234.
• Ünay, E., Erdem, R., & Çakıroğlu, O. (2021). Covid-19 sürecinde özel eğitimde uzaktan eğitim uygulamaları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(Özel Sayı), 158-184. https://doi.org/10.19171/uefad.845915
• Vasiliki, K., Charissi, A. and Tympa, E. (2021). Greek University students’ attitudes about distance education due to emergency circumstances. European Journal of Open Education and E-learning Studies, 6(1), 14-25.
• Yamamoto-Telli, G. ve Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.