Çeken Akıntılar ve Karadeniz’de Boğulma Olaylarının İncelenmesi

Yıl 2023, , 535 - 547, 01.07.2023

Mustafa Serkan Abdüsselam

https://doi.org/10.35341/afet.1213842

Öz

Bu çalışmada, 2012-2022 yılları arasında Karadeniz’deki kolluk kuvvetleri tarafından kayda girilmiş boğulma olaylarının araştırılması amaçlanmıştır. Karadeniz bölgesindeki 12 ilde (Artvin, Bartın, Düzce, Giresun, Kastamonu, Ordu, Rize, Sakarya, Sinop, Trabzon, Zonguldak) meydana gelen boğulma olayları incelenmiştir. Son 10 yılda toplam 554 olayda 648 kişi sahilden denize girerek boğulma olayına karışmış, bunlardan 304’ü hayatını yitirmiştir. Bu olaylarda tek bir kişi boğulma olaylarına karışabileceği gibi, birçok kişi de boğulma olaylarına karışarak toplu can kayıplarına neden olabilir. Boğulma olaylarında erkeklerin %81’i olaya karışmakta ve %50’si olay sırasında yaşamını yitirmiştir. Kadınlar erkeklere oranla daha az boğulma oranına sahiptir. Boğulma olaylarının yaz aylarında doruğa ulaştığı, özellikle 18 yaş altındaki genç bireylerde boğulma olaylarının çokça rastlandığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu bağlamda Karadeniz kıyılarında özellikle yaz aylarında genç bireylere yönelik, çeken (rip) akıntıları ve boğulma olayları ile ilgili farkındalık çalışmalarının yapılması ve süreci izlemek adına benzer belirli dönemsel araştırmaların yürütülmesi, çeken akıntılara yönelik risk durumunu içeren mobil uygulamaların geliştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Boğulma, Çeken Akıntı, Karadeniz, Kıyılardaki Tehlike

Investigation of Rip Currents and Drownings ın Black Sea Coasts

Öz

The aim of this study is to investigate the drowning events recorded by law enforcement officers in the Black Sea between 2012-2022. The drowning incidents in 12 provinces (Artvin, Bartın, Düzce, Giresun, Kastamonu, Ordu, Rize, Sakarya, Sinop, Trabzon, Zonguldak) in the Black Sea region were examined. In the last 10 years, 648 people were involved in drowning in a total of 554 incidents, 304 of whom lost their lives by entering the sea from the beach. While a single person may be involved in drowning incidents in these events, many people may also be involved in drowning incidents, resulting in mass loss of life. In cases of drowning, 81% of men are involved and 50% of them die in the incident. Women are more likely to survive drowning events than men. It has been concluded that drowning events peak in the summer months, and drowning events are common especially in young individuals under the age of 18. In this context. It is recommended to carry out awareness studies on rip currents and drowning events for young individuals on the Black Sea coasts, especially in summer, development of mobile applications that include the risk situation for rip currents, and to conduct similar periodic studies to continuous monitoring the drowning events.

Anahtar Kelimeler

Black Sea, Danger on the Coasts, Drowning, Rip Current

Kaynakça

• Abraham E (2011). Drowning. In from textbook of critical care. In: M. Fink, E. Abraham, P. Vincent (eds), 6. Baskı. Elsevier, Amsterdam, pp 1230-1234. Beji S., Barlas B. (2013). Çeken akıntıların oluşumu, çeken akıntılar ve suda boğulmalar çalıştayı 2013 bildiriler kitabı, In: Beji S., Barlas B., IşıkM. (eds), İTÜ Vakıf Yayınları İstanbul, pp. 13-25.
• Barlas B, Beji S (2016). Rip current fatalities on the Black Sea beaches of Istanbul and effects of cultural aspects in shaping the incidents, Natural Hazards, 80, 811-821. https://doi.org/10.1007/s11069-015-1998-x
• Barlas B (2015), Çeken akıntılardan kurtulma teknikleri. In: Beji, S., Barlas, B. (eds), İstanbul AFAD Yayınları, pp. 1-6.
• Barlas B, Beji S (2015). İstanbul Karadeniz sahillerinde çeken akıntılar nedeniyle meydana gelen boğulma istatistikleri, İstanbul: İstanbul AFAD Yayınları.
• Barrett G, Houser C (2012). Identifying hotspots of rip current activity using wavelet analysis at Pensacola Beach, Florida. Physical Geography, 33(1), 32-49. https://doi.org/10.2747/0272-3646.33.1.32
• Beji S, Barlas B (2007). Şile ve benzeri kıyılarda boğulmalara neden olan çeken akıntıların incelenmesi. TMMOB Gemi Mühendisleri Odası Araştırma Raporu, İstanbul.
• Beji S., Barlas B. (2013). Çeken akıntıların oluşumu, çeken akıntılar ve suda boğulmalar çalıştayı 2013 bildiriler kitabı, In: Beji S., Barlas B., IşıkM. (eds), İTÜ Vakıf Yayınları İstanbul, pp. 13-25.
• Beji S., Barlas B. (2013). Çeken akıntıların oluşumu, çeken akıntılar ve suda boğulmalar çalıştayı 2013 bildiriler kitabı, In: Beji S., Barlas B., IşıkM. (eds), İTÜ Vakıf Yayınları İstanbul, pp. 13-25.
• Beji, S (2015), Karadeniz kıyısındaki şiddetli çeken akıntılara ait gözlemler, In: Beji, S., Barlas, B. (eds), İstanbul AFAD Yayınları, pp. 7-9.
• Beji S, Barlas B (2017). Rip currents across the shores of the Black Sea, Black Sea Marine Environment: The Turkish Shelf (Edts: Sezgin and Bat), TUDAV Publications, Istanbul: 50-64.
• Bradstreet AJ, Brander RW, McCarroll JR, Brighton B, Dominey HD, Drozdzewski D, Sherker S, Turner I, Roberts A, MacMahan J (2014). Rip current survival principles: Towards consistency. Journal of Coastal Research 72:85-92. https://doi.org/10.2112/SI72-016.1 Brander RW, Bradstreet A, Sherker S, MacMahan J (2011). Responses of swimmers caught in rip currents: Perspectives on mitigating the global rip current hazard. International Journal of Aquatic Research and Education 5(4):476-482. https://doi.org/10.25035/IJARE.05.04.11
• Brander R. W. (2020). ‘Do You Want the Good News or the Bad News?’ Measuring Rip Currents at Muriwai Beach, New Zealand. Journal of Coastal Research, 269-275. https://www.jstor.org/stable/48639119
• Caldwell N, Houser C, Meyer-Arendt K (2013). Ability of beach users to identify rip currents at Pensacola Beach, Florida. Natural Hazards 68:1041-1056. https://doi.org/10.1007/s11069-013-0673-3
• Castelle B, Scott T, Brander RW, McCarroll RJ (2016). Rip current types, circulation and hazard. EarthScience Reviews 163:1-21. https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2016.09.008
• Çoban H. (2018). 2017 Yılı Suda Boğulma Vakaları, Suda Boğulmalar ve Çeken Akıntılar Çalıştayı , 24-27.
• da Silva JCB (2008). SAR observation of rip currents off the Portuguese Coast. In: Barale V, Gade M (eds) Remote Sensing of the European Seas. Springer, Dordrecht, pp 399-410. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-6772-3_30
• Drozdzewski D, Shaw W, Dominey-Howes D, Brander R, Walton T, Gero A, Sherker S, Goff J, Edwick B (2012). Surveying rip current survivors: Preliminary insights into the experiences of being caught in rip currents. Natural Hazards and Earth System Sciences 12(4):1201-1211. https://doi.org/10.5194/nhess-12-1201-2012
• Ersoy Ş (2018). Çeken akıntı nedir? Suda boğulmalar ve Çeken Akıntılar Çalıştayı, Yıldız Teknik Üniversitesi- Bezmialem Ünversitesi- İstanbul Aydın Üniversitesi, YTÜ Davutpaşa Yerleşkesi 2010 Avrupa Kültür Başkenti Kongre ve Kültür Merkezi, 20 Haziran 2018.
• Fallon K. M., Lai, Q., Leatherman, S. P. (2018). Beachgoer's recognition of rip current hazard at Miami Beach, Florida. Ocean & Coastal Management, 165, 63-70. https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2018.08.011
• Fletemeyer J, Leatherman S (2010). Rip currents and beach safety education. Journal of Coastal Research 26(1):1-3. https://doi.org/10.2112/09A-0005.1 Haus BK (2011). Remote sensing applied to rip current forecasts and identification. In: Leatherman S, Fletemeyer J (eds) Rip Currents: Beach Safety, Physical Oceanography, and Wave Modeling. CRC Press, Boca Raton, pp 133-145 Hooper A. J., Hockings L. E. (2011). Drowning and immersion injury. Anaesthesia & Intensive Care Medicine, 12(9), 399-402. https://doi.org/10.1016/j.mpaic.2011.06.004
• Houser C, Trimble S, Brander R, Brewster BC, Dusek G, Jones D, Kuhn J (2017). Public perceptions of a rip current hazard education program: Break the Grip of the Rip!. Natural Hazards and Earth System Sciences 17(7):1003-1024. https://doi.org/10.5194/nhess-2017-16
• Houser C., Wernette P., Trimble S., & Locknick S. (2020). Rip currents. Sandy beach morphodynamics, 255-276. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102927-5.00011-4
• Leatherman S (2013). Rip currents. In: Finkl C (ed) Coastal Hazards. Springer, Dordrecht, pp 811-831. https://doi.org/10.1007/978-94-007-5234-4_26
• Lushine JB (2011). Florida rip current deaths: Forecasts and statistics. In: Leatherman S, Fletemeyer J (eds) Rip Currents: Beach Safety, Physical Oceanography, and Wave Modeling. CRC Press, Boca Raton, pp 141-148.
• Lyons, S. W. (1991). Rip Currents: Description, Observatons and Theories. Cooperative Institute for Applied Meteorological Studies, Texas A & M University.
• McCarroll RJ, Brander RW, MacMahan JH, Turner IL, Reniers AJ, Brown JA, Bradstreet A, Sherker S (2014). Evaluation of swimmer-based rip current escape strategies. Natural Hazards 71(3):1821-1846. https://doi.org/10.1007/s11069-013-0979-1
• McCarroll R. J., Castelle B., Brander R. W., Scott T. (2015). Modelling rip current flow and bather escape strategies across a transverse bar and rip channel morphology. Geomorphology, 246, 502-518. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2015.06.041
• Meadows GA, Grimm A, Brooks CN, Shuchman RA (2015). Remote sensing-based detection and monitoring of dangerous nearshore currents. IAGLR 58th Annual Conference on Great Lakes Research, University of Vermont, Burlington
• Mileti DS, O’Brien P (1993). Public response to aftershock warnings. US Geological Survey Professional Paper 1553:31-42.
• Miloshis M, Stephenson WJ (2011). Rip current escape strategies: lessons for swimmers and coastal rescue authorities. Natural Hazards 59(2):823-832. https://doi.org/10.1007/s11069-011-9798-4
• Öztürk D., Maraş E.E. (2022). Samsun-Atakum kıyılarının rip akıntı tehlikesinin incelenmesi, Afet ve Risk Dergisi, 5 (1), 122-137. https://doi.org/10.35341/afet.1083744
• Şalcı R. (2018). AKUT ve Karadeniz’de boğulma vakaları, Suda boğulmalar ve çeken akıntılar çalıştayı, İstanbul Haziran 2018. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/7e4984d98c5981d_ek.pdf
• Short AD, Hogan CL (1994). Rip currents and beach hazards: Their impact on public safety and implications for coastal management. Journal Coastal Research 12:197-209. https://www.jstor.org/stable/25735599
• Simav Ö, Şeker D, Tanik A, Gazioğlu C (2015). Kıyı etkilenebilirlik göstergesi ile türkiye kıyıları risk alanlarının tespiti. Harita Dergisi, 81(153), 1 - 8. https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/172419/
• Sotés I, Basterretxea-Iribar I, Maruri MDLM (2018). Are the Biscayne Universitary students ready to go to the beach safely?. Ocean & Coastal Management 151:134-149. https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2017.10.012
• Toklu, A.S., Mirasoğlu B. (2015), Suda boğulan/boğulayazan kişiye. Neler yapılmalı?, In: Beji, S., Barlas, B. (eds), İstanbul AFAD Yayınları, pp. 44-56 .
• Trimble SM (2018). Automated detection of rip currents in ARGUS imagery using direction of minimum variance land surface parameter. American Geophysical Union Fall Meeting (AGUFM) 2018, EP23E-2369
• Turan M., Çelikyay H. H. (2020). Türkiye’de Kovid-19 ile mücadele: Politikalar ve aktörler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(1), 1-25. https://doi.org/10.33712/mana.733482
• Turgut A., Orhan İ. (2018). Samsun ilindeki suda boğulma vakalarının incelenmesi, İÜ Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 11-23. https://dergipark.org.tr/en/pub/iuspor/issue/36948/400870
• URL 1, https://www.usla.org/page/STATISTICS (Son Erişim: 15.06.2012)
• URL 2, https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx (Son Erişim: 09.06.2023)