Developing The Attitude Scale Towards Earthquake

Yıl 2023, , 548 - 561, 01.07.2023

Yusuf Karaşin , Mustafa Filiz , Yalçın Karagöz

https://doi.org/10.35341/afet.1250436

Cited By: 8

Öz

The aim of this research is to develop a scale in order to reveal the attitudes of the society towards earthquakes. For this purpose, 363 people over the age of 18 residing in Avcılar, Beylikdüzü and Esenyurt districts of Istanbul were included in the sample. The reason why Istanbul was included in the sample is that a high-intensity earthquake is expected in Istanbul in the near future. Within Istanbul, the reason why Avcılar, Beylikdüzü and Esenyurt districts are included in the sample is that these regions have a high risk against earthquakes. Participants were reached through both online and face-to-face surveys. The questionnaire was applied to the participants after the stages of conceptual structure and item pool creation, expert opinion, pilot study, test-retest reliability. IBM SPSS and AMOS package programs were used in the analysis of the data obtained within the scope of the study. Structural validity analysis was performed after item analysis for internal consistency reliability. As a result of the analysis, a scale consisting of 41 questions with 4 factors expressed as “Anxiety, Precaution, Neglect and Perception of Fatalism” was developed. It has been concluded that the developed scale is a valid and reliable measurement tool in measuring the attitude towards earthquakes.

Anahtar Kelimeler

Attitude Towards, Earthquake Risk, Great Istanbul Earthquake, Marmara, Possible Earthquake Earthquake

Depreme Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, yetişkin bireylerin depreme yönelik tutumlarını ortaya koymak amacıyla bir ölçeğin geliştirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda İstanbul ili Avcılar, Beylikdüzü ve Esenyurt ilçelerinde ikametini sürdüren 18 yaş üstü 363 kişi örneklem kapsamına alınmıştır. İstanbul ilinin örneklem kapsamına alınmasının sebebi, yakın gelecekte İstanbul’da yüksek şiddetli bir depremin bekleniyor olmasıdır. İstanbul içerisinde ise Avcılar, Beylikdüzü ve Esenyurt ilçelerinin örneklem kapsamına alınmasının sebebi ise, bu bölgelerin depreme karşı yüksek risk barındırmasıdır. Katılımcılara hem çevrimiçi hem de yüz yüze anket yoluyla ulaşılmıştır. Katılımcılara ölçek kavramsal yapı ve madde havuzunun oluşturulması, uzman görüşünün alınması, pilot çalışma yapılması, test yeniden test güvenilirliği yapılması aşamalarından sonra uygulanmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin analizinde IBM SPSS ve AMOS paket programlarından faydalanılmıştır. İç tutarlılık güvenilirliği için madde analizi yapıldıktan sonra yapısal geçerlilik analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda “Kaygı, Önlem, İhmal ve Kadercilik Algısı” şeklinde ifade edilen 4 faktör 41 sorudan oluşan bir ölçek geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçeğin depreme yönelik tutumu ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Büyük İstanbul Depremi, Deprem Riski, Depreme Yönelik Tutum, Marmara, Olası Deprem

Kaynakça

• Ainuddin, S., Routray, J. K., & Ainuddin, S. (2014). People's risk perception in earthquake prone Quetta city of Baluchistan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 7, 165-175. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2013.10.006
• Aksa, F. I., Utaya, S., Bachri, S., & Handoyo, B. (2020). The role of knowledge and fatalism in college students related to the earthquake-risk perception. Jàmbá: Journal of Disaster Risk Studies, 12(1), 1-6 . https://doi.org/10.4102/jamba.v12i1.954
• Aksoy, B. (2013). Depremi Yaşamış Olan 9. Sınıf Öğrencilerinin “Deprem” Kavramına Yönelik Algılarının Nitel Açıdan İncelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 5(1).
• Armaş, I. (2006). Earthquake risk perception in Bucharest, Romania. Risk Analysis, 26(5), 1223-1234. https://doi.org/10.1111/j.1539-6924.2006.00810.x
• Asgary, A., & Willis, K. G. (1997). Household behaviour in response to earthquake risk: an assessment of alternative theories. Disasters, 21(4), 354-365. https://doi.org/10.1111/1467-7717.00067.
• Atiker, E. (2012). Toplumsal Açıdan Marmara'da Deprem Riski. İstanbul University Journal of Sociology, 3(17), 1-29.
• Baytiyeh, H., & K. Naja, M. (2014). Can education reduce Middle Eastern fatalistic attitude regarding earthquake disasters?. Disaster prevention and management, 23(4), 343-355. https://doi.org/10.1108/DPM-12-2013-0219.
• Baytiyeh, H., & Öcal, A. (2016). High school students’ perceptions of earthquake disaster: A comparative study of Lebanon and Turkey. International Journal of Disaster Risk Reduction, 18, 56-63. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2016.06.004
• Bilen, E., & Polat, M.(2022) Öğretmen Adaylarının Deprem Farkındalığına İlişkin Görüşleri. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 4(1), 155-173. https://doi.org/10.46464/tdad.1098199
• Çanakçi, M., Şaşmazlar, C., & Öztürk, S. (2022). Afet ve Kriz Yönetiminde Sosyal Medyanın Kullanımı Üzerine Bir Araştırma: Twitter Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(3), 882-897. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1136584
• Çavuş, R., & Balçın, M. D. (2020). Deprem Eğitim Merkezi Gezisinin Ortaokul Öğrencilerinin Depreme Yönelik Tutumlarına Etkisinin İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 55-72. Genç, M., & Sözen, E. (2022). Development of an Earthquake Knowledge Assessment Scale: Validity and Reliability Study. Journal of Kirsehir Education Faculty, 23(3).
• Güner, B., (2020), Türkiye’deki Deprem Hasarlarına Dönemsel Bir Yaklaşım; 3 Dönem 3 Deprem. Doğu Coğrafya Dergisi 25(43), 139-152
• Hair, J. J. F. Black, W. C. Babin, B. C. and Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis. International Encyclopedia of Statistical Science. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-04898-2_395
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic journal of business research methods, 6(1), pp53-60
• Johnson, B. B., & Nakayachi, K. (2017). Examining associations between citizens' beliefs and attitudes about uncertainty and their earthquake risk judgments, preparedness intentions, and mitigation policy support in Japan and the United States. International Journal of Disaster Risk Reduction, 22, 37-45. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2017.02.019
• Karagöz, Y. (2021). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (Güncellenmiş 3.Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karakuş, U. (2013). Depremi Yaşamış ve Yaşamamış Öğrencilerin Deprem Algılarının, Metafor Analizi İle İncelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 97-116. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.31309
• Karaşin, İ. B., & Karaşin, A. (2022). Türk Deprem Yönetmeliklerinde Dolgu Duvar Etkilerinin Tarihsel Gelişimi. Ejons Internatıonal Journal, 6(22), 493-500. https://doi.org/10.5281/zenodo.7221063
• Karcı, M., & Şahin, İ. (2022). Derin Öğrenme Yöntemleri Kullanılarak Deprem Tahmini Gerçekleştirilmesi. Artıfıcıal Intellıgence, 5(1), 23-34. https://doi.org/ 10.30855/AIS.2022.05.01.03.
• Kaya, H. O., & Alakavuk, E.(2022). Mevcut Bir Kamu Binasının Deprem Güvenliğinin İncelenmesi. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 4(1), 61-72. https://doi.org/10.46464/tdad.995988
• Kula, N. (2006). İstenmedik ve beklenmedik olaylarla karşılaşan bireylere yönelik moral ve manevî desteğin önemi (Deprem ve bedensel engellilik örneği). Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(3), 73-94.
• Küçükali, U. F.(2018) İstanbul’da Afet Riski Yüksek İlçelerin Planlama Açısından Değerlendirilmesi. Planlama Dergisi, 28(2), 171-178.
• Maizar, E., Gayatri, D., & Nuraini, T. (2021). Knowledge of mitigation and attitude of preparedness of vocational health programs students in Jakarta in facing earthquake disasters. Enfermería Clínica, 31, S419-S423. https://doi.org/10.1016/j.enfcli.2020.09.037
• Moon, J. W., Hwang, H., & Chung, J. B. (2020). Factors affecting awareness of preparedness after moderate earthquakes: An analysis of the Pohang earthquake in Korea. Disaster Prevention and Management: An International Journal. https://doi.org/10.1108/DPM-07-2019-0209
• Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research (Vol. 1). lippincott williams & wilkins Nakajima, Ş. (2012). Deprem ve sonrası psikolojisi. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(2), 150-155. https://doi.org/ 10.5222/otd.supp2.2012.150
• Ozdemir, R., Demir, C., & Catak, B. (2021). Faculty members' earthquake preparedness levels and their related factors: a cross-sectional study from a university in a high-risk earthquake zone in Turkey. Journal of injury and violence research, 13(2), 151. https://doi.org/ 10.5249/jivr.vo113i2.1513
• Öztürk, E., & Savaşır, K. (2022). Gökdelenlerde Alınan Deprem Önlemleri ve Sisam Depremi Bağlamında Folkart Kuleleri’nin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(1), 52-62. https://doi.org/10.19113/sdufenbed.935205
• Psailla, G. and Wagner, R. (2007). E-Commerce and Web Technologies. Austria: Linz, Springer.
• Schumacher, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling: SEM. NewJersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Serçelik, H., & Kasımoğlu, S. (2022). Yeni Medyada Etik İhlaller: İzmir Depremi Örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Sanat Araştırmaları, 1(1), 128-141.
• Sevimli, U. İ. (2022). Adıyaman ve Civarının İstatistiksel Deprem Risk Analizi. Geosound, 56(1), 62-80.
• Sevimli, U. İ., & Ünlügenç, Ü. C.(2022) Malatya Ovacık Fay Zonunun Yazıhan Segmentinin İstatiksel Deprem Risk Analizi. Geosound, 56(1), 38-61.
• Shapira, S., Aharonson-Daniel, L., Bar-Dayan, Y., Sykes, D., & Adini, B. (2016). Knowledge, perceptions, attitudes and willingness to report to work in an earthquake: A pilot study comparing Canadian versus Israeli hospital nursing staff. International emergency nursing, 25, 7-12. https://doi.org/10.1016/j.ienj.2015.06.007
• Songlar, T., La-or, N. P. P., Chomchoe, C., & Khunthason, S. (2019). Knowledge, attitude and practice (KAP) of earthquake preparedness amongst the elderly in risk areas: Chiang Rai, Thailand. Journal of Health Research, 33(1), 2-13. https://doi.org./ 10.1108/JHR-12-2018-0167
• Sönmez, M. B.(2022). Depremin psikolojik etkileri, psikolojik destek ve korkuyla baş etme. TOTBİD Dergisi, 21, 337-343. https://doi.org./ 10.5578/totbid.dergisi.2022.46
• Şeker, B. D., & Akman, E. (2014). Van Depremi Sonrası Duygusal, Bilişsel Ve Davranışsal Tepkiler: Polis Örneklemi İncelemesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(27), 215-231. https://doi.org/10.21550/sosbilder.269510
• Şimşek, P., & Gündüz, A. (2021). A big earthquake awaits İstanbul: Mini review. Afet ve Risk Dergisi, 4(1), 53-60. https://doi.org/10.35341/afet.849816
• Taghizadeh, A. O., Hosseini, M., Navidi, I., Mahaki, A. A., Ammari, H., & Ardalan, A. (2012). Knowledge, attitude and practice of Tehran’s inhabitants for an earthquake and related determinants. PLOS Currents Disasters.
• Tekeli-Yeşil, S., Dedeoğlu, N., Braun-Fahrlaender, C., & Tanner, M. (2011). Earthquake awareness and perception of risk among the residents of Istanbul. Natural hazards, 59, 427-446. https://doi.org/10.1007/s11069-011-9764-1
• Tekeli‐Yeşil, S., Dedeoğlu, N., Braun‐Fahrlaender, C., & Tanner, M. (2010). Factors motivating individuals to take precautionary action for an expected earthquake in Istanbul. Risk Analysis: An International Journal, 30(8), 1181-1195. https://doi.org/10.1111/j.1539-6924.2010.01424.x
• Türkan, A. H., Kiliç, İ., & Tiryakioğlu, M. (2019). Development of a disaster attitude scale and assessment of university students' attitudes towards disasters. Ege Academic Review, 19(4), 457-467. https://doi.org/10.21121/eab.476531
• Ulukoca, N., Baş, D., & Kuloğlu, Y. (2017). Kırklareli Üniversitesi'nde Okuyan Öğrencilerin Depreme Yönelik Bilgi Ve Tutumlarının İncelenmesi. TURAN: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 9(36), 768-776. https://doi.org/10.15189/1308-8041
• Usta, E. & Yükseler, M. (2021). Afetlerde sosyal medya kullanımı ve etik ikilemler: İzmir Seferihisar depremi örneği. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 249-269. https://doi.org/10.35341/afet.981246
• Vural, A. M., Taşkıran, H. B., Türkoğlu, S., Mehmet, S. A. R. I., Maral, T., Keskin, R. K., ... & Ağca, M. E. (2022). İnternet Gazetelerinde Depremin Haberleştirilmesi: Türkiye’nin En Çok Ziyaret Edilen Haber Sitelerinde Deprem İçerikli Haberlerin Risk İletişimi Bağlamında Analizi. Yeni Medya, 2022(13), 25-54. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1111441
• Yakut, İ. (2004). Toplumun Deprem Tehlikesine Hazırlıklı Olması ve Yerel Toplumsal Gruplarla Etkileşim (İzmit Saraybahçe’de Yapılan Alan Araştırması). Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, (4), 83-111.
• Yari, A., Zarezadeh, Y., & Ostadtaghizadeh, A. (2019). Prevalence of fatalistic attitudes toward earthquake disaster risk management in citizens of Tehran, Iran. International journal of disaster risk reduction, 38, 101181. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101181
• URL- 1 https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1, e.t: 24.05.2023
• Yücel, G., & Arun, G. (2010). Mevcut Yerleşimlerin Deprem İçin Fiziksel ve Sosyal Etkilenebilirliğinin Belirlenmesi: Avcılar Örneği. Megaron, 5(1), 23-32.