İl Afet Risk Azaltma Planları (İRAP) Sonrası Yapılacak Risk Azaltma Yatırımlarında Best-Worst Metodu (BWM) ile Kriter Önceliklendirme

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 109 - 121, 20.06.2022

Önder Bozkurt , Halil İbrahim Çiçekdağı

https://doi.org/10.35341/afet.1060488

Cited By: 4

Öz

Kısa adı İRAP olan “İl Afet Risk Azaltma Planları”, afetler ile mücadele yerelde başlar yaklaşımı temelinde, il ölçeğinde afetler konusunda sorumluluğu bulunan kamu kurumlarını, yerel yönetimleri, üniversiteleri, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarını bir araya getirmeyi amaçlayan ve ortak paydası afet risklerinin azaltılması olan planlardır. 2019-2023 yıllarını kapsayan On Birinci Kalkınma Planının İl Afet Risk Azaltma Planlarının hayata geçirilmesi hedefi doğrultusunda hazırlanan İRAP’lar, mahalli düzeyde planlanarak uygulamaya geçirilmesi hedeflenen afet tehlike ve risk azaltma çalışmalarının merkez ve taşra arasındaki koordinasyonunda önemli fonksiyonları bünyesinde barındırmaktadır. Bu bağlamda İRAP’ların; hem risk azaltma çalışmalarının sürekliliğinin sağlanmasında, hem de kamu ve sivil alanda afet risklerine karşı daha dirençli bir toplumun inşasında ciddi katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmada; kriter ağırlıklandırmayı sağlayan Best-Worst Metodu (BWM) kullanılmış olup uzman görüşleri analiz edilerek herhangi bir ilin afet risk azaltma planı hazırlanırken hangi kriter sıralamasına göre illerin önceliklendirileceği ve ortaya çıkan sonuca göre, hangi yatırımların hayata geçirilmesi gerektiğinin cevabı aranmaktadır. Çalışmanın afet risk azaltma alanında yürütülecek araştırmalara fayda sağlaması temenni edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet Yönetimi, Risk Azaltma, İRAP, BWM, Yatırım

Criteria Prioritization with the Best-Worst Method (BWM) in Risk Reduction Investments After the Provincial Disaster Risk Reduction Plans (IRAP)

Öz

“Provincial Disaster Risk Reduction Plans”, whose short name is IRAP, aims to bring together public institutions, local administrations, universities, private sector and non-governmental organizations that are responsible for disasters at the provincial scale, on the basis of the approach to combating disasters, and they are the plans whose common denominator is reducing disaster risks. IRAPs, which were prepared in line with the aim of realizing the Provincial Disaster Risk Reduction Plans of the Eleventh Development Plan covering the years 2019-2023, include important functions in the coordination of the disaster hazard and risk reduction activities, which are aimed to be planned and implemented at the local level, between the center and the provinces. In this context, it is thought that IRAPs will make serious contributions both in ensuring the continuity of risk reduction activities and in building a more resilient society against disaster risks in the public and civil spheres. In the study, the Best-Worst Method (BWM), which provides criterion weighting, has been used, and expert opinions are analyzed and the answer is sought according to which criteria the provinces will be prioritized while preparing the disaster risk reduction plan of any province and which investments should be implemented according to the result. It is hoped that the study will benefit the research to be carried out in the field of disaster risk reduction.

Anahtar Kelimeler

Disaster Management, Risk Reduction, IRAP, BWM, Investment

Kaynakça

• AFAD, (2019), İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Stratejik Plan 2019- 2023. https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/AFAD2019_2023-STRATEJIK-PLAN.pdf (Son Erişim Tarihi: 05.12.2021)
• Aitsi-Selmi, A., Blanchard, K., & Murray, V. (2016). Ensuring science is useful, usable and used in global disaster risk reduction and sustainable development: a view through the Sendai framework lens. Palgrave Communications, 2(1), 1-9. doi:10.1057/palcomms.2016.16.
• Briceño, S. (2015). What to expect after Sendai: Looking forward to more effective disaster risk reduction. International Journal of Disaster Risk Science, 6(2), 202-204. doi:10.1007/s13753-015-0047-4.
• Bucher, A., Collins, A., Taylor, B. H., Pan, D., Visman, E., Norris, J., ... & Murray, V. (2020). New partnerships for co-delivery of the 2030 agenda for sustainable development. International Journal of Disaster Risk Science, 11(5), 680-685. doi:10.1007/s13753-020-00293-8.
• Demir, G., & Gircan, H. (2020). Kriter ağırlıklandırma yöntemlerinden bwm ve fucom yöntemlerinin karşılaştırılması ve bir uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 170-185. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.616766
• Faivre, N., Sgobbi, A., Happaerts, S., Raynal, J., & Schmidt, L. (2018). Translating the Sendai Framework into action: The EU approach to ecosystem-based disaster risk reduction. International journal of disaster risk reduction, 32, 4-10. doi:10.1016/j.ijdrr.2017.12.015.
• Isdr, U. (2005). Hyogo framework for action 2005-2015: building the resilience of nations and communities to disasters. In Extract from the final report of the World Conference on Disaster Reduction (A/CONF. 206/6) (Vol. 380). Geneva: The United Nations International Strategy for Disaster Reduction.
• İRAP (2020), İl Afet Risk Azaltma Planı Hazırlama Kılavuzu, AFAD Planlama ve Risk Azaltma Daire Başkanlığı, https://irap.afad.gov.tr/upload/Node/42062/files/I_RAP_KILAVUZ_tu_m_v9.pdf (Erişim tarihi: 08.10.2021).
• Min, Y., & Perucci, F. (2020). Impact of COVID-19 on SDG progress: a statistical perspective. United Nations Department of Economic and Social Affairs (UNDESA), New York
• Orhan, E. (2016). Building community resilience: business preparedness lessons in the case of Adapazarı, Turkey. Disasters, 40(1), 45-64. https://doi.org/10.1111/ disa.12132.
• Paton, D. (2008). Risk communication and natural hazard mitigation: how trust influences its effectiveness. International Journal of Global Environmental Issues, 8(1-2), 2-16. https://doi.org/10.1504/IJGENVI.2008.017256.
• Phibbs, S., Kenney, C., Severinsen, C., Mitchell, J., & Hughes, R. (2016). Synergising public health concepts with the Sendai framework for disaster risk reduction: A conceptual glossary. International journal of environmental research and public health, 13(12), 1241. doi:10.3390/ijerph13121241.
• Resmî Gazete, (2018), 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, 15/07/2018, Madde 52\2
• Rezaei, J. (2015). Best Worst Multi Criteria Decision Making Method. Omega, 53, 49-57. https://doi.org/10.1016/j.omega.2014.11.009
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019), 11. Kalkınma Planı (2019-2023), Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/12/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf (Erişim Tarihi: 05.01.2022)
• United Nations (2015). Sendai Framework for Disaster Risk Reduction 2015-2030, United Nations Office for Disaster Risk Reduction (UNISDR). http://www.unisdr.org/files/43291_sendaiframeworkfordrren.pdf.