Otel İşletmelerinin Yeni Nesil Afet Olarak Covid-19 Pandemisine ve Genel Afetlere Karşı Direnç Düzeyi: Trakya Bölgesi Otel Yöneticileri Üzerine Uygulama

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 86 - 107, 29.03.2024

Talih Erdinç , Fehmi Volkan Akyön , Elif Ezgi Gürel

https://doi.org/10.35341/afet.1294485

Öz

Oteller sabit taşınmazlar olduğundan afetlere karşı sürekli açık bir tehdit altındadırlar. Ayrıca turistlerin afetten etkilenen bölgelerden uzak durmak istemeleri de turizm sektörüne ekonomik açıdan zarar vermektedir. Bu nedenle özellikle afet riski yüksek bölgelerde bulunan oteller afet direnç düzeylerini yükseltmelidirler. Bu bağlamda, çalışmanın temel amacı Trakya Bölgesinde (Çanakkale, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ) faaliyet gösteren Bakanlık belgeli üç, dört ve beş yıldızlı otellerin genel afet direncinin yanı sıra güncel bir sorun olan Covid-19 Pandemisine karşı direnç düzeyini belirlemektir. Belirlenen sınırlamalar doğrultusunda Trakya Bölgesinde faaliyet gösteren 81 adet otel araştırma evreni olarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında çevrimiçi veya yüz yüze olmak üzere ulaşılan 81 otel yöneticisinden 62 otel yöneticisi ankete katılmıştır. Katılımcılardan Brown vd.’nin, (2019) geliştirdiği afet direnç ölçeğine ek olarak Covid-19 salgının otel işletmelerine etkilerini belirlemeye yönelik sorular yöneltilmiştir. Elde edilen verilerin istatistiksel analizlerinde t-testleri ve ANOVA kullanılmıştır. Otellerin afetlere karşı direnç düzeyi ile Covid-19 Pandemisine karşı direnç düzeyi ölçülen çalışma sonucunda; otelin büyüklüğü ve kategorisi, konaklama sektöründe çalışma süresi ve yöneticilik deneyimi otellerin afetlere karşı direnç düzeyini olumlu yönde etkilediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Afet Direnci, Covid-19, Otel İşletmeleri, Otel Yöneticisi, Trakya Bölgesi, Turizm

Resilience Level Of Hotel Managements Against Covid-19 Pandemic As A New Generation Disaster and General Disasters: Application On Thrace Region Hotel Managers

Öz

Since hotels are fixed immovable properties, they are constantly under threat from disasters. In addition, tourists' desire to stay away from disaster-affected areas also causes economic harm to the tourism sector. For this reason, hotels especially located in areas with high disaster risk should increase their disaster resistance levels. In this context, the main purpose of the study is to determine the general disaster resistance of Ministry-certified three, four and five-star hotels operating in the Thrace Region (Çanakkale, Edirne, Kırklareli and Tekirdağ), as well as the level of resistance to the Covid-19 Pandemic, which is a current problem. In line with the determined limitations, 81 hotels operating in the Thrace Region were determined as the research population.

Anahtar Kelimeler

Disaster Resilience, Covid-19, Hotel Management, Hotel Manager, Thrace Region, Tourism

Kaynakça

• Acar, Y. (2020). Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgını ve Turizm Faaliyetlerine Etkisi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 7-21. Akkaşoğlu, S. (2022). Salgın Hastalık Kaynaklı Krizlerin Turizm Endüstrisine Etkileri; COVİD-19 Özelinde Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 23(COVİD-19 Özel Sayısı), 121-134. Https://Doi.Org/10.31671/Doujournal.945052
• Alaeddinoğlu, F. ve Rol, S. (2020). Covid-19 Pandemisi ve Turizm Üzerindeki Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı 233-258. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyusbed/issue/56115/772014
• AlBattat, A. R. ve Mat Som, A. P. (2013). Emergency Preparedness for Disasters and Crises in the Hotel Industry. Sage Journals Research Article. doi:https://doi.org/10.1177/2158244013505604.
• Aragom-Correa, J., Martin-Tapia, İ., ve Torre-Ruiz, J. (2015). Sustainability İssues and Hospitality and Tourism Firms' Strategies: Analytical Review and Future Directions. Int. J. Contemp. Hosp. Manag., 27 (2015), pp. 498-522. doi:https://doi.org/10.1108/IJCHM-11-2014-0564.
• Atay, L. (2020). Covid-29 Salgını ve Turizme Etkileri, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(1).
• Brown, N. A., Rovins, J. E., Feldmann-Jensen, S., Orchiston, C., ve Johnston, D. (2017). Exploring Disaster Resilience within The Hotel Sector: A Systematic Review of Literature. International Journal of Disaster Risk Reduction, Volume 22, June 2017, Pages 362-370. doi:https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2017.02.005.
• Brown, N., Rovins, J., Feldmann-Jensen, S., Orchiston, C., ve Johnston, D. (2019). Measuring Disaster Resilience within The Hotel Sector: An Exploratory Survey of Wellington and Hawke's Bay, New Zealand Hotel Staff and Managers. International Journal of Disaster Risk Reduction, 108-121.
• Cimellaro, G. P., Reinhorn, A., ve Bruneau, M. (2010). “Framework for Analytical Quantification of Disaster Resilience.”, Engineering Structures, Volume 32, Issue 11, November 2010, Pages 3639-3649. doi:https://doi.org/10.1016/j.engstruct.2010.08.008.
• Cutter, S., Barnes, L., Berry, M., Burton, C., Evans, E., Tate, E., ve Webb, J. (2008). “A Place-Based Model for Understanding Community Resilience to Natural Disasters.”, Global Environmental Change, Volume 18, Issue 4, October 2008, Pages 598-606. doi:https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2008.07.013.
• Cutter, S., Ash, K., ve Emrich, C. (2014). “The Geographies of Community Disaster Resilience.”, Global Environmental Change, Volume 29, November 2014, Pages 65-77. doi:https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2014.08.005.
• Demir, M., Günaydın, Y., Demir, Ş.Ş. (2020). Coronavirüs (Covid-19)'ün Türkiye'de Turizm Üzerindeki Öncüllerinin, Etkilerinin Ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(1), 80-107.
• Demirtaş, N. (2010). Otel İşletmeciliği (2 Cilt). Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Merkezi Yayın No:67: Ankara.
• Doğantan, E. (2017) Turizmde Kırılganlık ile Rezilyans Kapasitesi İlişkisi: Farklı Turizm İşletmelerinde Karşılaştırmalı Bir Analiz. Doktora Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir Anadolu Üniversitesi
• Doğru, E., Koçak, E., (2021), Covid-19 salgınının konaklama işletmelerine etkisi (Fethiye örneği). Doğu Coğrafya Dergisi 26(45), 107-124
• Durak, Ş. (2014) Tarihi Çevrelerde Sürdürülebilir Turizm Planlaması: Diyarbakır Tarihi Sur İçi Bölgesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Dicle Üniversitesi
• Emekli, G. (2001). Doğal Felaketler ve Turizm: İzmir Örneği. 2. Ulusal Turizm Sempozyumu Bildiri Kitabı. Türkiye Turizmini Araştırma Enstitüsü, İzmir.
• Gerdan, S., Buluş Kırıkkaya, E., ve Özdemir, A. (2018). “Kocaeli Mahalle Halkı Afetlere Hazırlık Eğitimi Projesi.” Academic Platform, Natural Hazards and Disaster Management 04-06 MAY 2018. http://www.ishad.info/PastConferences/ISHAD2018/ISHAD2018/papers/A1.9-ISHAD2018ID97.pdf?
• Göktaş, L. S. (2023). Kahramanmaraş Merkezli Depremlerin Turizm Sektörüne Etkisi ve Deprem Sonrası Atılması Gereken Adımlar Hakkında Öneriler. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6 (2), 624-635
• Gutnu, M. M., Özaltaş Serçek, G. (2022). Covid-19 Pandemi Sürecinin Otel İşletmelerine Etkisi: Şanlıurfa Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (4), 3259-3269.
• Gülertekin Genç, S., Genç, V., ve Gümüş, M. (2016). “Otel İşletmelerinde Duygusal Zekanın İş Stresi ve İş Yaşam Dengesi Üzerindeki Etkisi.”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Cilt 6 Sayı 2/1 (2016). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/313284
• Güneş, G. ve Dülger, A. S. (2017). Turizm Kavramı, Turizmin Tarihçesi, Ülke Ekonomilerine Katkısı ve Turizm İstatistikleri. Sağlık Turizmi, 2. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara, ss. 17-42.
• Ivkov, M., Blesic, I., Janicevic, S., Kovacic, S., Milijkovic, D., Lukic, T., ve Sakulski, D. (2013). Natural Disasters vs Hotel Industry Resilience: An Exploratory Study among Hotel Managers from Europe. De Gruyter Open Geosciences Volume 11: Issue 1. doi:https://doi.org/10.1515/geo-2019-0030.
• Kaleözü, S., Deniz, S., Ehmedli, G., İnce, F,F. (2022). Covid19 Pandemisinin Konaklama İşletmelerinde Yarattığı Operasyonel ve Yönetsel Etkileri Çalışma Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 6(2), 32-45.
• Karadeniz, E., Beyaz, F. S., Ünlübulduk, S. N. ve Kayhan, E. (2020). Covid-19 Salgınının Turizm Sektörüne Etkilerinin ve Uygulanan Stratejilerin Değerlendirilmesi: Otel Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(4): 3116-3136. doi: 10.26677/TR1010.2020.554
• Kozak, N., Akoğlan Kozak, M., ve Kozak, M. (2008). Genel Turizm İlkeleri - Kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık. (Cilt Gözden Geçirlmiş 15. Baskı s.115)
• Mao, X., Wang, Z., Hu, X., ve Loke, A. Y. (2020). “A Scoping Review Of Resilience Scales Of Adults To Develop A Prototype Disaster Resilience Tool For Healthcare Rescuers.”, International Journal of Disaster Risk Reduction, Volume 49, October 2020, 101678. doi:https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101678.
• Orencio, P., ve Fujii, M. (2013). “A Localized Disaster-Resilience İndex to Assess Coastal Communities Based on an Analytic Hierarchy Process (AHP).”, International Journal of Disaster Risk Reduction, Volume 3, March 2013, Pages 62-75. doi:https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2012.11.006.
• Özaltın Türker, G., ve Ertürk, N. (2020). Covıd-19’un Konaklama İşletmelerine Etkileri: Yöneticiler Perspektifinden Bir Değerlendirme. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, Aralık, s.89-101, 2020.
• Özmen, B. ve Özden, T. (2013). Türkiye’nin Afet Yönetim Sistemine İlişkin Eleştirel Bir Değerlendirme. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 0 (49), 0-. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusiyasal/issue/631/6426
• Perez, A., ve Del Bosque, I. (2014). Sustainable Development and Stakeholders: A Renew Proposal for the İmplementation and Measurement of Sustainability in Hospitality Companies. Knowledge and Process Management, Volume 21, Issue 3 pp. 198-205. doi:https://doi.org/10.1002/kpm.1452.
• Sönmez, S. F. (2017). Turizm, Terörizm ve Siyasi İstikrarsızlık. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 28(1), 110-137. https://doi.org/10.17123/atad.316092
• Tükenmez, Ö. ve Kutlu, Y. A. (2018). Doğal Afet Direncini Ölçmeye Yönelik Bir Anket Çalışmasının İlk Sonuçları. Journal of Awareness , Cilt: 3, Sayı: Özel Sayı , 817-822 . DOI: 10.26809/joa.2018548691
• UNWTO (2015). Tourism Hihlights 2015 Edition. UNTWO. https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284416899.
• UNWTO (2017). 2017 Annual Report. UNWTO. https://www.e- unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284419807.
• URL 1: Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. Genel Bilgiler. Çanakkale. https://canakkale.ktb.gov.tr/TR-70466/genel-bilgiler.html. (Son Erişim: 21 Ocak 2021)
• URL 2: Kültür ve Turizm Bakanlığı, Turizm İstatistikleri, https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html. (Son Erişim: 22.04.2023)
• URL 3: Özatay, F., ve Sak, G. (2020). COVID-19’un Ekonomik Sonuçlarını Yönetebilmek için Ne Yapılabilir? Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. https://www.tepav.org.tr/upload/mce/2020/notlar/covid19un_ekonomik_sonuclarini_yonetebilmek_icin_ne_yapilabilir.pdf. (Son Erişim: 24.11.2021)
• URL 4: Resmi Gazete (2005). Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20058948.pdf . (Son Erişim: 01.01.2021)
• URL 5: TABB (2020). Türkiye Afet Bilgi Bankası. https://www.afad.gov.tr/tabb-turkiye-afet-bilgi-bankasi. (Son Erişim: 20.11.2021)
• URL 6: TABB (2020). Türkiye Afet Bilgi Bankası. https://tabb-analiz.afad.gov.tr/Genel/Raporlar.aspx. (Son Erişim: 20.11.2021)
• URL 7: TGA (2020). https://tga.gov.tr/. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı. (Son Erişim: 30.11.2021)
• URL 8: UNISDR (2012). Making Cities Resilient Report 2012. Geneva: United Nations Office for Disaster Risk Reduction (UNISDR). https://www.preventionweb.net/files/28240_rcreport.pdf. (Son Erişim: 26.12.2020)
• Usta, E. ve Bayram, M. (202). Koronavirüs Salgınının Otel İşletmelerine Etkisi: Çevrimiçi Haberlerin Analizi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 2022, 5(4), 1530-1548. DOİ: 10.33083/joghat.2022.218
• Ünüsan, Ç. Sezgin, M. ve Köseoğlu, A. (2023). Deprem ve Turizm. Eğitim Yayınevi, (E-ISBN: 978-625-6489-91-2 1. Baskı, Temmuz 2023, s.140)
• Varol, N. ve Buluş Kırıkkaya, E. (2017). Afetler Karşısında Toplum Dirençliliği. Resilience, 1 (1), 1-9. DOI: 10.32569/resilience.344784
• Vatan, B. İ. ve Vatan, R. O. (2023). Kahramanmaraş Merkezli Depremlerin Otel İşletmelerine Potansiyel Etkilerinin Otel Yöneticileri Perspektifinden Değerlendirilmesi: Manavgat İlçesi Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2023, 11 (3), 2031-2048
• Yalçın, A. (2022). İklim Değişikliğinin Turizm Üzerine Etkileri. Selçuk Turizm ve Bilişim Araştırmaları Dergisi,1(1):32-37.
• Yazıcıoğlu, Y., ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık: Ankara.
• Yenişehirlioğlu, E. ve Salha, H. (2020). Covid 19 Pandemisinin Türkiye İç Turizmine Yansımaları: Değişen Talep Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar (Covid19-ÖzelEk), 355-368. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/iticusbe/issue/55168/753888