Orman işçiliğinin hane gelirlerine katkısı ve orman işçilerinin iş güvenliği hakkındaki görüşleri (Saimbeyli Orman İşletme Müdürlüğü örneği)

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 14 - 18, 27.06.2023

Edanur Ayhan , Neşat Erkan , İbrahim Değirmenci

https://doi.org/10.59751/agacorman.1270972

Öz

Ormancılık sektörünün gelişmesi ve sanayileşmenin artması ile birlikte köyden kente göçler artmıştır. Bununla birlikte orman işçisine daha fazla ihtiyaç duyulan dönem başlamıştır. Orman işçiliği fiziki olarak güç gerektiren, iş kazası riskinin yüksek olduğu ve zahmetli bir iş koludur. Buna karşın orman işçiliği köylüler için önemli bir gelir kaynağıdır. Bu çalışmada Saimbeyli Orman İşletme Müdürlüğü’nde çalışan köy kökenli işçilerin görüşleri ve ekonomik açıdan hanelere katkısı araştırılmıştır. Sonuçlar, orman işlerinde yoğun olarak erkeklerin ağırlıklı olarak çalıştıklarını, işçilerin eğitim düzeylerinin düşük olduğunu ve orman işçiliğinin hanelere aylık ortalama 11.016±186 TL (2022 asgari ücret net 5.500 TL) gelir sağladığını göstermiştir. Yapılan Wilcoxon eşleştirilmiş iki örneklem testine göre ormancılıktan kazandığı gelir ile hanenin diğer gelir kaynakları dahil hane toplam geliri arasında fark bulunmamaktadır. İşçilerin %84’ünün ek gelir kaynağı bulunmamaktadır ve yaklaşık %80’i ormancılıktan kazandığı maaştan memnundur ve ailesinin geçinmesi için yeterli olduğunu düşünmektedir. İşçiler, iş güvenliği konusunda yeterli bilgiye sahip olduklarını düşünse de %74’ü yaşanacak bir kaza varsa bu kazanın önüne geçilemeyeceğini, kader olduğunu düşünmektedir. Oysa iş kazaları ve meslek hastalıklarını koruyucu kişisel ekipman, ilk yardım bilgisi, eğitim ve iş organizasyonu sayesinde önlemek mümkündür. Bu nedenle öncelikli olarak işçilerin eğitime tabi olması ve eğitimlerin düzenli olarak ülke düzeyinde planlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Orman işçisi, hane geliri, orman köylüsü.

Contribution of forestry work to household income and opinions of forest workers on work safety (A case study in Saimbeyli Forest Enterprise Directorate)

Öz

With the development of the forestry sector and the increase in industrialization, migration from the village to the city has increased. Also, the period, in which the more forest workers are needed has begun. Forestry is a difficult job that requires physical strength and has a high risk of accidents. On the other hand, forestry work is an important source income for the villagers. In this study, the opinions of the workers working in the Saimbeyli Forest Enterprise Directorate on forestry work and their economic contribution to the households were investigated. The results showed that men mostly work intensively in forestry works, workers have low education level, and forestry labor provided an average monthly income of 11.016±186 TL to households (2022 minimum wage net 5.500 TL). According to the Wilcoxon Test (Two-Related-Samples Test), there was no difference between the income earned from forestry and the total household income including other income sources of the household. 84% of the workers do not have an additional source of income and around %80 think that they are satisfied the salary they earn from forestry and think that is enough for their livelihood. Although the workers think that they have sufficient knowledge about occupational safety, %74 of them think that if there is an accident, it cannot be prevented, it is destiny. However, it is possible to prevent work accidents and occupational diseases by means of protective personal equipment, first aid knowledge, training and work organization. For this reason, it is necessary for workers to be trained first, and trainings should be regularly planned at the country level.

Anahtar Kelimeler

forestry worker, household income, forest villager

Kaynakça

• Acar, H., Şentürk, N., 1997. Yusufeli ve İskenderun yöresindeki orman işçilerinde işçi sağlığı üzerine bir araştırma. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 47(2), 95-110.
• Acar, H., Şentürk, N., 1999. Artvin yöresindeki orman işçilerinde işçi sağlığı üzerine bir araştırma. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 49(1), 25-40.
• Acar, H., H., Eroğlu, H., 2016. Ormancılık İş Bilgisi ve İş Güvenliği. K.T.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 41, Trabzon
• Akgül, M., Akay, A. O, Şentürk, N., Esin, A. İ, Acar, H. H., 2021. Türkiye'de ormancılık sektöründe meydana gelen iş kazalarının değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 23(2), 614-623.
• Çığ, F., 2013. Bölmeden Çıkarma Çalışmalarının Orman İşçi Sağlığı Açısından Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Bartın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Gümüş, S., Türk, Y., 2011. Orman yangın işçilerinde işçi sağlığı ve güvenlik verilerinin tespitine yönelik araştırma, Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 7 (1): 1-9.
• İnanç, S., Ağyürek, C., 2019. Orman fidanlık işçilerinin iş sağlığı ve güvenliği bilgi düzeyi (Erzurum Orman Fidanlık Müdürlüğü örneği). Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 4(2), 64-69.
• Kaçmaz, S., S., S., 2017. Orman üretim işlerinde iş güvenliği koşullarının teknik açıdan değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kalıpsız, A., Tank, T., 1973. Ormancılık araştırmalarının lüzumu, önemi, temel unsurları, tarihçesi ve bugünkü durumu. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 55-74.
• Karahan, H., Gürbüz, İ. B., 2014. Orman köylerinde tarımsal faaliyette bulunan aile işletmelerinin sosyo-ekonomik yapısı. Ulusal Aile Çiftliği Sempozyumu Bildiri Metinleri, 30-31 Ekim 2014, 120-125, Ankara.
• Karasay, G., 2018. İstanbul Orman Bölge Müdürlüğünde orman işçiliğinin durumu ve değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa, İstanbul.
• Kirk, P., 1996. Reducing the impacts of fatigue on forest workers. LIRO Brief Report, 21(3), 1–6.
• Lilley, R., Feyer, A. M., Kirk, P., Gander, P., 2002. A survey of forest workers in New Zealand: Do hours of work, rest, and recovery play a role in accidents and injury?.Journal of safety research, 33(1), 53-71.
• Melemez K., Tunay M., Çığ F., Emir T., 2012. Ormancılık üretim işlerinde orman işçilerinin sağlık muayenelerine ilişkin örnek olay incelemesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14(21), 37-46.
• Menemencioğlu, K., 2006. Ormancılıkta üretim işlerinde çalışma koşulları ve iş kazaları üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Forestry, 7(2), 1-12.
• Menemencioğlu, K., 2012. Tarım ve orman işçiliğinde çalışma yeri koşulları ve karşılaşılan sorunlar. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, (2), 72-76.
• OGM., 2022. 2022 Yılı Performans Programı, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Palaz, S., Yıldız, K., 2017. Gezici orman işçilerinin çalışma şartları ve karşılaştıkları iş problemlerinin ölçeği: İnegöl örneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (64), 544-560.
• Şentürk, N., Acar, H. H., 1997. Orman işçiliği ve Doğu Karadeniz bölgesindeki durumu. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 47( 1-2-3-4), 39-48.
• TOB., 2023. Cumhuriyetimizin 50.yılında ormancılığımız. Orman Genel Müdürlüğü yayınları, Ankara. https://kutuphane.tarim orman.gov.tr /vufind/Record/6970 (Erişim: Nisan, 2023).
• Tunay, M., Emir, T., 2015. Ormancılık üretim işlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin yasal çerçevede değerlendirilmesi. Turkish Journal of Forestry, 16(2), 195-202.
• URL-1, Karadeniz Teknik Üniversitesi ormancılık iş bilgisi ve güvenliği ders notu, https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/ormaninsaati_1d08e.pdf (Erişim: Mart, 2023).
• Yıldırım, M., 1980. Orman işçilerinin eğitimi ve Türkiye için önemi. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 30 (2), 152-173.