BİR ŞİİR MECMUASINDA TESPİT EDİLEN NESÎMÎ’NİN BİLİNMEYEN GAZELLERİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 43 - 55, 30.06.2020

Karden Karakoç

Öz

Mecmualar, zengin muhtevâlarıyla klasik Türk edebiyatının en önemli kaynakları arasındadır. Mecmu- aların kaynak olarak değerlendirilmesindeki en önemli etken divan sahibi şairlerin divanı dışında kalan şiirlerine yer vermesi ve divanı olmayan şairlerin şiirlerini edebiyat tarihine kazandırmaya imkân sağlamasıdır. 14. yüzyılın en büyük şairlerinden biri olan ve geniş bir coğrafyada şiirleri yayılan Seyyid Nesîmî’nin şiirlerine pek çok mecmua ve cönkte rastlamak mümkündür. Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 3291 numarada kayıtlı şiir mecmuasında Nesîmî mahlasıyla kayıtlı 18 gazel vardır. Bu gazellerden 4’ü Türkiye’de Hüseyin Ayan ve Tebriz’de Hüseyn Muhammedzâde Sadîk tarafından hazırlanan Nesîmî Divanı’nda bulunmamaktadır. 2 ga- zel ise Hüseyn Muhammedzâde Sadîk’ın hazırladığı Nesîmî Divanı’nında mevcutken Hüseyin Ayan’ın ha- zırladığı Nesîmî Divanı’nda bulunmamaktadır. Çalışmamızda 6 gazelin şekil ve muhtavâ özellikleri incelenerek Seyyid Nesîmî’ye aidiyeti ile ilgili hususlarda değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Seyyid Nesîmî, Nesîmî Divanı, gazel, şiir mecmuası

Unknown Ghazals of Nesimî Detected in a Poem Majmua

Öz

Majmua are among the most important sources of classical Turkish literature with their rich content. The most important factor in evaluating journals as a resources is that majmua, Divan owner poets to include poems outside the Divan and it provided the opportunity to bring the poems of the poets without divan into the history of literature Seyyid Nesimi’s poems can be found inmany majmua and cönk (poem book) and he is one of thegreatest poet of the 14th century also his poems spreadacross a wide geography. There are 18 ghazals with the name of Nesimi in the majmua registered in 06 Mil Yz A 32 91 numbered in the National Library. Four of these ghazals can’t found in Nesimi’s Divan prepared by Hüseyin Ayan in Turkey and Huseyn Muhammedzade Sadik in Tebriz. On the other hand, 2 ghazals are present in Divan of Nesimi prepared by Hüseyn Muhammedzade Sadik, while they are not in the Divan of Nesimi prepared by Hüseyin Ayan. In our study, the shape and content characteristics of 6 ghazals were examined and they made evaluations about the belonging of Seyyid Nesimi.

Anahtar Kelimeler

Seyyid Nesimi, Nesimi’s Divan, Ghazals, Poem majmua

Kaynakça

• AYAN, Hüseyin (1970), Nesîmî Divanı, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• AYAN, Hüseyin (1990), Nesîmî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara. AYAN, Hüseyin (2014), Nesîmî Hayatı, Edebi Kişiliği ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• CANIM, Rıdvan (2018), Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ, Ankara: KTB.Yayınları.e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/60327,latifi-tezkiretus-suara-ve-tabsiratun-nuzamapdf.pdf?0,[Erişim Tarihi: 10.01.2020].
• GEHRAMANOV, Cihangir (1973), İmameddin Nesîmî- Eserleri, Bakı, Azerbaycan SSP İlimler Akademisi Edebiyat Enstitüsü Respublika El Yazmaları Fondu.
• KALYON, Filiz (2015), “Nesîmî’nin Divanı’nda ve diğer Kaynaklarda Rastlanmayan Şiirleri”, Turkish Studies, V 10/16, s.783-806.
• KARAKAŞ, Mesut. (2019), “Seyyid Nesîmî’nin Bilinmeyen Gazelleri”, Cujoss- C.XLIII, S. 1, s.120-144.
• KARAKOÇ, Karden (2019), Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 3291 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasının Transkiripsiyonlu Metni ve Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ne (Mestap) Göre Tasnifi, Korkut Ata Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmaniye.
• KILIÇ, Filiz (2018), Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, Ankara: KTB. Yayınları.e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/59036,asik-celebi-mesairus suarapdf.pdf?0,[Erişim Tarihi: 10.01.2020].
• KÖKSAL, M. Fatih (2000), “Seyyid Nesîmî’nin Bilinmeyen Tuyuğları, Journal of Turksh Studies, Agâh Sırrı Levend Hatıra Sayısı II, V.24, Harvard Universty Pres, s.138-208.
• KÖKSAL, M. Fatih (2009), “Seyyid Nesîmî’nin Yayımlanmamış Şiirleri”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, Sayı: 50, s. 77-135.
• KURNAZ, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001), Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Bizim Büro Yayınları, Ankara. MECMUA-İ EŞ’ÂR (yz), Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Mil Yz A 3291.
• SADÎK, H. Muhammedzâde (1328), Seyyid İmâdeddîn Nesîmî-Türkçe Dîvânı, İntişârât-ı Ahter, Tebriz.
• TANYILDIZ, Ahmet (2019), Nesîmî’ye Atfedilen Bazı Yeni Şiirler Üzerine Bir Değerlendirme, Nesîmî Kitabı ( Editörler: Âlim Yıldız, Yusuf Yıldırım), Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, Sivas, s. 147-175.
• ZÜLFE, Ömer (2005), “Seyyid Nesîmî’nin Tuyuğlarına Ek”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 2(4) s. 121-135.