YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI ÇERÇEVESİNDE TAHKİM ŞARTININ VARLIĞI HALİNDE GENEL İFLAS YOLUYLA TAKİP YAPILMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, , 557 - 582, 31.07.2022

Bahadır Köksal

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1104200

Öz

İflasa ilişkin konular, iflasın kamu düzenini ilgilendirmesi nedeniyle tahkime elverişsiz olarak kabul edilmektedir. Bununla beraber; genel iflas yolu ile yapılan takibe itiraz üzerine açılan itirazın kaldırılması ve iflas davası bakımından tahkime elverişlilik bağlamında, öğretide ve Yargıtay kararlarında çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Yargıtay 23. Hukuk Dairesince; itirazın kaldırılması ve iptal davasının niteliği itibariyle iki aşamadan oluştuğu, öncelikle alacağın varlığı ve alacak miktarının belirlenmesi gerektiği ve sonrasında iflas aşamasına geçilmesi gerektiği kabul edilmektedir. Alacağın varlığı ve alacak miktarının tespitinin maddi hukuka göre ayrı bir yargılama gerektirdiği gerekçesiyle; tahkim şartı uyarınca, bu yargılamanın hakem nezdinde yapılması gerektiği savunulmuştur. Öte yandan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından bu görüşün aksi yönünde karar verilmiş olup itirazın kaldırılması ve iflas davasının birbirinden ayrılamayan prosedürler olduğu, iflas davasının kamu düzeninden olması nedeniyle tahkime elverişli olmadığı ve uyuşmazlığın genel mahkemelerde çözülmesi gerektiği belirlenmiştir. Bu çalışmada; itirazın kaldırılması ve iflas davasının bölünebilirlik konusunda niteliği ve dürüstlük kuralına aykırı olarak, tahkim şartının etkisiz hale gelmesini sağlamak üzere genel iflas yoluyla takibe başvurulup başvurulamayacağı hususları değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Tahkim, Tahkime Elverişlilik, Genel İflas Yoluyla Takip, İtirazın Kaldırılması ve İflas Davası, Dürüstlük Kuralı

AN ASSESSMENT OF ORDINARY BANKRUPTCY PROCEEDINGS IN CASE OF AN ARBITRATION CLAUSE BASED ON THE JUDGEMENT OF THE GENERAL ASSEMBLY OF CIVIL CHAMBERS OF THE TURKISH SUPREME COURT

Öz

Claims related to bankruptcy are considered as non-arbitrable since bankruptcy concerns public order. However, various opinions have been put forward in the doctrine and Supreme Court decisions regarding the removal of objection and bankruptcy case filed upon the objection to the ordinary bankruptcy proceeding, in the context of arbitrability. It has been stated that the removal of the objection and bankruptcy case consist of two stages. It has been claimed that the determination of the existence and the amount of claim require a separate trial and this trial should be proceeded before the arbitrator due to the arbitration clause. However, The General Assembly of Civil Chambers of the Turkish Supreme Court decided to the contrary of this opinion. It was determined that the removal of the objection and bankruptcy case are inseparable procedures from each other. Therefore, the bankruptcy case is unsuitable for arbitration because of the public order. The dispute should be resolved in general courts. The points to be considered are the removal of objection and bankruptcy case regarding divisibility and examining whether it is possible to apply for ordinary bankruptcy proceeding to render the arbitration clause ineffective, contrary to the good faith principle.

Anahtar Kelimeler

Arbitration, Arbitrability, Ordinary Bankruptcy Proceeding, the Removal of Objection and Bankruptcy Case, Good Faith Principle

Kaynakça

• Altay S, Türk İflas Hukuku, 1. Cilt, Vedat Kitapçılık, 2004.
• Arslan R/Yılmaz E/Taşpınar Ayvaz S/Hanağası E, İcra ve İflâs Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, 2021.
• Arslan R/Yılmaz E/Taşpınar Ayvaz S/Hanağası E, Medenî Usul Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, 2021.
• Atalı M/Ermenek İ/Erdoğan E, İcra ve İflâs Hukuku, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, 2021.
• Dinç İ, “Genel (Âdi) İflas Yoluyla Takibe İtirazın Kaldırılması ve İflas Davasının Tahkime Elverişliliği”, TAAD, 1 (41), 2020, s. 427-462.
• Kuru B, İcra ve İflas Hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, 1993.
• Kuru B/Budak A C, Tespit Davası, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, 2010
• Oğuzman K/Barlas N, Medenî Hukuk, 27. Baskı, On İki Levha Yayınları, 2021.
• Oskay M/Koçak C/Deynekli A/Doğan A, İİK Şerhi, 1. Cilt, Turhan Kitabevi, 2007.
• Oskay M/Koçak C/Deynekli A/Doğan A, İİK Şerhi, 3. Cilt, Turhan Kitabevi, 2007.
• Özbek M S, “İflâs Davasının Hukukî Mahiyeti”, AUHFD, 61 (1), 2012, s. 207-274.
• Özdemir Kocasakal H, “Milletlerarası Yetki Anlaşmalarının İflas Davası Üzerindeki Etkilerine İlişkin Bir Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi”, DEÜHFD, 16 (Özel Sayı Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan), 2014, s. 2295-2318.
• Selçuk Öztek, “İflas Davasının Kabulüne ya da Reddine İlişkin Kararın Hukuki Niteliği (Maddi Anlamda Kesin Hüküm Etkisi)”, H. Ercüment Erdem/Tolga Ayoğlu/Anlam Altay/Ali Dural/Fülurya Yusufoğlu/Sinan H. Yüksel (Ed.), Prof. Dr. Hamdi Yasaman’a Armağan, On İki Levha Yayıncılık, 2017, s. 562-568.
• Pakel N, “İflas Davasında Hakem Şartı”, İstanbul Barosu Dergisi, 81 (1), 2007, s. 39-41.
• Pekcanıtez H/Yeşilırmak A, Medenî Usûl Hukuku, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, 2017.
• Şensöz Malkoç E, “Milletlerarası Yetki Anlaşması, Tahkim Anlaşması ve Hukuk Seçimi Anlaşmasının İflas Davası Bakımından Etkileri”, BUHFD, 14 (179-180), 2019, s. 1383-1434.
• Tanrıver S, Medenî Usûl Hukuku, Cilt 1, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, 2021.
• Tanrıver S, Medenî Usûl Hukuku, Cilt 2, Yetkin Yayınları, 2021.
• Uyar T, “Doğrudan Doğruya İflâs Halleri”, Terazi Hukuk Dergisi, 4 (31), 2009, s. 79-98.
• Yeşilırmak A, “Geçerli Bir Tahkim Anlaşmasının Varlığına Rağmen Genel Haciz Yoluyla Takip Yapılabilir mi?”, TBB Dergisi, 96, 2011, s. 205-228.