FİKRİ HAKLAR AÇISINDAN ARAŞTIRMA GELİŞTİRME SÖZLEŞMELERİ

Yıl 2022, , 77 - 118, 31.07.2022

Emel Badur , Gülmelahat Doğan

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1112675

Öz

Ar-Ge sözleşmelerinin, bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan çalışmalar ile insan ve toplumun bilgi dağarcığının arttırılması ve bunun sonucu bilimsel ve teknolojik gelişme sağlanması amacını taşıyan ve tam iki tarafa borç yükleyen, isimsiz sözleşmeler olarak tanımlanması mümkündür. Ar-Ge sözleşmelerin konusunu, yapılacak araştırma sonucunda mevcut bir ürünün geliştirilmesi ya da yeni bir ürünün elde edilmesi oluşturmaktadır. Ar-Ge Sözleşmelerinin amacı ve konusu göz önünde bulundurulduğunda, bu sözleşmelerin ifası sırasında veya sonucunda fikri haklar açısından incelenmeye açık bazı unsurların ortaya çıkması muhtemel görülmektedir. Çalışmada ağırlıklı olarak kamu, üniversite ve sanayi işbirliği çerçevesinde yürütülen Ar-Ge projelerde fikri hakların durumu irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ar-Ge, Araştırma ve Geliştirme Sözleşmeleri, Ar-Ge Sözleşmeleri, Kamu Destekli Proje, Üniversite Buluşları, Çalışan Buluşları, 5846 sayılı Kanun Kapsamında Çalıştıranın Hakları, Fikri Mülkiyet Hakları.

RESEARCH DEVELOPMENT AGREEMENTS IN TERMS OF INTELLECTUAL RIGHTS

Öz

It is possible to define R&D contracts as innominate contracts which impose debts on both parties that aim to increase the knowledge of people and society with studies that provide scientific and technological development and as a result to provide scientific and technological development. The subject of R&D contracts is the development of an existing product or the acquisition of a new product as a result of research. Considering the purpose and subject of the R&D Contracts, it is likely that some elements that are open to examination in terms of intellectual rights may arise during or as a result of the execution of these contracts. In the study, the situation of intellectual property rights in R&D projects that carried out mainly with the cooperation of public, university and industry has been examined.

Anahtar Kelimeler

Intellectual Property Rights, R&D, Research and Development Agreements, R&D Agreements, Public Supported Project, University Inventions, Employee Inventions, Employer

Kaynakça

• Altınok Ormancı P, Sürekli Borç İlişkilerinin Haklı Sebeple Feshi, İstanbul, Vedat, 2011.
• Aral F / Ayrancı H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 11. Baskı, Ankara, Yetkin, 2018.
• Ayan M, Eşya Hukuku Mülkiyet, C. II, 9. Baskı, Seçkin, Ankara 2016.
• Ayiter Nuşin, İhtira Hukuku, Ankara, 1968.
• Ayrancı H, Sözleşmelerin Yüklenilmesi (Devri), Ankara, Yetkin, 2003.
• Baş M, Teknik Bilgi (Know-How) Sözleşmesi, Ankara, Yetkin, 2000.
• Canbolat Talat, İşçi Buluşları, İstanbul, Beta, 2007.
• Çataklar E, “Sınai Mülkiyet Kanunu ile Çalışanların Tasarımları ve Buluşları Üzerindeki Hak Sahipliği Sisteminde Yapılan Değişiklikler”, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu Sempozyumu, Şehirali Çelik, Feyzan Hayal (Editör), Ankara, Bankacılık ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, s. 409-466, 2017.
• Çörtoğlu S, “Milletlerarası Özel Hukukta Araştırma- Geliştirme Sözleşmeleri”, Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, C. 9, S. 3, s. 95-112, 2009.
• Çörtoğlu S, Teknoloji Transfer Sözleşmelerinden Doğan Kanunlar İhtilafı, Ankara, Yetkin, 2013.
• Demircioğlu M, / Balsever S, “Sınai Mülkiyet Kanunu Uyarınca Özel Hukuk İlişkisi İçinde Olan Çalışanların Buluşları”, Sicil, S. 40, s. 22-31, 2018.
• Dıvarcı F, Ar-Ge Sözleşmeleri, Ankara, Yetkin, 2021.
• Doğan Gülmelahat, Teknoloji Transfer Sözleşmeleri ve Rekabet Hukuku Uygulamaları, Ankara, Turhan, 2020.
• Erbay İsmail, Know How Sözleşmesi, Ankara, Yetkin, 2002.
• Erdem B, Patent Hakkının Korunmasına ve Patent Hakkına İlişkin Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk, İstanbul, Beta, 2002.
• Erdoğan Kemal, Araştırma Geliştirme Sözleşmesi, Ankara, Adalet, 2022.
• Evrensel Alperen, Telif Hakkı Sözleşmesi ve Hakların Devri, 2. Baskı, Ankara, Seçkin, 2021.
• Hatemi H, / Gökyayla E, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 4. Baskı, İstanbul 2017.
• Havutçu A, “İfa Engelleri ve İfa Engellerine Bağlanan Hukuki Sonuçlar”, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, 2. Baskı, Legal, s. 317-338, İstanbul 2012.
• Kılıçoğlu Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Ankara, Turhan, 2019.
• Kılıçoğlu Ahmet, Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, Ankara, Turhan, 2019.
• Kılıçoğlu Ahmet , Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara, Turhan, 2019.
• Koçak H, “Türk Patent Hukuku Açısından Çalışan Buluşlarında Hak Sahipliği ve Çalışanın Bedel Hakkı”, Hacettepe HFD, C. 9, S. 2, s. 489 – 532, 2019.
• Oktay S, “İsimsiz Sözleşmelerin Geçerliliği, Yorumu ve Boşlukların Tamamlanması”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 55, S. 1-2, İstanbul, s. 263-296, 1995-1996.
• Oktay Özdemir S, Sınai Haklara İlişkin Lisans Sözleşmeleri ve Rekabet Hukuku Düzenlemelerinin Lisans Sözleşmelerine Uygulanması, İstanbul, Beta, 2002.
• Özdemir Oktay S, “Fikri Nitelikteki Sınai Değerler Üzerindeki Haklar ile Bunlara İlişkin Verilen Lisansın Hukuki Niteliği”, Prof. Dr. Ergun ÖZSUNAY’a Armağan, İstanbul, Vedat, s. 571-598, 2004.
• Ongan B, Sınai Haklara İlişkin Lisans Sözleşmelerinde Tarafların Hukuki Durumu, Ankara, Seçkin, 2007.
• Ortan Necip, İşçi Buluşları Hukuku, İzmir, Dokuz Eylül, 1987.
• Öğüz Tufan, Know-How Sözleşmeleri, 2. Baskı, İstanbul, Filiz, 2018.
• Özel Ç, Marka Lisansı Sözleşmesi, 2. Baskı, Ankara, Seçkin, 2015.
• Özkan S, “Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar”, Çalışma İlişkilerinde Fikri Mülkiyet Hakları Uluslararası Sempozyumu – Bildiriler, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara, s. 147-150, 2019.
• Özsoy H, Türk Hukukunda Patent Lisans Sözleşmesi, Ankara, Turhan, 2011.
• Polater S, Yükseköğretim Kurumlarında Meydana Getirilen Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları ve Hak Sahipliği, Ankara, Adalet, 2019.
• Pila J, “Sewing the Fly Buttons on the Statute y: Employee Inventions and the Employment Context” Oxford Journal of Legal Studies , Vol. 32, No. 2 (2012), pp. 265-295, 2012.
• Suluk C, / Orhan A, Uygulamalı Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul, Arıkan, 2005.
• Suluk C,/ Karasu R, / Nal T, Fikri Mülkiyet Hukuku, Seçkin, Ankara 2018.
• Suluk C, Çalışan Buluşları Hukuku, 2. Baskı, Ankara, Seçkin, 2020.
• Suluk C, “ Çalışan Buluşları 8: Kamu Destekli Projelerde Geliştirilen Buluşlar” https://fikrimulkiyet.com/calisan-buluslari-8-kamu-destekli-projelerde-gelistirilen-buluslar/ Erişim Tarihi 16.10.2021, 2021.
• Tekinalp Ü, Fikri Mülkiyet Hukuku, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş 5. Baskı, İstanbul, Vedat, 2012.
• Tüysüz M, Fikri Haklar Üzerindeki Sözleşmeler, Ankara, Yetkin, 2007.
• Uzunallı S, “Üniversite Öğretim Elemanlarının Buluşları Üzerinde Patent Hakkı”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, S. 1, s. 176-177, 2015.
• Yavuz C, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 11. Baskı, İstanbul, Beta, 2012.
• Yıldız Ö, “Çalışanların Meydana Getirdiği Eserler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXXII, S. 2, s. 497-540, 2014.
• EC (2007) European Commission Guide to Intellectual Property Rules for FP7 Projects, Version 3. https://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/fp7/89593/ipr_en.pdf Erişim Tarihi. 11.10.2021.
• EC (2013) European IPR Helpdesk Fact Sheet “Commercialising Intellectual Property: knowledge transfer tools”. https://www.een-hessen.de/fileadmin/user_upload/Hessen/Seiten/PDF/Knowledge_Transfer.pdf Erişim Tarihi. 14.07.2021.
• EC (2015) European IPR Helpdesk: Fact Sheet Commercialising Intellectual Property Licence Agreements, https://www.ipoi.gov.ie/en/commercialise-your-ip/licencing/fact-sheet-commercialising-ip-licence-agreement.pdf Erişim Tarihi. 12.12.2021.
• Rekabet Kurumu, Terimler Listesi. https://www.rekabet.gov.tr/tr/Sayfa/Yayinlar/rekabet-terimleri-sozlugu/terimler-listesi?icerik=6534b944-cf24-4c71-aaeb-0d3ea1da9655. Erişim Tarihi. 04.07.2021.
• The University of Queensland (2021) Fact Sheet Intellectual Property Rights, Australia https://staff.uq.edu.au/files/33574/legal-services-fact-sheet-ip-basics.pdf Erişim Tarihi. 16.10.2021. Türk Patent ve Marka Kurumu (2020) Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlar Uygulama Kılavuzu. https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/resources/temp/31C9519C-F2D1-4150-9D36-BC78F0B2FA6E.pdf Erişim Tarihi. 11.09.2021.
• OECD (2015) Frascati Manual, Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experimental Development. https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/9789264239012-en.pdf?expires=1626158334&id=id&accname=guest&checksum=8CCC67D2A3D09E1ABA9DB682F324A011 Erişim Tarihi. 05.07.2021.
• WIPO (2010) World Intellectual Property Organization, Management Of Academic Intellectual Property And Early Stage Innovation In Countries In Transition, Version One, Prepared by the Division for Certain Countries in Europe and Asia, Geneva. https://tind.wipo.int/record/28960 Erişim Tarihi. 12.12.2021.
• WIPO (2012) World Intellectual Property Organization, “IP Related Technology Transfer Contracts Topic 5”, WIPO - Heptech Workshop, Bulgaria. https://indico.cern.ch/event/182857/contributions/1450732/attachments/248402/347466/Contracts_CERNppt1.pdf Erişim Tarihi. 12.12.2021.
• WIPO (2015), World İntellectual Property Organization, Successful Technology Licensing, WIPO Publication No. 903E, Geneva. https://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/licensing/903/wipo_pub_903.pdf Erişim Tarihi. 14.07.2021.
• WIPO (2016) World Intellectual Property Organization, Committee on Development and Intellectual Property (CDIP), CDIP/17/INF/3, “Models of Intellectual Property Instıtutıons”. https://www.wipo.int/edocs/mdocs/mdocs/en/cdip_17/cdip_17_inf_3.pdf Erişim Tarihi. 12.12.2021.