DOKTRİN, MAHKEME KARARLARI VE ANGLO-AMERİKAN HUKUKUNUN KONUYA İLİŞKİN YAKLAŞIMI ÇERÇEVESİNDE YOKSULLUK NAFAKASINDA SÜRE SORUNUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, , 367 - 392, 31.07.2022

Ali Koç

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1146480

Öz

Boşanmanın mali sonuçlarından bir tanesi nafakadır. Yoksulluk nafakası Türk Medeni Kanunu m. 175’te düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu m. 175/1’e göre, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilmektedir. Mevcut hükümde yer alan “süresiz olarak nafaka isteyebilir” ifadesi doktrinde tartışma konusu olmuştur. Yargıtay kararları incelendiğinde yoksulluk nafakasının süresine ilişkin olarak yaşanan sorunlar ve buradan doğan tartışmaların kaynağını yargı uygulamaları oluşturmaktadır. Yargıtay kararlarından anlaşıldığı üzere yoksulluk nafakasının süresiz olarak istendiği durumlarda nafakanın süresiz verilmesine karar verilmektedir. Bu uygulama hâkimin takdir yetkisini elinden almak anlamına gelmektedir. Fakat hâkimin takdir yetkisinin sınırları da mevcut kanuni düzenlemeden anlaşılmamaktadır. Çalışmada, yoksulluk nafakasının “clean break” ilkesi de dikkate alınarak süre bakımından sınırlandırılması gerektiği incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aile Hukuku, Yoksulluk Nafakası, Süresiz Yoksulluk Nafakası, Anglo-Amerikan Hukukunda Yoksulluk Nafakası

CONSIDERATION OF THE TIME PROBLEM IN ALIMONY WITHIN THE FRAMEWORK OF DOCTRINE, COURT DECISIONS AND, ANGLO-AMERICAN LAW'S APPROACH TO THE SUBJECT

Öz

One of the financial consequences of divorce is alimony. Alimony is regulated in Art. 175 of the Turkish Civil Code. According to Art. 175/I of the Turkish Civil Code, the party who will fall into poverty due to divorce can ask for alimony indefinitely in proportion to his financial strength, provided that the fault is not more severe. The expression "may request alimony indefinitely" in the current provision has been the subject of debate in the doctrine. When the decisions of the Supreme Court are examined, the problems experienced regarding the duration of the poverty alimony and the source of the debates arising from this are the judicial practices. As it is understood from the Supreme Court decisions, in cases where alimony is requested indefinitely, it is decided to grant alimony indefinitely. This practice means taking away the discretion of the judge. However, the limits of the judge's discretion are not understood from the current legal regulation. In the study, it has been examined that poverty alimony should be limited in terms of time, taking into account the "clean break" principle.

Anahtar Kelimeler

Family Law, Alimony, Permanent Alimony, Alimony in Anglo-American Law

Kaynakça

• Akıntürk T / Ateş D, Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku, 2. Cilt, 18. Bası, Beta, 2016. (Aile)
• Arbek Ö, "Boşanmanın Mali Sonuçları", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 54(1), 2005, s. 115-163, <https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/628466> Erişim Tarihi 20 Ekim 2021.
• Arkan Serim A, “Yoksulluk Nafakası”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 65(1), 2007, s. 287-302.
• Ceylan E, Türk ve İsviçre Hukukunda Boşanmanın Hukuki Sonuçları, Seçkin Yayınları, 2006.
• Çitak B, “Yoksulluk Nafakası”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 74(1), 2016, s. 241-257.
• Demir M, Türk Medeni Hukuk Öğreti ve Uygulamasında Yoksulluk Nafakası, Seçkin Yayınları, 2018.
• Demirbaş A, "Güncel Tartışmalarla Yoksulluk Nafakası", İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 2018, s. 219-236, <https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1102281> Erişim Tarihi 19 Ekim 2021.
• Dugan V R / Jon A F, "Alimony Guidelines", Family Advocate, 25(4), 2003, s. 20-23.
• Dural M / Öğüz T / Gümüş M A, Aile Hukuku, Vedat Kitapçılık, 2016. (Aile)
• Erdem M/ Makaracı Başak A, Aile Hukuku, Seçkin Yayınları, 2022.
• Fırtına E, Boşanmanın Mali Sonuçları ve Yoksulluk Nafakası, Adalet Yayınevi, 2019.
• Gençcan Ö B, Nafaka Hukuku: Bilimsel Açıklama – Son İçtihatlar, Yetkin Yayınları, 2018.
• Greene C L, "Alimony is Not Forever: Self-Sufficiency and Permanent Alimony", Journal of the American Academy of Matrimonial Lawyers, 4, 1988, s. 9-24.
• Güralp A G, Anglo-Amerikan ve Kıta Avrupası Medeni Yargılama Sistemlerindeki Yeni Gelişmeler ve Türk Hukuku ile Karşılaştırılması, (yayımlanmamış doktora tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, 2010.
• Hamzaçebi M, "Türk Medeni Kanununa Göre Boşanma ve Ayrılık Hallerinde Tedbir, Yoksulluk ve İştirak Nafakası", Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(3-4), 2002, s. 23-48, <https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/262211> Erişim Tarihi 22 Ekim 2021.
• Heaton J, "Family Law", Annual Survey of South African Law, 2009, s. 440-486.
• Kılıçoğlu A M, Aile Hukuku, Genişletilmiş 2. Bası, Turhan Kitabevi, 2016.
• Kocabaş G, “Evlilik Sonrası Dayanışma İlkesi ve Bu İlkenin Sınırı Olarak Clean Break İlkesi Doğrultusunda Yoksulluk Nafakasını Belirleyici Ölçütler”, MÜHFD, 19(1), 2013, s. 357-391, <http://openaccess.marmara.edu.tr/bitstream/handle/11424/5979/makale%2011.pdf?sequence=1> Erişim Tarihi 20 Ekim 2021.
• Koçoğlu S, "Boşanmanın Eşler Açısından Genel Sonuçları Bağlamında Yoksulluk Nafakasına İlişkin Değerlendirme", Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 70, 2021, s. 389-427, <https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1457402> Erişim Tarihi, 15 Ekim 2021.
• Köseoğlu B / Kocaağa K, Aile Hukuku ve Uygulaması: Bilimsel Görüşler, Yargı İçtihatları, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2011.
• Köseoğlu B, "Ailenin Şiddetten Korunması", Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 77, 2008, s. 307-341, <https://app.trdizin.gov.tr/dokuman-goruntule?ext=pdf&path=CrnWZGRsXTjRjLjWxD978OSUAL2jXitizhVYmCxNvH6KIshc4Yn2f9z1V8PEYYBccH4pJqzJrTWFVVrvGqqgZ3-E0pXw4hFnn9itAuy73A_QOma9iMIuoLyZ2UQjUBk7-NHeA0tfgGKRWVuLUIV6uR0PEqnGlQTOumfUbGHWK5q89vb0rqVd5w0Y8j8xRsW7uWj3sYkCBnCwf3Gmbo5RUJ0uxTagiIP1KjmYEBVT9Dk=&contentType=application/pdf> Erişim Tarihi, 19 Ekim 2021.
• Kulaklı E, "Yoksulluk Nafakası ve Yoksulluk Nafakasının Süresi Bağlamında Bir Mukayeseli Hukuk İncelemesi", İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 2018, s. 237-268, <https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1102285> Erişim Tarihi 20 Ekim 2021.
• Mathur A R, "Indefinite Alimony: A Solution to the Financial Trauma of Divorce", Probate Law Journal, 10(3), 1991, s. 303-330.
• Morgan L W, "A Nationwide Review of Alimony Legislation, 2007-2016", Family Law Quarterly, 51(1), 2017, s. 39-50.
• Oğuz C, “Medeni Kanun Madde 174/1 ile 175 Arasındaki Farklar”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4, 2000, s. 0-0, <https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/789889> Erişim Tarihi 20 Ekim 2021.
• Öcal Apaydın B, “Güncel Tartışmalar Işığında Yoksulluk Nafakası”, Ayan S/ Çiftçi P (Ed.), Yargı Kararları Işığında Aile Hukukunun Güncel Sorunları, Adalet Yayınevi, 2022 Öztan B, Aile Hukuku, Turhan Kitabevi, 2015.
• Ruhi A C, Nafaka Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 2010.
• Ryznar M, "Alimony's Job Lock", Akron Law Review, 49(1), 2016, s. 91-114.
• Serim A A, "Yoksulluk Nafakası", Journal of Istanbul University Law Faculty, 65(1), 2007, s. 287-302, <https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/95705> Erişim Tarihi 23 Eylül 2021.
• Sheldon J C / Nancy D M, "In Search of a Theory of Alimony", Maine Law Review, 45(2), 1993, s. 283-328.
• Smith M D, "Family Law - The Duration of the Alimony Obligation in Wyoming: Longer than We Both Shall Live - Oedekoven v. Oedekoven", Land and Water Law Review, 33(1), 1998, s. 383-398.
• Stolzenberg E J, "The New Family Freedom", Boston College Law Review, 59(6), 2018, s. 1983-2054.
• Sussex E, "The Clean Break Principle", Hong Kong Law Journal, 9(3), 1979, s. 314-327.
• Şahin M, "Türk–İsviçre Medeni Kanunlarına Göre Evlilik Sonrası Katkının (Yoksulluk Nafakasının) Şartları (TMK m. 175–ZGB m. 125)", Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21(3), 2017, s. 75-108, <https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/788942> Erişim Tarihi 23 Eylül.
• Tekinay S S, Türk Aile Hukuku, Filiz Kitabevi, 1990.
• Tübakkom Nafaka Çalıştayı Sonuç Bildirgesi, https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/tubakkom-nafaka-calistayi-sonuc-bildirgesi-80777.
• Uzun M, Türk Medeni Kanunu Yargıtay Kararları Kapsamında Yoksulluk Nafakası, Vedat Kitapçılık, 2014.
• Yağcı K, "Yoksulluk Nafakasında “Süresizlik” Sorunu", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 76(1), 2018, s. 323-358, <https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/974822> Erişim Tarihi 23 Eylül 2021.
• Yıldırım A, "Yoksulluk Nafakası ve Yoksulluk Nafakasında Süre Sorunu", Legal Hukuk Dergisi, 14(157), 2016, s. 59-88, <https://proxy.hacibayram.edu.tr:2088/Book/jIHN1RfMcUemrF_vmPXofg/2a03359d8a934536b0c52717b194282c?s=abdulkerim+y%c4%b1ld%c4%b1r%c4%b1m> Erişim Tarihi 10 Ağustos 2021.
• Yılmaz S/ Yıldırım A, Medeni Hukuk-I, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2021.