KİŞİSEL VERİLERİN KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONU ÖTESİNDE KORUNMASI

Yıl 2023, , 3 - 32, 31.07.2023

Emel Badur

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1280713

Öz

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda (KVKK) kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi kapsayacak genişlikte tanımlanmış ve koruma altına alınmıştır. Aynı Kanun çerçevesinde, “İlgili kişi” terimi de kişisel verisi işlenen gerçek kişiyi ifade edecek şekilde kullanılmıştır. Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 28/1. maddesi gereğince gerçek kişilerin kişiliği, sağ ve tam olarak doğmakla başlar ve kişinin ölümüyle sona erer. Açıklanan düzenlemeler ışığında, kişisel verilerin korunmasına ilişkin zamansal sınırın da -kural olarak- doğumla ölüm arasını kapsadığını söylemek yanlış olmayacaktır. Bununla birlikte bu çıkarımın istisnasız uygulanması, gerçek kişilerin doğum öncesinde kazandıkları bazı özelliklerin (genetik veriler gibi) sağ ve tam doğum öncesinde kişisel verilere ilişkin korumadan yararlanmasını engelleyecektir. İlgili kişinin ölümünden sonra, kişisel verilerinin korumasız kalmasıyla ortaya çıkacak hukuki sorunların önüne geçilmesi ihtiyacı Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmelik’te dikkate alınmıştır. Yönetmeliğin 11. maddesinde “Ölenin sağlık verilerine erişim” kenar başlığı altında ölen bir kişinin kişisel sağlık verilerine erişilebilmesi ve bu verilerin saklanması hakkında özel bir düzenleme getirilmiştir. Bu makalenin amacı, kişisel verilerin doğum öncesinde (prenatal) ve ölüm sonrasında (post mortal) korunmasına yönelik gereksinime ilişkin çözüm yollarının araştırılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Kişisel veri, Kişilik, Doğum öncesi, Ölüm sonrası, Gerçek kişi

PROTECTION OF PERSONAL DATA BEYOND THE BEGINNING AND END OF PERSONALITY

Öz

In the Personal Data Protection Law (Numbered 6698), personal data is defined and protected in a wide way to cover all kinds of information regarding an identified or identifiable natural person. Within the framework of the same Law, the term “Data Subject” also refers to the natural person whose personal data is processed. Pursuant to Article 28/1 of the Turkish Civil Code (TCC) the personality of natural persons starts from the moment the child is born alive and in fully and ends with her/his death. In the light of the aforementioned regulations, it would not be wrong to say that the time limit for the protection of personal data covers the period between birth and death as a rule. However, the application of this inference without exception will prevent natural persons from benefiting from the protection of personal data before birth with certain characteristics (such as genetic data) acquired before birth. After the death of the data subject, the need to prevent legal problems that may arise due to the unprotected personal data has been taken into account in the Regulation on Personal Health Data. In the 11th article of the Regulation, a special provision has been introduced under the heading “Access to the health data of the deceased” regarding the access to the personal health data of a deceased person and the storage of these data. The purpose of this article is to search for solutions regarding the need for prenatal and post mortal protection of personal data.

Anahtar Kelimeler

Personal data, Personality, Prenatal, Post mortal, Natural person.

Kaynakça

• Akipek J/ Akıntürk T/ Ateş D, Kişiler Hukuku, 16. Bası, C. I, Beta 2020.
• Akkurt S S, Dijital Varlıkların Miras Yoluyla Bırakılması, Seçkin Yayıncılık 2022.
• Altındal H/ Arslan Y E, “Türk Hukukunda Dijital Miras: Karşılaşılan Sorunlar ve Uluslararası Uygulamalar Çerçevesinde Bazı Çözüm Önerileri”, AHBVÜHFD, 25(1), 2021, s. 313-354.
• Badur E, “Hastanın Özel Yaşamına Saygı Gösterilmesini Talep Hakkı”, Badur E (Ed.), Erzurumluoğlu Armağanı, Ankara Barosu 2012, s. 99-121.
• Baskın O, Kişilik Hakkı Kapsamında Kişisel Verilerin Korunması, Seçkin Yayıncılık 2021.
• Baygın C/ Nar A, Medeni Hukuk Dersleri I Başlangıç Hükümleri ve Kişiler Hukuku, 2. Bası, Yetkin Yayınları 2022.
• Blume P, “The Data Subject”, European Data Protection Law Review, 1(4), 2015, s. 258-264.
• Bottner G, “Protection of the Honour of Deceased Persons - A Comparison Between the German and the Australian Legal Situation”, Bond Law Review, 13(1), 2001, s. 109-135.
• Büyüksağiş E/ Özyiğit S/ Mirkelam Falay S/ Buldağ İ E/ Okur M S, “Dijital Varlıkların Miras Yoluyla İntikali”, Yargıtay Dergisi, 47(2), 2021, s. 339-408.
• Demir R Z, “Sosyal Medya Hesaplarının Miras Yoluyla Geçişi Mümkün Müdür?”, Prof. Dr. Feyzi Necmeddin Feyzioğlu’nun Anısına Armağan, On İki Levha Yayıncılık 2020, s. 161-187.
• Deniz İ, Çocuklara Ait Kişisel Verilerin Türk Medeni Kanunu ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Korunması, Seçkin Yayıncılık 2021.
• Doğancı D E, “Sosyal Medya Kullanıcı Hesabı Sözleşmelerinin Dijital Tereke Yönünden Değerlendirilmesi”, MÜHFHAD, 28(1), 2022, s. 330-370.
• Dural M/ Öğüz T, Türk Özel Hukuku C. II Kişiler Hukuku, 23. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2022.
• Edwards L/ Harbinja E, “Protecting Post-Mortem Privacy: Reconsidering the Privacy Interests of the Deceased in a Digital World”, Cardozo Arts & Entertainment Law Journal, 32(1), 2013, s. 101-147.
• Gezder Ü,“Ölüm Sonrası Hatırayı Koruma Doktrini ve Ölüm Sonrası Kişiliğin Korunması Teorisi”, İÜHFM, 65(1), 2007, s. 207-222.
• Güçlütürk O G,“Blokzincir Üzerinde Depolanan Verilerin Kişisel Veri Niteliği ve Silinemezlik, Yok Edilemezlik Sorunu”, KVKD, 1(2), 2019, s. 30-40.
• Hamul’ak O/ Kocharyan H/ Kerikmae T, “The Contemporary Issues of Post-Mortem Personal Data Protection in the EU After GDPR Entering into Force”, 2020, <https://www.researchgate.net/publication/348393852>, Erişim Tarihi 04 Nisan 2023, s. 225-238.
• Harbinja E,“Does the EU Data Protection Regime Protect Post-Mortem Privacy and What Could Be the Potential Alternatives”, SCRIPTed, 10(1), 2013, s. 19-38.
• Hatemi H/ Kalkan Oğuztürk B, Kişiler Hukuku, Vedat Kitapçılık 2014.
• Helvacı S, Gerçek Kişiler, 9. Bası, Legal Yayıncılık 2021.
• İleri Ç, “‘Dijital Miras’ - Alman Federal Mahkemesi’nin ‘Facebook’ Kararı Üzerine Bir İnceleme”, TBBD, 146, 2020, s. 123-152.
• İnce Akman N, “Mirasbırakanın Dijital Bilgilerinin Mirasçılara Geçişi (Dijital Tereke)”, İnÜHFD, 9(2), 2018, s. 527-560.
• İnceefe M A/ Alkan A O/ Tanrısever A, “Doğmamış Bebeklerin ve Ölmüş Kişilerin Kişisel Verilerinin Korunmasında Düzenleyici Yaklaşımlar”, Bilişim Teknolojileri Dergisi, 15(3), 2022, s. 331-338.
• Keskin D, “Doğum Öncesi Gerçekleşen Zarar Verici Fiil Nedeniyle Tazminat: Ceninin Tazminat Talebi”, GÜHFD, 17(1-2), 2013, s. 743-775.
• Kılıçoğlu A M, Medeni Hukuk, 4. Bası, Turhan Kitabevi 2021.
• Kurt M L, “Ceninin Malvarlığı Hakları”, İnÜHFD, 2(1), 2011, s. 177-208.
• Macmillan M, “Data Protection Concepts”, Ustaran, E (Ed.), European Data Protection Law and Practice, 3. Bası, IAPP Publication 2023, s. 81-105.
• Maraşlı Dinç Y, “Ölümden Sonra Sosyal Medya Hesaplarının Hukuki Akıbeti: Dijital Miras”, TBBD, S.142, 2019, s. 273-287.
• Kelleher D/ Murray K, EU Data Protection Law, Bloomsbury 2019.
• Oğuzman M K/ Seliçi Ö/ Oktay Özdemir S, Kişiler Hukuku, 20. Bası, Filiz Kitabevi 2021.
• Özcan Büyüktanır B G, “Ceninin Bedensel Bütünlüğünün İhlalinde Maddi Zararının Tazmini”, İnÜHFD, 9(1), 2018, s. 275-302.
• Öztan B, Kişiler Hukuku, 11. Bası, Yetkin Yayınları 2021.
• Petek H, Kişilik Değerlerinin Ölümden Sonra Korunması, Yetkin Yayınları 2015.
• Pormeister K/ Drożdżowski Ł, “Protecting the Genetic Data of Unborn Children: A Critical Analysis”, European Data Protection Law Review, 4(1), 2018, s. 53-64.
• Serozan R, “Doğum Öncesi (Prenatal) ve Ölüm Sonrası (Postmortal) Kişiliğin Korunması”, Prof. Dr. Tuğrul Ansay’a Armağan, Turhan Kitabevi 2006, s. 313-324. (Prenatal)
• Serozan R, Medeni Hukuk Genel Bölüm/ Kişiler Hukuku, 5. Bası, Vedat Kitapçılık 2014. (Kişiler)
• Sivrikaya E, Gözetim Toplumu Çağında Çocukların Kişisel Verilerine Mahremiyet Hakkı Kapsamında Karşılaştırmalı Bir Bakış, Yetkin Yayınları 2023.
• Şenocak K, “Kişisel Veri Kavramının Kapsamı ve Unsurları”, Şenocak K (Ed.), Muhtelif Yönleriyle Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, Yetkin Yayıncılık 2022, s. 1-48.
• Taştan F G, Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, 2. Bası, On İki Levha Yayınları 2017.
• Turan Başara G, Kişiliğin İhlalinden Kaynaklanan Maddi ve Manevi Tazminat ile Haksız Kazancın İadesi, Turhan Kitabevi 2018. (Kişilik)
• Turan Başara G, “Kişiliğin Korunması Kapsamında Ölümden Sonra Hatıranın Korunması Teorisi”, ÇÜHFD, 5(1), 2020, s. 341-390. (Hatıranın Korunması)
• Uçak M, “Kişisel Verilerin Ölümden Sonra Korunması”, İMHFD, 6(10), 2021, s. 97-123.
• Welfare D/ Carey P, “Territorial Scope and Terminology”, Carey P (Ed.), Data Protection A practical Guide to UK and EU Law, 5. Bası, Oxford 2018, s. 1-31.
• Yılmaz Ç M, “‘Mephisto’ Kararı Çerçevesinde Postmortal Dönemde Kişilik Hakkının Korunması”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(41), 2021, s. 877-897.
• Yılmaz S/ Erkan U V, “Sosyal Medya Hesaplarının Miras Yoluyla İntikal Edip Edemeyeceği Sorusunun Kişisel Verileri Koruma Hukuku Kapsamında İncelenmesi”, İnÜHFD, 11(2), 2020, s. 567-586.