EVALUATION OF THE FIRST PARAGRAPH OF ARTICLE 1413 OF THE TURKISH COMMERCIAL CODE IN COMPARISON WITH THE FIRST PARAGRAPH OF ARTICLE 296 OF THE ENFORCEMENT AND BANKRUPTCY CODE

Yıl 2023, , 167 - 196, 31.10.2023

Abdülhamid Oğuzhan Hacıömeroğlu

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1352059

Öz

Although the general provisions on the concordat are set forth in Articles 285 et seq. of the Enforcement and Bankruptcy Code, there are also provisions on this subject in other codes and statutes. One of these is the article 1413 of the Turkish Commercial Code, which is specific to insurance contracts. According to the first paragraph of Article 296 of the Execution and Bankruptcy Code, concordat cannot be considered as a just cause for the termination of the contract, while according to the first paragraph of the aforementioned article of the Turkish Commercial Code, the insurer's concordat may be considered as a just cause for termination for the insurant. We believe that these two regulations are in conflict. It is not possible to find a clear solution to this conflict according to the principles of lex posterior or lex specialis. For this reason, it is necessary to evaluate the issue within the framework of the purposes of the amendment of the provisions on concordat by Statute No. 7101.

Anahtar Kelimeler

Concordat, Insurance Contract, Conflict, Ratio Legis

İCRA VE İFLAS KANUNU’NUN 296’NCI MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASI KARŞISINDA TÜRK TİCARET KANUNU’NUN 1413’ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ AKIBETİ

Öz

Her ne kadar konkordatoya ilişkin genel hükümler İcra ve İflas Kanunu’nun 285 vd. maddelerinde ihdas edilmiş olsa da diğer kanunlarda da bu konuya ilişkin hükümler vardır. Bunlardan biri sigorta sözleşmelerine özel Türk Ticaret Kanunu’nun 1413’üncü maddesidir. İcra ve İflas Kanunu’nun 296’ncı maddesinin birinci fıkrasına göre konkordato sözleşmenin feshi için haklı bir sebep sayılamazken; Türk Ticaret Kanunu’nun bahsi geçen maddesinin birinci fıkrasına göre sigorta ettiren bakımından sigortacının konkordatosu fesih için haklı sebep sayılabilir. Söz konusu iki düzenlemenin çatışma halinde olduğu kanaatindeyiz. Bu çatışma halinin, lex posterior veya lex specialis ilkelerine göre net bir çözüme kavuşturulması mümkün değildir. Bu sebeple, meselenin 7101 sayılı kanunla değiştirilen konkordatoya ilişkin hükümlerin ihdas ediliş amaçları çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Konkordato, Sigorta Sözleşmesi, Çatışma, Ratio Legis

Kaynakça

• Akipek J./Akıntürk T./Ateş Karaman D., Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, 18. Baskı, Beta Yayınevi, 2021.
• Akyol Ş., Medeni Hukuka Giriş, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, 2006.
• Albayrak H., İflas Dışı Adi Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Sonuçları, Yetkin Yayınları, 2020.
• Altaş H., Medeni Hukuk Başlangıç Hükümleri, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, 2020.
• Altay S. /Eskiocak A., Konkordato ve Yeniden Yapılanma Hukuku, 5. Baskı edat Kitapçılık, 2019.
• Antalya G./Topuz M., Medeni Hukuk, Giriş, Temel Kavramlar, Başlangıç Hükümleri, C.1, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Armbrüster C., Prölss/Martin, Versicherungsvertragsgesetz, C.H.Beck, 30. Auf., 2018.
• Arslan R./Yılmaz E./Taşpınar Ayvaz S./Hanağası E., İcra ve İflâs Hukuku, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, 2022.
• Atalı M./Ermenek İ./ Erdoğan E., İcra ve İflas Hukuku, 10. Baskı, Yetkin Yayınları, 2022.
• Aydemir D., “Konkordato Mühletinin Sözleşmelere Etkisi (İİK m. 296)”, MİHDER, 15(44), 2019, s. 847-884.
• Barın T., Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi ve Anayasallık Denetimi, On İki Levha Yayıncılık, 2020. Börü L./Parlak Börü Ş., “Konkordatonun Kefalet Sözleşmelerine Etkileri”, İHM, 78(3), 2020, s.1239-1279.
• Budak A. C./Tunç Yücel M., “İflas Tasarrufun İptali Davası ve Konkordato ile İlgili 2013 Tarihli İsviçre İcra ve İflas Kanunu Değişiklikleri”, MİHDER, 11, 2015, s. 21-38.
• Edis S., Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Ankara Üniversitesi Basımevi, 4. Basıdan Tıpkı Basım, 1983.
• Erdoğan E./Yeşildal S., “Finansal Yeniden Yapılandırma ve Konkordato Sürecinde Uygulanabilirliği”, TFM, 7(2), 2021, s. 285-314.
• Eren F./Dönmez Ü., Eren Borçlar Hukuku Şerhi, C.1, Yetkin Yayınları, 2022.
• Eroğlu O., Uygulamada Konkordato, 5. Baskı, Seçkin Yayınları, 2023.
• Görgün Ş./Börü L./Kodakoğlu M., İcra ve İflas Hukuku, 3. Baskı, Yetkin Yayınları, 2022.
• Gözler K., “Yorum İlkeleri”, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, KHP ve TBB Ortak Yayını, 2013, s. 15-119. (Kısaltılışı: Yorum).
• Gözler K., Hukuka Giriş, 19. Baskı, Ekin Yayınevi, 2022. (Kısaltılışı: Hukuk).
• Gözübüyük Ş., Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, 40. Baskı, Turhan Kitabevi, 2017.
• Hacıömeroğlu A. O., “Zorunlu Sorumluluk Sigortacısının Sonraki Sorumluluğu”, Batider, 36(2), 2020, s. 123-150.
• Hacıömeroğlu A. O., Sorumluluk Sigortasında Sigorta Himayesinin Kapsamı, On İki Levha Yayıncılık, 2022.
• Hatemi H., Medeni Hukuk’a Giriş, 10. Baskı, On İki Levha Yayınıclık, 2021.
• Kale S., “7101 sayılı İcra ve İflas Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Çerçevesinde İflas Dışı Adi Konkordato”, İMÜHFD, 5(1), 2018, s.213-269.
• Karayalçın Y./Yongalık A., Hukukta Öğretim-Kaynaklar-Metod-Problem Çözme, 8. Baskı, BTHAE, 2020.
• Kayıhan Ş./Eroğlu O., “Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması Hakkındaki İcra ve İflas Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, İMHFD, 6(10), 2021, s. 249-315.
• Kayıhan Ş./Günergök Ö./Hüseyin İ., Medeni Hukuka Giriş ve Türk Medeni Kanunu’nun Başlangıç Hükümleri, Umuttepe Yayınları, 2020.
• Kayıhan Ş./Ünlütepe M., Medeni Hukuka Giriş ve Türk Medeni Kanunu’nun Başlangıç Hükümleri, 4. Baskı, Seçkin Yayınları, 2019.
• Kayık Aydınalp A., “Konkordatonun İşçilik Alacakları ve İş Sözleşmeleri Üzerine Yansıması”, DEÜHFD, 21(2), 2019, s. 487-522.
• Kender R., Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, 17. Baskı, On İki Levha, 2021.
• Kodakoğlu M., “Konkordatonun Kamu İhalelerine Etkisi”, SÜHFD, 30(4), 2022, s. 2201-2248.
• Kuru B., İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, 2013.
• Kühnholz P., Versicherungsrecht, Heymans, 1989.
• Muşul T., İflas ve Konkordato Hukuku, 2. Baskı, Adalet Yayınları, 2019.
• Oğuzman K./Barlas N., Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, 28. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, 2022. Özalp A. D., Adi Konkordato Talebi, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Özcan Z. “Hukuk Kurallarının Özellikleri, Çeşitleri ve Uygulanması”, (Edt.: İkizler, Metin/ Tüzüner, Özlem), Medeni Hukuk -I- Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Adalet Yayınları, 2022, s.89-131.
• Özsöker G., Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Doğurduğu Sonuçlar, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2022.
• Öztek S./ Budak A. C. / Tunç Yücel M./Yeşilova B./Kale S., Yeni Konkordato Hukuku, Yetkin Yayınları, 2023.
• Pekcanıtez H./Atalay O./ Sungurtekin Özkan M./ Özekes M., İcra ve İflas Hukuku, 9. Bası, Yetkin Yayınları, 2022.
• Pekcanıtez H./Erdönmez G., 7101 Sayılı Kanun Çerçevesinde Konkordato, Vedat Kitapçılık, 2018.
• Sarıhan B. B., “Konkordatonun Kira Sözleşmesine Etkisi”, NEÜHFD, 3(1), 2020, s. 83-98.
• Sarısözen M. S., Konkordato, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, 2021.
• Schimikows¬ki P., Versicherungsvertragsrecht, C.H. Beck, 5. Auf., 2014.
• Sezer A., “Normlar Hiyerarşisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri (Çok Boyutlu Normlar Piramidi Yaklaşımı)”, Anayasa Yargısı Dergisi, 36(1), 2019, s.353-412.
• Simil C., Konkordatoda Mühletin Borçlu Bakımından Sonuçları, On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• Spühler K./ Dolge A., Schuldbetreibungs und Konkursrecht II, 7. Auf-lage, Schulthess, 2017.
• Şeker Öğüz Z./ Sevinç Kuyucu A., Yeni Türk Ticaret Kanununda Sigorta Hukuku, Filiz Kitabevi, 2011.
• Tunç Yücel M., Konkordato Mühletinin Alacaklılar Bakımından Sonuçları, On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• Uyar T., Yeni Konkordato Hukukumuzun Temel İlkeleri, Bilge Yayınevi, 2019.
• Ünan S., Türk Ticaret Kanunu Şerhi-Altıncı Kitap Sigorta Hukuku, C.1, On İki Levha Yayıncılık, 2016.
• Wandt M./ Weyers, H. L., Versicherungsvertragsrecht, Luchterhand, 3. Auf., 2003.
• Yongalık A., Çevre Sorumluluk Sigortası, BTHAE, 1998.