A CRITICAL ASSESSMENT OF THE PROVISIONS REGARDING THE QUESTIONING AND EXAMINATION OF THE SUSPECT IN CRIMINAL PROCEDURE

Yıl 2020, , 289 - 331, 07.05.2020

Faruk Turhan Murat Aksan

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.733262

Cited By: 1

Öz

The subject of the study is to examine in detail taking into account code of criminal procedure and other rules of law that taking the statement of the suspect by the public prosecutor or law enforcement and interrogating of him by the criminal judge, which are a few of the most important procedures of the investigation phase. The basic regal arrangement in this regard in article 147 of the code of criminal procedure. Within the scope of the study, firstly, the provisions of law regarding the taking statement of the suspect who was taken into custody and of the free suspect were examined, and the difference between the statement taken by the public prosecutor and by the law enforcement was evaluated in terms of proof. Afterward, the rules referred to in article 147 about taking the statement of the suspect and interrogated him were discussed. These rules consist of two groups, namely the procedural arrangements to be followed in the form of identification of the suspect and the registration of transactions, as well as taking information about the suspect's personal and economic situation and telling them their rights. In this context, the right to benefit of defense counsel, which is one of the rights to should be told to the suspect before taking his/her statement or interrogation about the accusations against him, and the legal regulations regarding being told to the suspect’s relatives that he was caught, and the problems arising from the implementation was dwelled on.

Anahtar Kelimeler

Taking the statement of the suspect, interrogating of the suspect, telling the rights of the suspect, the right to remain silent, the right to benefit of defense counsel, taking a statement down

CEZA MUHAKEMESİNDE ŞÜPHELİNİN İFADESİNİN ALINMASI VE SORGUYA ÇEKİLMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN ELEŞTİREL BİR DEĞERLENDİRMESİ

Öz

Çalışmanın konusunu soruşturma evresinin en önemli işlemlerinden biri olan şüphelinin Cumhuriyet savcısı veya kolluk tarafından ifadesinin alınması ve sulh ceza hakimi tarafından sorgusunun yapılmasının CMK ve diğer kanun hükümleri dikkate alınarak etraflı bir şekilde incelenmesi oluşturmaktadır. Bu konuda en temel düzenleme CMK md. 147 hükmüdür. Çalışma kapsamında önce yakalanarak gözaltına alınan şüpheli ile serbest olan şüphelinin ifadesinin alınmasına ilişkin kanun hükümleri incelenerek, Cumhuriyet savcısı tarafından alınan ifade ile kolluk tarafından alınan şüpheli ifadesinin ispat açısından ne gibi farkları olduğu değerlendirilmiştir. Arkasından şüphelinin ifadesinin alınması ve sorguya çekilmesine ilişkin md. 147’de öngörülen kurallar ele alınmıştır. Bu kurallar, şüphelinin kimliğinin tespiti ve işlemlerin kayda alınması şeklinde uyulması gereken usule ilişkin düzenlemeler ile şüphelinin kişisel ve ekonomik durumu hakkında bilgi alınması ve haklarının bildirilmesi olarak iki guruptan oluşmaktadır. Bu çerçevede hakkındaki suçlamalarla ilgili ifade veya sorgusuna başlanmadan önce şüpheliye bildirilecek haklardan biri olan müdafi yardımından yararlanma hakkı ile şüphelinin yakalandığının yakınlarına bildirilmesine ilişkin kanundaki düzenlemeler ile uygulamadan kaynaklanan sorunlar üzerinde detaylı olarak durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Şüphelinin ifadesinin alınması, şüphelinin sorgusu, ifade alma ve sorguya çekmenin usulü, susma hakkı, müdafi yardımından yararlanma hakkı, tutanak tutulması

Kaynakça

• APİŞ, Özge: “Güncel Yargı Kararları ve Yasa Değişiklikleri Işığında İfade Alma ve Sorgu Sırasında Şüpheli/Sanığın Hakları”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 25, Sayı: 1, Haziran 2019.
• ARICAN, Mehmet: “Ceza Muhakemesi Hukukunda İfade Alma ve Sorgu”, Selçuk Üniversitesi HFD, C. 17, Sayı: 1, 2009.
• ARSLAN, Mehmet: Die Aussagefreiheit des Beschuldigten in der polizeichlichen Befragung, Duncker & Humblot, Berlin, 2015.
• BALO, Yusuf Solmaz: Çocuk Ceza Hukuku, 2. Bası, Ankara 2015.
• CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2018.
• DEMİRBAŞ, Timur: Soruşturma Evresinde Şüphelinin İfadesinin Alınması, 5. Bası, Ankara 2018.
• DIEMER, Herbert in: Karlsruher Kommentar zur Strafprozessordnung (atıf: KK/Diemer), 8. Bası, 2019.
• GÖKCEN, Ahmet/BALCI: Murat/ALŞAHİN, M. Emin/ÇAKIR, Kerim: Ceza Muhakemesi Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2020.
• GRIESBAUM, Reiner, in: Karlsruher Kommentar zur Strafprozessordungung (atıf: KK/Griesbaum), 8. Bası, 2019.
• İNCİ, Zekiye Özen: “Şüpheli ve Sanığa Rağmen Bir Ceza Muhakemesi Hukuku Mu? Şüpheli ve Sanığın Ceza Muhakemesi İşlemlerine Katlanma Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüğün Sınırları Hakkında Düşünceler”, Hacettepe Üniversitesi HFD, 7(2) 2017, 119–168, s. 134.
• İPEKÇİOĞLU, Pervin Aksoy: “Yakalama ve Gözaltına Alma Koruma Tedbirleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi HFD, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007.
• KARAKEHYA, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Baskı, Eskişehir 2019.
• KOCAOĞLU, Sinan: “Susma Hakkı”, Ankara Barosu Dergisi 2011/1.
• KUNTER, Nurullah/YENİSEY Feridun / NUHOĞLU Ayşe: Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Bası, İstanbul 2010.
• MERAKLI, Serkan: “İfade Alma – Sorgu Kuralları ve Bu Kurallara Aykırılık Halinde Elde Edilen Beyanların Hukuki Değeri”, Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, C. 1, İstanbul 2014.
• MEYER-GOSSNER, Lutz/SCHMITT, Bertram: Strafprozessordnung: StPO, Gerichtsverfassungsgesetz, Nebengesetze und ergänzende Bestimmungen, 60 Bası, 2017.
• ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar: Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Ankara 2019.
• ÖZEN, Mustafa: Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri, 3. Bası, Ankara 2018.
• ÖZTÜRK, Bahri/TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/SIRMA GEZER, Özge/SAYGILAR KIRIT, Yasemin F./ALAN AKCAN, Esra/ÖZAYDIN, Özdem/ERDEN TÜTÜNCÜ, Esfer/ALTINOK VILLEMIN, Derya/TOK, Mehmet Can, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Bası, Ankara 2018 (Atıf: ÖZTÜRK, Editör).
• ŞAHİN, Cumhur: Ceza Muhakemesi Kanunu Gazi Şerhi, Ankara 2005: Atıf: ŞAHİN, (2005).
• ŞAHİN, Cumhur: Sanığın Kolluk Tarafından Sorgulanması, Ankara 1994: Atıf: ŞAHİN, (1994)
• ŞAHİN, Cumhur/GÖKTÜRK, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku I, 10. Bası, Ankara 2019: Atıf: ŞAHİN/GÖKTÜRK, (2019).
• ŞAHİN, Cumhur/GÖKTÜRK, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku II, 10. Bası, Ankara 2020: Atıf: ŞAHİN/GÖKTÜRK, (2020)
• ŞEN, Ersan: “Kolluk Tarafından Şüphelinin Aynı Olayla İlgili İfadesinin İkinci Kez Alınması”, https://www.hukukihaber.net/kolluk-tarafindan-suphelinin-ayni-olayla-ilgili-ifadesinin-ikinci-kez-alinmasi- makale,7434.html, 03 Şubat 2020.
• ŞEN, Ersan: Yakalanan Kişinin Yakınlarına Haber Verme, 18 Ağustos 2015, https://www.hukukihaber.net/yakalanan-kisinin-yakinina-haber-verme-makale,4176.html, erişim tarihi 27.07.2019
• ŞENTÜRK, Candide: “Ceza Muhakemesinde İfade ve Sorgu”, Ceza Hukuku Dergisi, Sayı: 19, 2012.
• TOP, Sinem: “Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkına Uygulanan Sınırlamalar”, TBB Dergisi 2018 (137).
• TURHAN, Faruk: Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2006.
• ÜNVER, Yener/HAKERİ, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku III, 15. Bası, Ankara 2019.
• ÜNVER, Yener/HAKERİ, Hakan:, Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Baskı, Ankara 2019.
• YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Bası, Ankara 2018.
• YENİSEY, Feridun/OKTAR, Salih: Alman Ceza Muhakemesi Kanunu/Strafprozessordnung (StPO), 2. Bası, İstanbul 2015.