SUÇ TEORİSİ BAKIMINDAN İHMALİ SUÇLARIN YAPISI

Yıl 2021, , 581 - 638, 09.08.2021

Fatih Yurtlu

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.979191

Cited By: 1

Öz

Suçlar hem aktif bir davranışla icrai olarak hem de pasif bir davranışla ihmali olarak işlenebilir. Ancak vurgulamak gerekir ki, icrai ve ihmali davranışla işlenen suçlar arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. İcra, silahla ateş etme ya da bir eve girme gibi aktif davranışla bir şey yapmaya işaret eder. Buna karşılık ihmal, bir şey yapmaktan kaçınma, hareketsiz kalmaya işaret etmektedir. Günümüzde suçların büyük bölümü icraidir. Bununla beraber ihmali davranışla işlenen suçların sayısı da, teknolojik gelişmeler nedeniyle her geçen gün artmaktadır. Örneğin; maden, iş veya trafik kazaları genellikle ihmali suçlara sebebiyet vermektedir. Bu nedenle ihmali suçların teorik bakımdan açıklığa kavuşturulması, ceza hukukundaki birçok güncel problemin çözümü bakımından bir zorunluluktur. İş bu çalışmada, öncelikle ihmali suçların genel yapısı incelenecek, akabinde ise teori ve uygulamada ortaya çıkan yapısal problemlere ve bunlara yönelik çözüm önerilerine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

İcra, ihmal, garantörlük, ihmali suç, görünüşte ihmali suç.

THE STRUCTURE OF OMISSION IN CONTEXT OF CRIMINAL THEORY

Öz

Crimes can be committed both behavior of commission and act of omission. It must be noted there are many key distinctions between crimes of omission and commission. Commission refers to the doing of an active act like firing gun or breaking into a house. Omission is the opposite, it means refraining from doing something, fail to act. Today, most types of crime are committed with commission. However number of crimes of omission are increasing day by day because of technological progress. For example; mining, labor or traffic accidents often cause crimes of omission. On the other hand, there is no doubt that clarifying of omissions are very important for solving some theoretical and practical problems of today criminal law theory. In this study, first of all, the general structure of omissions will be examined and then structural problems that arise in theory and practice and solutions will be given.

Anahtar Kelimeler

Commission, omission, quarantee (legal duty), crime of omission, commision by omission.

Kaynakça

• AKBULUT B, “Bağlılık Kuralı”, 2010, 14(1), Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (GÜHFD), s.167 - 214.
• AKBULUT B, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Adalet Yayınevi 2019.
• ARSLAN M, “Kovid-19 Salgınında Yoğun Bakım Yatakları ve Solunum Cihazlarının Tahsisi (Triyaj) Kararlarının Etiksel ve Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi”, 2020, 24(3), AHBVÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, s. 361 - 384.
• ARTUK M. E, GÖKCEN A ve YENİDÜNYA A. C, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Adalet Yayınevi 2016.
• ASHWORT A, Positive Obligations in Criminal Law, Hart Publishing 2013.
• BACAKSIZ P, “Ceza Hukukunda Yükümlülüklerin Çatışması”, 2013, 8(21), CHD (Ceza Hukuku Dergisi), s. 119 - 138.
• BAUMANN J, MITSCH W ve WEBER U, Strafrecht Allgemeiner Teil: Lehrbuch, 11. Auflage, Gieseking 2003.
• BELING E, Die Lehre vom Verbrechen, Scientia Verlag Aalen 1906.
• BEYAZ E, “Hukuk Dilinin Kirlenmesi ve Garantör, Garantörsel, Garantörsellik Terimleri Üzerine”, 2019, Türk Dili Dergisi, s. 70 - 78.
• BOCKELMANN P ve VOLK K, Strafrecht Allgemeiner Teil, 4. Neubearbeitete Auflage, C. H. Beck’sche Verlagsbuchhandlung 1987.
• CENTEL N, ZAFER H ve ÇAKMUT Ö, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 5. Bası, Beta Yayınevi 2008.
• DEĞİRMENCİ O, “Ceza Hukukunda Yanılma Kavramı ve Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Yanılma”, 2014, (110) TBB Dergisi, s. 129 - 188.
• DÖNMEZER S, “Maddi Sebebiyet Alakası”, 1943, 9(1-2) İÜHFM, s. 85 - 119.
• DÖNMEZER S ve ERMAN S, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Genel Kısım, 14. Bası, c. I, Beta Yayıncılık, 2016.
• DÜLGER M. V, “Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Mazeret Nedenleri Arasındaki Ayrımın Tarihçesi, Niteliği ve Gerekliliği Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”, 2014, 9(24), Ceza Hukuku Dergisi (CHD), s. 121 - 180.
• EBERT U, Strafrecht Allgemeiner Teil, 3. Auflage, C. F. Müller Verlag 2001.
• ENGISCH K, “Tun und Unterlassen”, Festschrift für Wilhelm Gallas zum 70. Geburtstag, 1973, s. 163 - 196.
• EREN F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. Bası, Yetkin Yayınevi 2014.
• EREN F, Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun İlliyet Bağı Teorisi, AÜHF Yayınları1975.
• FLETCHER P. G, Rethinking Criminal Law, Oxford University Press 2000.
• FRISTER H, Strafrecht Allgemeiner Teil, 4. Auflage, Verlag C. H. Beck 2009.
• GÖKCEN A ve BALCI M, “Kasten Öldürme ve Yaralama Suçlarının İhmali Davranışla İşlenmesi (TCK m. 83, 88)”, 2012, 7(18), CHD (Ceza Hukuku Dergisi), s. 7 - 30.
• GÖKTÜRK N, Fikri İçtima (Suçların İçtimaı), Seçkin Yayınevi 2013.
• GÖKTÜRK N, “Suçun Yasal Tanımında Yer Alan “Hukuka Aykırılık” İfadesinin İcra Ettiği Fonksiyon”, 2016, 7(1), İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, s. 407 - 450.
• GÖSSEL K. H, “Die normwidrige strafbare Unterlassung als ontischer Sachverhalt”, Festschrift für Kristian Kühl zum 70. Geburtstag, s. 225 - 246.
• GÖSSEL K. H, Strafrecht, 7. völlig neubearbeitete Auflage, C. F. Müller 1997.
• GUTKNECHT S, “Die Garantenstellung beim unechten Unterlassungsdelikt (13 StGB) im Lichte des Bestimmtheitsgebotes”, Studien zum deutschen und türkischen Strafrecht Gesetzlichkeitsprinzip im Strafrecht, c. 3, Ankara, 2014, s. 277 - 310, Forschungszentrum für Deutsches Recht an der Özyeğin Universität, Herausgeber: Duttge, G. ve Ünver, Y.
• HAFT F, Strafrecht Allgemeiner Teil, 9. Auflage, Verlag C. H. Beck 2004.
• HAKERİ H, Ceza Hukukunda İhmal Kavramı ve İhmali Suçların Çeşitleri, Seçkin Yayınevi 2003.
• HAKERİ H, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Adalet Yayınevi 2019.
• HALL E. D, Criminal Law and Procedure, 6th Edition, Delmar 2020.
• HARRO O ve BOSCH N, Übungen im Strafrecht, 7. Auflage, De Gruyter Studium 2010.
• HEINRICH B, Strafrecht Allgemeiner Teil, 4. überarbeitete Auflage, Verlag W. Kohlhammer 2014.
• HIRSCH H. J, Strafrechtliche Probleme, Band II, Herausgegeben von Hans Lilie, Duncker & Humblot Gmbh 2009.
• İÇEL K, ÖZGENÇ İ, SÖZÜER A, MAHMUTOĞLU F. S ve ÜNVER Y, İçel Suç Teorisi, 2. Kitap, Türdav Basım 1999.
• JÄGER C, Examens - Repetitorium Strafrecht Allgemeiner Teil, 8. Neu bearbeitete Auflage, C. F Müller 2017.
• JAKOBS G, Strafrecht Allgemeiner Teil, 2. Neubearbeitete und erweiterte Auflage, Walter de Gruyter 1991.
• JESCHECK H. H ve WEIGAND T, Lehrbuch des Strafrechts Allgemeiner Teil, 5. Auflage, Duncker & Humblot 1996.
• JOECKS V. W. ve JÄGER, C. Studienkommentar StGB, 12. Auflage, C. H. Beck Verlag 2018.
• KANGAL Z, Ceza Hukukunda Zorunluluk Durumu, Seçkin Yayınevi 2010.
• KARAKEHYA H ve USLUADAM A. K, “Türk Ceza Hukuku Öğretisinde Suçun Manevi Unsuru Bağlamında Suç Genel Teorisine İlişkin Görüşler”, 2015, 2(3), Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, s. 1- 24.
• KAUFMANN A, Die Dogmatik der Unterlassungsdelikte, Verlag Otto Schwartz & Co. 1988.
• KINDHÄUSER U, Strafrecht Allgemeiner Teil, 3. Auflage, Nomos 2008.
• KIENAPFEL D ve HÖPFEL F, Grundriss des Strafrechts Allgemeiner Teil, 13. Überarbeite und erweiterte Auflage, Kurzlehrbuch 2009.
• KILIÇOĞLU A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletilmiş 17. Bası, Turhan Kitabevi 2013.
• KIZILARSLAN H, “Hekim ve Özel Hastanelerin Cezai Sorumlulukları”, 2020, 40(1), Türkiye Adalet Akademisi Dergisi (TAAD), s. 187 - 212.
• KOCA M ve ÜZÜLMEZ İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayınevi 2020.
• KOCA M ve ÜZÜLMEZ İ, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Adalet Yayınevi 2020.
• KREY V, Deutsches Strafrecht Allgemeiner Teil Lehrbuch in Deutsch und Englisch, Teil I Grundlagen, Kohlhammer Verlag 2002.
• KUNTER N, Suçun Maddi Unsurları Nazariyesi, 1955.
• MAIWALD M, Çev. Cumhur Şahin, “Handeln und Unterlassen - Handeln für einen Anderen”, “İcrai ve İhmali Davranış - Bir Başkası İçin Hareket Etmek”, Diskussionsbeitraege zum Entwurf des türkischen Strafgesetzbuches, Türk Ceza Kanunu İçin Müzakereler, Konya, Selçuk Üniversitesi Yayını 1998, s. 159 - 174 (Almanca metin: Aynı eser, s. 143 - 158).
• MAURACH R, GÖSSEL K. H ve ZIPF H, Strafrecht Allgemeiner Teil, Teilband II, 6. Auflage C. F Müller Juristicher Verlag 1984.
• MEZGER E, Deutsches Strafrecht Ein Grundriss, 3. Auflage, Duncker & Humblot 1943.
• NOMER H. N, “Sözleşmedeki Esaslı Bir Nokta, Özellikle Karşılıklı Borç Doğuran Akitlerde İvazın Miktarı Belirlenmeksizin Sözleşme Kurulabilir Mi?”, 2013, 8(Özel Sayı), Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, Prof. Dr. Aydın Zevkliler'e Armağan, s. 2053 - 2074.
• OLGUN E, “Kasten Öldürme Suçunun Türk - Alman Karşılaştırmalı Ceza Hukuku Bakımından İncelenmesi”, 2013, 19(2), MÜHF Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, s. 1631 - 1666.
• ORMEROD D ve RAID K, Smith, Hogan, and Ormerod’s Text, Cases, And Materials On Criminal Law, 12th Edition, Oxford University Press 2017.
• ÖNDER A, Ceza Hukuku Genel Hükümler, c. II, Beta 1989.
• ÖLMEZ G, “Evi Terk Eden Çocuğu, Ailesini veya Yetkilileri Haberdar Etmeksizin Tutma Suçu (TCK m. 234/3)”, in Feridun Yenisey, İzzet Özgenç, Ayşe Nuhoğlu, Adem Sözüer, Faruk Turhan (Ed), Dr. Silvia Tellenbach’a Armağan, Seçkin Yayınevi 2018, s. 459 - 482.
• ÖZGENÇ İ, “Davranış Normları Teorisi Hukuk ve Ahlak İlişkisi (Yargıtay İçtihatı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 6.7.2018 tarihli ve K. 2018/7 sayılı Kararı Üzerine Hukuki Değerlendirmeler)”, TÜBA Akademi Konferansı Bildirisi, Ankara/Beşevler, Şubat 2019.
• ÖZGENÇ İ, Suça İştirakin Hukuki Esasları ve Faillik, İBB Hukuk Müşavirliği Yayını 1996.
• ÖZGENÇ İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Bası, Seçkin Yayınevi 2020.
• ÖZGENÇ İ, Uygulamalı Ceza Hukuku, 2. Bası, Seçkin Yayınevi 1998.
• ÖZGENÇ İ ve ŞAHİN C, “Kamu Görevinin Kötüye Kullanılması Suçu Üzerine Düşünceler”, 2002, 6(2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (GÜHFD).
• RENGIER R, Strafrecht Allgemeiner Teil, 5. Neu bearbeitete Auflage, C. H. Beck Verlag, 2013.
• REUTERS, “Fatal Tesla Autopilot crash driver had hands off wheel: U.S. agency”, (https://www.reuters.com/article/us-tesla-crash-idUSKCN1J31VP), erişim tarihi: 01.05.2021.
• ROE D, Criminal Law, 3rd Edition, Hodder Education 2005.
• ROXIN C, Strafrecht Allgemeiner Teil, Band II, C. H. Beck Verlag 2003.
• SCHMIDHÄUSER E, Strafrecht Allgemeiner Teil, 2. Auflage, J. C. B. Mohr 1975.
• SELÇUK S, “Hukuka Uygunluk Nedeni Olarak Yükümlülüklerin/Görevlerin Çatışması ve Yargıtay Kararları”, 2010, 5(45), THD (Terazi Hukuk Dergisi), s. 87 - 104.
• SOYASLAN D, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınevi 1998.
• SOYASLAN D, Ceza Hukuku Özel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 5. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2005.
• STRATENWERTH G, Schweizerisches Strafrecht Allgemeiner Teil I, 4. neubearbeitete Auflage, Staempfli Verlag 2011.
• ŞAHİN C ve GÖKTÜRK N, Ceza Muhakemesi Hukuku I, 10. Bası, Seçkin Yayınevi 2019.
• TÜRK DİL KURUMU, Güncel Türkçe (Online) Sözlük, (http://sozluk.gov.tr/).
• TONGÜR A. R ve ÇETİNTÜRK E, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi 2020.
• TRÖNDLE H ve FISCHER T, Strafgesetzbuch, 49. Auflage, C. H. Beck Verlag 1999.
• TURHAN F ve AKSAN M, “Ceza Muhakemesinde Mahkemelerin Yer Bakımından Yetkisi - Doktrin ve Uygulama Işığında Kanun Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Mehmet Emin Artuk’a Armağan, Seçkin Yayınevi 2020, s. 773 - 814.
• ÜNVER Y, Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer, Seçkin Yayınevi 2003.
• ÜNVER Y, “Hastane Yönetiminin Organizasyondan Kaynaklanan Ceza Sorumluluğu”, 2018, II. Uluslar Arası Tıp Hukuku Kongresi (Antalya: 21 - 23 Eylül 2017) Bildiriler Kitabı, s. 955 - 971.
• ÜNVER Y, Ceza Hukukunda İzin Verilen Risk, Beta 1998.
• WELZEL H, Das Deutsche Strafrecht, 11. neubearbeite und erweiterte Auflage, De Gruyter 1969.
• WILLIAMS G, “What Should the Code Do about Omissions”, 1987, 7(1), Legal Studies, s. 91 v.d.
• YILDIRIM A, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 9. Baskı, Monopol Yayınları 2019.
• YILMAZ Z, “Müşterek Faillik ve Dolaylı Faillik Kurumlarının İhmali Suçlar Yönünden Değerlendirilmesi”, 2018, 24(1), MÜHF Hukuk Araştırmaları Dergisi, s. 122 - 131.
• YURTLU F, “Cinsel Saldırı ve Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçları Bakımından Akıl Hastasının Rızası”, 2020, 8(16), Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (ABÜHFD), s. 1343 - 1364.
• YURTLU F, İhmali Suçlar, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2020.
• YURTLU F, “Suçu Bildirmeme Suçu”, in Feridun Yenisey, İzzet Özgenç, Ayşe Nuhoğlu, Adem Sözüer, Faruk Turhan (Ed), Dr. Silvia Tellenbach’a Armağan, Seçkin Yayınevi 2018, s. 757 - 784.