MADEN HAKKINI DEVİR SÖZLEŞMESİ İLE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ ARASINDAKİ AYIRIM

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 1, 95 - 141, 15.02.2019

Kemal Erdoğan

Öz

Tarım ve madencilik, ekonominin iki temel ham madde üreten sektörleri
konumundadır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan madenlerin
işletilebilmesi için, maden ruhsatına sahip olmak gerekir. Kanun ve/veya maden
ruhsatından madenci lehine doğan hak ve yükümlülükler topluluğu maden hakkı
olarak isimlendirilmektedir. Maden hakkına sahip olan kişi, maden sahasını
bizzat işletebileceği gibi; sahip olduğu hakkın kullanımını rödövans
sözleşmesiyle bir üçüncü kişiye de bırakabilir. Diğer taraftan, madencinin hakkını,
maden hakkını devir sözleşmesiyle bir üçüncü kişiye devredebilmesi de
mümkündür. Ancak, birbirinden farklı olan bu iki sözleşme teori ve uygulamada karıştırılmaktadır.
Bu nedenle, çalışmamızda söz konusu iki sözleşmenin arasındaki sınırın tespiti
amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Rödövans Sözleşmesi, Maden Hakkını Devir Sözleşmesi, Maden Hakkı, Maden Ruhsatı

Kaynakça

• ACAR, Faruk: Kira Hukuku Şerhi (TBK m. 299-326), 3. Baskı, İstanbul 2016.
• ADAMS, Randall R.: The Implied-in-Law Covenant to Develop and Mine in Hard Mineral Leases: Archer V. Mountain Fuel Supply CO., Idaho Law Review, C. 19, S. 3, 1983, s. 633-654.
• AKINCI, Şahin: Borçlar Hukuku Bilgisi, Genel Hükümler, 9. Baskı, Konya 2016.
• AKINTÜRK, Turgut: Eşya Hukuku, İstanbul 2009.
• AKKURT, Sinan Sami / UYUMAZ, Alper: Registers in Turkish Civil Law and the Functions of Them, IISES, Prague 2015, p. 21-36.
• AKYILMAZ, Bahtiyar / SEZGİNER, Sezginer / KAYA, Cemil: Türk İdare Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2014.
• AMIKLIOĞLU, Hüseyin: Rödovans Sözleşmesi, Ankara 2016.
• ANTALYA, O. Gökhan: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C. 1, 2. Baskı, İstanbul 2013.
• ARAL, Fahrettin / AYRANCI, Hasan: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 10. Baskı, An-kara 2014.
• ARKAN SERİM, Azra: Hasılat Kirasında Tarafların Hak ve Borçları, İstanbul 2010.
• ARSEBÜK, Esat: Borçlar Hukuku, C. 1, 2. Baskı, İstanbul 1943.
• ARSLAN, Zeynep: Ürün Kirası Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Kiralananın İadesi, Ankara 2016.
• ATAAY, Aytekin: Borçlar Hukukunun Genel Teorisi, C.1, 4. Baskı, İstanbul 1986.
• ATAY, Ender Ethem: İdare Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2014.
• AYAN, Mehmet: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 11. Baskı, Ankara 2016 (Ayan, Borçlar).
• AYAN, Mehmet: Eşya Hukuku, C. I, Zilyetlik ve Tapu Sicili, 13. Baskı, Ankara 2016 (Ayan, I).
• AYBAY, Aydın / HATEMİ, Hüseyin: Eşya Hukuku, 4. Baskı, İstanbul 2014.
• AYBAY, Aydın: Borçlar Hukuku Dersleri, Genel Bölüm, İstanbul 1975.
• AYDOĞDU, Murat / KAHVECİ, Nalan: Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 2. Bas-kı, Ankara 2014.
• AYHAN, Rıza / ÖZDAMAR, Mehmet / ÇAĞLAR, Hayrettin: Ticari İşletme Hukuku, Genel Esaslar, 9. Baskı, Ankara 2016.
• BAYCIK, Gaye: Rödövans Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği ve Tarafların İş Sağlığı ve Gü-venliği Yükümlülükleri, Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, C. 2, İstanbul 2011, s. 1895- 1956.
• BİLGE, Necip: Borçlar Hukuku, Özel Borç Münasebetleri, Ankara 1962.
• BOZER, Ali / GÖLE, Celal: Ticari İşletme Hukuku, 3. Baskı, Ankara 2015.
• BURCUOĞLU, Halûk: Uygulama ve Öğretiden Örneklerle Özel Hukukta (Aile – Kira – Borçlar Hukukunun Diğer Bazı Bölümleri), I Quo Vadis (Nereye), II Nihayet, İstanbul 2016.
• CANSEL, Erol: Türk Hukukunda Hasılat Kirası, Ankara 1953.
• CARR, William F. / OWEN, Paul R.: Clear as Crude: Defending Oil and Gas Royalty Litiga-tion, Natural Resources Journal, C. 37, S. 3, 1997, s. 695-706.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdare Hukuku Dersleri, 3. Baskı, Ankara 2015.
• ÇANGA, Halit Erol / ÇANGA, Bora: Maden Kanunu (Danıştay Kararları ile Açıklamalı), İstanbul 1996.
• ÇANKAYA, Osman Güven: Rödövans Alt İşverenlik Sözleşmesi Midir?, Kamu-İş, C. 13, S. 3, 2014, s. 1-21.
• ÇEVİKÇELİK, Muradiye: Türk İdare Hukukunda Maden İşletme ve Rödovans Sözleşmele-ri, Ankara 2017.
• ERDOĞAN, Kemal: Rödövans Sözleşmesi, Ankara 2017.
• EREKMEKCİ, Müge / SÜLEYMANOĞLU, Gizem: Rödovans Sözleşmesi, İstanbul Baro-su Dergisi, C. 90, S. 1, 2016, s. 133-144.
• EREN, Fikret / BAŞPINAR, Veysel: Toprak Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2014.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 21. Baskı, Ankara 2017 (Eren, Genel).
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, 3. Baskı, Ankara 2016 (Eren, Özel).
• ERMAN, Hasan: Eşya Hukuku Dersleri, 5. Baskı, İstanbul 2014.
• ERTAŞ, Şeref: Eşya Hukuku, 12. Baskı, İzmir 2015.
• ESENER, Turhan / GÜVEN, Kudret: Eşya Hukuku, 7. Baskı, Ankara 2017.
• ESENER, Turhan: Borçlar Hukuku, C. 1, Akitlerin Kuruluşu ve Geçerliliği (BK.m.1-40), An-kara 1969.
• FINDIKGİL, Yavuz: Maden Hukuku, İstanbul 1966.
• GİRİTLİ, İsmet / BİLGEN, Pertev / AKGÜNER, Tayfun / BERK, Kahraman: İdare Hu-kuku, 6. Baskı, İstanbul 2013.
• GÖĞER, Erdoğan: Maden Hukuku, Ankara 1979 (Göğer, Maden).
• GÖĞER, Erdoğan: Petrol Hukuku, Ankara 1967 (Göğer, Petrol).
• GÖNENSAY, A. Samim: Borçlar Hukuku, C. I, İstanbul 1948.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref / TAN, Turgut: İdare Hukuku, C. 1, Genel Esaslar, 9. Baskı, Anka-ra 2013.
• GUHL, Theo / KOLLER, Alfred / DRUEY, Jean Nicolas: Das Schweizerische Obligatio-nenrecht, Achte Auflage, Zürich 1991.
• GÜLAN, Aydın: Maden İdare Hukukumuzun Ana İlkeleri ve Temel Müesseseleri, İstanbul 2008.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. 1, 3. Baskı, İstanbul 2013.
• GÜNAY, Ömer: Maden Hukuku (Kavramlar- İlkeler- Tanımlar), Ankara 2016.
• GÜNDAY, Metin: İdare Hukuku, 10. Baskı, Ankara 2011.
• HATEMİ, Hüseyin / GÖKYAYLA, Emre: Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, 2. Baskı, İstanbul 2012.
• HONSELL, Heinrich: Schweizerisches Obligationenrecht, Bosonderer Teil, 7. Auflage, Bern 2003.
• İNAN, Ali Naim / YÜCEL, Özge: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 4. Baskı, Ankara 2014.
• İNAN, Atilla: İhale Hukuku Ders Notları, 2. Baskı, Ankara 2014.
• KALABALIK, Halil: Kısa İdare Hukuku, Konya 2014.
• KOCAMAN, R. / KAYAR, B. / KOCAMAN, B.: Rödövans Sözleşmelerine Maden Huku-ku Açısından Bakış, Maden Hukuku Bildiriler Kitabı, Ankara 2016, s. 223-238.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip / HATEMİ, Hüseyin / SEROZAN, Rona / ARPACI, Abdülkadir: Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, C. 1, 6. Baskı, İstanbul 2014.
• KUŞÇU, Mustafa: Maden Hukuku ve Uygulamaları, Isparta 2007.
• MERZ, Hans: Vertrag und Vertragschluss, 2. Auflage, Freiburg 1992.
• MOULTON, Fred: Problems and Pitfalls Arising from Mineral and Royalty Conveyances, American Bar Association, Section of Mineral and Natural Resources Law Proceedings, C. 1956, s. 258-268.
• NOMER, Halûk N.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 14. Baskı, İstanbul 2015.
• NOMER, Haluk Nami / ERGÜNE, Mehmet Serkan: Eşya Hukuku, Zilyetlik ve Tapu Sicili, 5. Baskı, İstanbul 2017.
• OĞUZMAN, M. Kemal / BARLAS, Nami: Medenî Hukuk, 21. Baskı, İstanbul 2015.
• OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C. 1, 16. Baskı, İstanbul 2018.
• OĞUZMAN, M. Kemal / SELİÇİ, Özer / OKTAY ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, 20. Baskı, İstanbul 2017.
• OSER, H. / SCHÖNENBERGER, W.: Borçlar Hukuku, Birinci Kısım, (Çev. Recai Seçkin), Ankara 1947.
• ÖZDAMAR, Demet: Maden Hakkı ve Maden İrtifakı, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel'e Ar-mağan, İzmir 2001, s. 319-334 (Özdamar, Maden İrtifakı).
• ÖZDAMAR, Demet: Maden Hakkının Verilmesi ve Bu Hakkın Devri, Prof. Dr. Turhan Tûfan Yüce'ye Armağan, İzmir 2001, s. 119-148 (Özdamar, Maden Hakkının Devri).
• ÖZTOPRAK, Sezin: (6592 sayılı Kanun ile Yapılan Değişikliklerle) Kömür Ocaklarının Özel Hukuk Kişileri Tarafından İşletilmesi, Ankara 2015.
• ÖZTÜRK, Gülay: Teoride ve Uygulamada Hasılat Kirası, Ankara 2010.
• RAE, C. A.: Royalty Clauses in Oil and Gas Leases, Alberta Law Review, C. 4, S. 2, 1965-1966, s. 323-357.
• SAYMEN, Ferit H.: Borçlar Hukuku Dersleri, C. I, Umumî Hükümler, İstanbul 1950.
• SERT, M. / ŞAHVERDİOĞLU, İ.: Maden Kanununda Yapılan Son Değişikliklerin Sektöre Muhtemel Olumlu ve Olumsuz Etkilerinin İrdelenmesi, Maden Hukuku Bildiriler Kitabı, An-kara 2016, s. 175-203.
• SİRMEN, A. Lâle: Eşya Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2017.
• ŞENER, Oruç Hami: Ticari İşletme Hukuku, Ankara 2016.
• TANDOĞAN, Halûk: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. I/1, Kendisine Özgü Yapısı Olan ve Karma Sözleşmeler, Satış ve Çeşitleri, Trampa, Bağışlama, 6. Baskı, İstanbul 2008 (Tandoğan, I/1).
• TANDOĞAN, Halûk: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. I/2, Kira ve Ödünç Verme (Âriyet, Karz) Sözleşmeleri, 4. Baskı, İstanbul 2008 (Tandoğan, I/2).
• TEKİL, Fahiman: Borçlar Hukuku, İstanbul 1981.
• TELLİ, Serap: İdare Hukuku ve Uluslararası Hukuk Açısından Madenler, Ankara 1989.
• TOKAT, Hüseyin: Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Tescile Zorlama Davasının Açı-labileceği Çeşitli İhtimaller, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 24, S. 1, 2016, s. 181-245.
• TOKAT, Hüseyin: Gaipliğin Aile Hukuku Yönünden Sonuçları, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.25, S. 2, 2017, s. 523-575.
• TOKAT, Hüseyin: Türk Hukukunda Gaiplik, Ankara 2018.
• TOPALOĞLU, Mustafa: Maden Hukuku (5995 Sayılı Kanun’la Değişik Maden Kanunu ve İlgili Mevzuat), Adana 2011 (Topaloğlu, Maden Hukuku).
• TOPALOĞLU, Mustafa: Rödövans Sözleşmelerinin Şekli ve Tescili, Maden Hukuku Bildiri-ler Kitabı, Ankara 2016, s. 205-221 (Topaloğlu, Şekil).
• TUĞ, Adnan: Türk Özel Hukukunda Şekil, 2. Baskı, Konya 1994.
• TURHAN, Melih: Türkiye’de Maden Hukukunun Tarihi Gelişimi ve Bazı Ülkelerle Mukaye-sesi, Maden Hukuku Bildiriler Kitabı, Ankara 2016, s. 17-39.
• TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ: Rödövans Uygulama Yönergesi 2007.
• UÇKAN, Özkan: Türk Hukukunda Madenciliğe İlişkin Haklar ve Bunların Ticaret Şirketleri-ne Sermaye Olarak Getirilmesi, Eskişehir 1983.
• UYUMAZ, Alper / GÜNGÖR, Fatma: Rödovans Sözleşmesi, Gazi Üniversitesi Hukuk Fa-kültesi Dergisi, C. 19, S. 4, 2015, s. 145-185.
• ÜLGEN, Hüseyin / HELVACI, Mehmet / KENDİGELEN, Abuzer / KAYA, Arslan / NOMER ERTAN, N. Füsun: Ticari İşletme Hukuku, 5. Baskı, İstanbul 2015.
• ÜNAL, Mehmet / BAŞPINAR, Veysel: Şeklî Eşya Hukuku, 8. Baskı, Ankara 2016.
• von TUHR, Andreas: Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, C. 1-2 (Çev. Cevat Edege), Ankara 1983.
• WESTERMANN, Harm Peter / JENDREK, Paul: Erman Bürgerliches Gesetzbuch, Band I, 11. Auflage, Köln 2004.
• YAVUZ, Cevdet: Türk Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, 10. Baskı, İstanbul 2014 (Yavuz, Özel).
• YILDIRIM, Abdulkerim: Türk Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 3. Baskı, Ankara 2015.
• ZEVKLİLER, Aydın / GÖKYAYLA, K. Emre: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 15. Baskı, Ankara 2015.