Rödovans Sözleşmesi

Yıl 2015, Cilt: 19 Sayı: 4, 145 - 186, 01.10.2015

Alper Uyumaz , Fatma Güngör

Öz

Rödovans, maden ruhsat sahalarının işletme hakkının özü kendisinde kalması koşuluyla hak sahibi tarafından sözleşme ile gerçek veya tüzel bir kişiye, bir süre tahsis edilmesidir. Bu sözleşme gereğince, rödovans veren, maden ocağının işletilmesini üstlenen özel veya tüzel kişi, ruhsat sahibine, ürettiği her bir ton maden için önceden ödemeyi taahhüt ettiği meblağ kadar bir ücret öder. İşte bu sözleşme ilişkisine rödovans sözleşmesi denilmektedir. Rödovans, herhangi bir şekle tâbi olmayan, tam iki tarafa borç yükleyen, isimsiz/ atipik, karma bir sözleşmedir. Önceden kanunî anlamda hukukî bir dayanağı olmayan rödovans sözleşmesinin 3.2.2005 tarihinde 25716 Sayı ile Resmî Gazetede yayınlanan “Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği”nde düzenlenmesi ile birlikte kanunî anlamda olmasa bile hukukî anlamda bir dayanağa kavuştuğu söylenebilir. Yargıtay’ın istisnai sayılabilecek bazı kararlarında, rödovans sözleşmesini asıl işveren-alt işveren ilişkisine benzettiği, rödovans sözleşmesi için bu ilişkiye ilişkin hükümlerin kıyasen uygulanacağını kabul ettiği söylenebilir. Ancak, hem Yargıtay’ın pek çok kararında hem de öğretide Türk Borçlar Kanunu’ nun ürün kirasına ilişkin hükümlerinin kıyasen uygulanması gerektiği ileri sürülmektedir

Anahtar Kelimeler

Rödovans, Rödovans veren, Maden Arama Hakkı, Maden İşletme Hakkı, Ürün Kirası

REDEVENCE (ROYALTY) CONTRACT

Öz

Redevence (royalty-lease charges) is a contract that allocates mine searching rights and mining claims to a natural person or a legal person for a while. In accordance with the contract, the party of contact, a natural or legal person who has gain mine claim (hirer) due to pay a rental to the holder of mining license up to contract. This contract is called as redevence (royalty-lease charges). Redevence is a synalagmatic, formless, mixed and innominate contract. Formerly, redevence had no legal basis, then in February 3, 2005 a by-law regulates redevence which is called “Mining Activities Implementation” was The Offi cial Gazette with the number 25716. Exceptionally, according to some Turkish Supreme Court (Yargıtay)’s decisions redevence is similar with primary employer-sub employer transaction and provisions of this legal transaction have to enforce to redevence disagreement. Nevertheless, a great majority of high court decisions and the doctrine argue that provisions about usufructuary lease in Code of Obligations are suitable for solving disagreements arising from redevence contract

Anahtar Kelimeler

Redevence (royalty), Party of Redevence Contract, Mining Claim, Mine Search Right, Usufructuary Lease

Kaynakça

• AKİPEK, Jale G./ AKINTÜRK: Turgut, Eşya Hukuku, İstanbul 2009.
• AKTAY, Nizamettin/ ARICI, Kadir/ SENYEN, E. Tuncay: İş Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2013.
• ANTALYA, Gökhan: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C. 1, 2. Baskı, İstanbul 2013.
• ARAL, Fahrettin/ AYRANCI, Hasan: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 9. Baskı, Ankara 2012.
• AYAN, Mehmet: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 10. Baskı, Konya 2015 (Ayan, Borçlar).
• AYAN, Mehmet: Eşya Hukuku I, Zilyetlik ve Tapu Sicili, 7. Baskı, Konya 2014 (Ayan, I).
• AYAN, Mehmet: Eşya Hukuku II, Mülkiyet, 7. Baskı, 2014 Konya (Ayan, II).
• BAŞ, Hakan: Maden Hukuku İle İlgili Yargı Kararları ve Mevzuat, Ankara 2009.
• BAYCIK, Gaye: Rödovans Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ve Tarafl arın İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri, Sarper Süzek’e Armağan, C. 2, İzmir 2011, s. 1895-1957.
• ÇANKAYA, O. Güven: Rödovans Alt İşverenlik Sözleşmesi midir? İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C. 13, S. 3, 2014, s. 1-21.
• ÇELİK, Nuri: İş Hukuku Dersleri, 26. Baskı, İstanbul 2013.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara 2015 (Eren, Borçlar).
• EREN, Fikret: İsimsiz Sözleşmelere İlişkin Bazı Sorunlar, Prof. Dr. Turgut Akıntürk’e Armağan, İstanbul 2008, s. 85-111 (Eren, İsimsiz).
• FEYZİOĞLU, Feyzi N.: Borçlar Hukuku, Akdin Muhtelif Nevileri, C. I, 4. Baskı, İstanbul 1980.
• GARNER, A. Bryan: Black’s Law Dictionary, 7th Edition, St. Paul Minnesota 1999.
• GÖĞER, Erdoğan: Maden Hukuku, Ankara 1979.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, C. 1, İstanbul 2012.
• GÜRSOY, Kemal T. / EREN, Fikret / CANSEL, Erol: Türk Eşya Hukuku, 2. Baskı, Ankara 1984.
• HATEMİ, Hüseyin/ GÖKYAYLA, Emre: Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, 2. Baskı, İstanbul 2012.
• İNAN, A. Naim: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 1984.
• KILIÇOĞLU, Ahmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara 2014.
• KOYUNCUOĞLU, Tennur: Türk ve İsviçre Hukukunda Borcun Yenilenmesi, İstanbul 1972.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I, 10. Baskı, İstanbul 2012 (C. I).
• OĞUZMAN, M. Kemal/ ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt II, 11. Baskı, İstanbul 2014 (C. II).
• OĞUZMAN, M. Kemal/ SELİÇİ, Özer/ OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, 16. Baskı, Ankara 2013.
• OKTAY, Saibe: İsimsiz Sözleşmelerin Geçerliliği, Yorumu ve Boşlukların Tamamlanması, İHFM., C.LV, 1996, s. 263-296.
• ÖZDAMAR, Demet: Maden Hakkı ve Maden İrtifakı, M. Tevfi k Birsel’e Armağan, İzmir 2001, s. 319-335 (Özdamar, Maden).
• ÖZDAMAR, Demet: Maden Hakkının Verilmesi ve Bu Hakkın Devri, T. Tufan Yüce’ye Armağan, İzmir 2001, s. 119-149 (Özdamar, Devir)
• REİSOĞLU, Safa: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 22. Baskı, Ankara 2011.
• SÜZEK, Sarper: İş Hukuku, 9. Baskı, İstanbul 2013.
• TANDOĞAN, Haluk: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. I/ 1, 3. Baskı, Amkara 1984.
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi / AKMAN, Sermet / BURCUOĞLU, Halûk / ALTOP, Atillâ: Tekinay Eşya Hukuku, C. I, 5. Bası, İstanbul 1989. (Tekinay / Akman / Burcuoğlu / Altop, Eşya)
• TELLİ, Serap: İdare Hukuku ve Uluslararası Hukuk Açısından Madenler, Ankara 1989.
• TOPALOĞLU, Mustafa: Maden Hukuku, Ankara 2011 (Topaloğlu, Maden).
• TOPALOĞLU, Mustafa: Rödovans Sözleşmesi, Hukuksal Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, TUMAKS, 2001 (Topaloğlu, Rödovans).
• UÇKAN, Özcan: Türk Hukukunda Madencilik, Eskişehir 1983.
• UYGUN, Rahmi: Maden İşletmelerinde Ödenen Rödovans Bedellerinin Muhasebe Sistemi İçinde İzlenmesi, http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/rahmiuygun/012/, Erişim Tarihi: 21.4.2015.
• von TUHR, Andreas: Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, C. 1-2 (çev. Cevat Edege), 2. Baskı Ankara 1983.
• YAVUZ, Cevdet: Borçlar Hukuku Dersleri, Özel Hükümler, 10. Baskı, İstanbul 2012.
• YÜCEL, Selçuk/ TURAN, Hayrettin: Dar Mükellef Kurumlar, İstanbul 1999.
• YÜCER, İpek: Yenileme (Tecdit), Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.9, S.1, 2007, s. 233 vd.
• ZEVKLİLER, Aydın/ Gökyayla, K. Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 14. Bası, Ankara 2014.