Türk Özel Hukukunda Şiddet ve Israrlı Takip Kavramı İle Israrlı Takip Mağdurunun Korunması

Yıl 2015, Cilt: 19 Sayı: 2, 45 - 94, 01.04.2015

Alper Uyumaz , İdris Akdağ

Öz

Özel bir hukuka aykırılık hâli olarak karşımıza çıkan ısrarlı takip, bünyesinde birçok hukuka aykırı fiil barındırmaktadır. Israrlı takip teşkil eden bu fiiller özel hukuk açısından en başta kişilik haklarının ihlâline yol açtıkları için mağdur, Medenî Hukukun kişilik haklarının korunmasına ilişkin hükümlerine göre; hukukî yollara başvurabilecektir. Ancak Medenî hukuktaki bu hukukî yolların yanı sıra, bu konuda etkin bir korumanın sağlanması amacıyla 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunda (AKKŞÖDK) ısrarlı takip mağduru; kadınlar, çocuklar ve aile bireyleri yanında, koruma altına alınan bir diğer kişi grubu olarak düzenlenmiştir. Böylece, ısrarlı takip mağdurları özel kanunda düzenlenen hükümler çerçevesinde koruma altına alınmışlardır. Israrlı takip teşkil eden fiiller, daha çok şiddet şeklinde gerçekleştiği için bu çalışmada öncelikle ısrarlı takibi ilgilendirebilecek düzeyde, genel olarak şiddet kavramından bahsedilip daha sonra ısrarlı takip konusu ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Israrlı takip, şiddet mağduru, kadına karşı şiddet, taciz, aile içi şiddet

VIOLENCE-STALKING TERMS AND THE PROTECTION OF VICTIM WITH THE SCOPE OF TURKISH CIVIL LAW

Öz

Stalking is a special form of wrongful act that incorporates variety of tortious acts. Victims may take legal action resorting to personal rights provisions of Turkish Civil Law No.6284. Stalking fi rstly acts causes to violate. In addition to legal protection mechanisms set forth under Turkish Civil Law, “The Code for Protecting Family and Preventing Violence against Women” was enacted so as to provide effective protection in this regard. By means of this Code, further protective mechanisms for stalking victims as well as women, children and other members of family are provided. By this way, victims of stalking have been protected by provisions settled in this special law. Stalking is a typical form of violence, therefore; in this study initially the term of violence is analyzed to the extent it is relevant and then stalking is handled comprehensively

Anahtar Kelimeler

Stalking, victim of violence, violence against women, harassment, domestic violence

Kaynakça

• Akıntürk, Turgut/ Ateş Karaman, Derya: Türk Medenî Hukuku, Aile Hukuku, Cilt II, 15. Baskı, İstanbul 2013.
• Akipek, Jale/ Akıntürk, Turgut/ Ateş Karaman Derya: Türk Medenî Hukuku, C. I, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, 9. Baskı, İstanbul 2012.
• Artuk, M. Emin/ Gökçen, Ahmet/ Yenidünya, Caner: Ceza Hukuku Özel Hükümler, 12. Baskı, Ankara 2012.
• Avrupa Konseyi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, http: // hudoc. echr.coe.int/sites/eng/ pages/ search.aspx?i=001-92945 (Erişim Tarihi: 07.11.2014).
• Ayan, Mehmet / Ayan, Nurşen: Kişiler Hukuku, 6. Baskı, Konya 2014.
• Badur, Emel: Ailenin Korunması Alanındaki Son Gelişmeler, TBBD, S. 84, 2009, s. 63-92.
• Balo, Yusuf Solmaz: Ailenin Korunmasına Dair Kanun ve Uygulanması, Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, S. 6, 2003, s. 23-32.
• Baum, K/ Catalano, S./ Rand, M.: National Crime Victimization Survey Stalking Victimization in the United States, https://www.victimsofcrime.org/ docs/src/baum-k-catalano-s-rand-m-rose-k-2009.pdf?sfvrsn=0 (Erişim Tarihi: 07.11.2014).
• Bilgel, Nazan/ Orhan, Hasan: Aile İçi Şiddet, Aile Hekimliği, Bursa 2006.
• Black, Michele C.: The National Intimate Partner and Sexual Violence Survey: 2010 Summary Report: Atlanta, GA: National Center for Injury Prevention and Control, Centers for Disease Control and Prevention, 2011, http://www.cdc.gov/violenceprevention/ pdf/nisvs_report2010-a.pdf (Erişim Tarihi: 07.11.2014).
• Ceylan, Ebru: Türk Hukukunda Aile İçi Şiddet ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesiyle İlgili Yeni Düzenlemeler, TBBD, Yıl 26 Kasım- Aralık, S. 109, 2013, s. 13-54.
• Davis, Joseph A.: Stalking Crimes and Victim Protection, Florida 2001.
• Demircioğlu, Huriye Reyhan: Kişilik Hakkı İhlalinin ve Borca Aykırılığın Bir Türü Olarak İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), GÜHFD, C. 11, S. 1-2, 2007, s. 113-146.
• Doğan, Recep: Kadına Yönelik Şiddetin Bir Türü Olarak Israrlı Takip (Stalking) Kavramı ve Suçu, ABD, S. 2, s. 136-154.
• Douglas, Heather: Personal Protection and the Law: Stalking, Domestic Violence and Peace and Good Behaviour, http://www.justice.gov.za/alraesa/ conferences/2005sa/papers/s2A_ douglas.pdf (Erişim Tarihi: 09.11.2014).
• Dural, Mustafa/ Öğüz, Tufan, Türk Özel Hukuku, C. II, Kişiler Hukuku, 10.Baskı, İstanbul 2010.
• Erbaydar, Nükhet Paksoy: Kadın Sığınma Evleri, www.huksam. hacettepe. edu. tr/ Turkce/ .../siginmaevi_ aylikyazi.doc (Erişim Tarihi: 30.11.2014).
• Erdem, Mehmet: Aile içi Şiddet ve 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun, TBBD, S. 73, 2007, s. 46-77.
• Ertürk, Şükrü/ Özdamar, Demet: Kadınlara Karşı Şiddet ve Ayrımcılık, DEÜHFD, C. 11, Özel Sayı, 2009, s. 1169-1218.
• Günay, Mehmet: 6284 Sayılı Kanuna Göre Koruyucu ve Önleyici Tedbirler, TAAD, C. 1, S. (10, Yargıtay Onursal Başkanı A. Nazım Kaynak’a Armağan), 2012, s. 647-686.
• Güven, Kudret: 4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanunun Getirdiği Hukuki Tedbirler, GÜHFD, C. 2, S. 1-2, (Prof. Dr. İhsan TARAKÇIOĞLU’na Armağan), Haziran-Aralık 1998, s. 1-28.
• Hacıoğlu, Burhan Caner: 4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanunla İhdas Edilen Ailenin Korunmasına Dair Kanuna Muhalefet Suçu Üzerine Bir İnceleme, AÜEHFD, C. 3, S. 1, 1999, s. 39-47.
• Hagemann-White, Carol: Protecting Women Against Violence, Analytical Study of the Results of the Third Round of Monitoring the Implementation of Recommendation Rec, 2002, 5 on The Protection of Women Against Violence in Council of Europe Member States.
• Kadın Hakları Mevzuatı, İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi, http: // www.istanbulbarosu.org.tr/ images/haberler/khmevzuat.pdf (Erişim Tarihi: 22.11.2014).
• Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2012-2015, T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, http: // www.kadininstatusu.gov.tr/ upload/kadininstatusu.gov.tr / mce / 2012/ kadina_ yonelik_ sid_ 2012_2015.pdf (Erişim Tarihi: 22.11.2014).
• Karal, Dilek/ Aydemir, Elvan: Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet, Uluslar Arası Stratejik Araştırmalar Kurumu: Usak Rapor No:12-01, Mart 2012. http:// www.usak.org.tr/ images_upload /files /1201%20kad%C4%B1na%20 y%C3%B6nelik%20%C5%9Fiddet.pdf. (Erişim Tarihi: 03.02.2014)
• Karınca, Eray: Kadına Yönelik Aile İçi Şiddete İlişkin Hukuksal Durum ve Uygulama Örnekleri, T.C Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, http:// yenikadininstatusu.aile.gov.tr/ data/ 542a8e0b369dc31550b3ac30/02_ kyais_hukuksal_durum_kitabi.pdf (Erişim Tarihi: 22.11.2014) (Karınca, Uygulama)
• Karınca, Eray: Sorularla Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet, http: // www. ankarabarosu.org.tr /Siteler/2012yayin/2011sonrasikitap/Kadina_Yonelik_ Aile_ici_Siddet_ic.pdf (Erişim Tarihi: 17.10.2014). (Karınca, Sorular)
• Kılıç, Muharrem: Yasal Koruma ve Güvence Sistemleri Açısından Şiddetin Hukuksal Çerçevesi (Legal Protection And Assurance System Of Violence In Terms Of The Legal Framework), LHD, C. 11, S. 132, 2013, s. 4-34.
• Kızmaz, Zahir: Şiddetin Sosyo-Kültürel Kaynakları Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım, FÜSBD, S.2, 2006, s. 247- 267.
• Kjaerum, Morten: Violence Against Women: An Eu-Wide Survey Main Results, European Union Agency For Fundamental Rights, Luxembourg 2014.
• Kocacık, Faruk: Şiddet Olgusu Üzerine, CÜ. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 1, 2001, s. 1-7.
• Köseoğlu, Bilal: Ailenin Şiddetten Korunması, TBBD, S. 77, 2008, s. 307-341.
• Lingg, Richard A.: Stopping Stalkers: A Critical Examination of AntiStalking Statutes, St. John’s Law Review, Vol. 67, No. 2, 1993, s. 347-381.
• Lemon, Nancy K.D.: Domestic Violence & Stalking: A Comment on the Model Anti-Stalking Code Proposed by the National Institute of Justice, Battered Women’s Justice Project, December 1994, http://www.mincava.umn. edu/documents/bwjp/ stalking/ stalking. html (Erişim tarihi: 29.10.2014).
• Meloy, J. Reid/ Saunders, Rhonda: The Psychology of Stalking: Clinical and Forensic Perspectives, 1998, p. 26-27.
• Moroğlu, Nazan: Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesi (6284 Sayılı Yasa ve İstanbul Sözleşmesi), TBBD, S. 99, 2012, s. 357-380.
• Mustaine, Elizabeth Ehrhardt / Tewksbury, Richard: A Routine Activity Theory Explanation for Women’s Stalking Victimizations, Violence Against Women, Vol. 5, No.1, 1999, p. 43-62.
• Oğuzman, Kemal/ Seliçi, Özer/ Oktay-Özdemir Saibe: Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 12. Baskı, İstanbul 2012
• Özbek, Veli Özer/ Kanbur, Mehmet Nihat/ Doğan, Koray/ Bacaksız, Pınar/ Tepe, İlker: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 3. Baskı, Ankara 2012.
• Özbilen, Arif Barış/ Soygüt Arslan, Mualla Buket: 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Değerlendirilmesi, “10. Yıl’a Armağan” İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:11 S. 22, 2012/2, s. 365- 387.
• Princess Diana’s Biography, http: // www.biography.com/people/ princess-diana-9273782 # image-young-princess-diana (Erişim tarihi: 29.11.2014).
• Ruhi, Ahmet Cemal: Ailenin Korunmasına Dair Kanun Çerçevesinde Eş ve Çocukların Aile İçi Şiddete Karşı Korunması, AÜEHFD, C. 8, S.1-2, 2004, s. 529-562.
• Sağıroğlu, Mehmet Şerif: Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlen mesine Dair Kanun, İstanbul 2013.
• Serdar, İlknur: Kişisel İlişki Kurma Hakkı, DEÜHFD, C. 9, Özel Sayı, 2007, s. 739-781.
• Sheridan, Lorraine P./ Blaauw, Eric/ Davies, Graham M.: Stalking: Knowns And Unknowns, Trauma, Violence, & Abuse, Vol. 4, No. 2, 2003, p. 148-162.
• Spitzberg, Brian H./ Cupach, William R.: What Mad Pursuit? Obsessive Relational Intrusion And Stalking Related Phenomena, Aggression And Violent Behavior, 2003, p. 345–375.
• Stalking Report, Committee On Equality And Non-Discrimination, Council Of Europe Parliamentary Assembly, Doc.13336, 15.10.2013, http://assembly.coe.int//nw/xml/ XRef/X2H-Xref-ViewPDF.asp?FileID= 20036&lang=en ( Erişim Tarihi: 23.01.2015).
• Şener, Ekin Bozkurt: Kadına Yönelik Aile İçi Şiddeti Önlemede 4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun ve Değerlendirilmesi, T.C.Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, http: // yenikadininstatusu.aile.gov.tr / d ta/ 542a8e 86369dc 31550 b3ac33 / ekin_ bozkurt_tez.pdf (Erişim Tarihi: 12.12.2014).
• Şener, Ülker: 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Ne Getiriyor? Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, http: // www.tepav.org.tr /upload/files/13330268091.6284_ Sayili_Ailenin_Korunmasi_ve_Kadina_Yonelik_Siddetin_Onlenmesine_ Dair_Kanun_Ne_Getiriyor.pdf. (Erişim Tarihi: 04.02.2015).
• TBMM 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Gerekçesi, http://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/ donem24/yil01/ss181.pdf (Erişim Tarihi: 09.11.2014).
• The Law Reform Commission of Hong Kong, Stalking Report 2000, http://www.hkreform. gov.hk/en/docs/rstalk-e.pdf. (Erişim Tarihi: 09.11.2014).
• The National Victim Center, “Stalking Questions and Answers” http:// www.nvc.org/ ddir/info43.htm (Erişim Tarihi: 12.12.2014).
• Tığlı, Hüseyin: Ailenin Korunmasına Dair Kanunda Yer Alan Tedbirler ve Bunların Uygulanması, TAAD, C. 1, S. 5, 2011, s. 487-538.
• Tınaz, Pınar: Mobbing: İş Yerinde Psikolojik Taciz, Çalışma ve Toplum Dergisi, S. 3, 2006, s. 11-22.
• Tjaden, Patricia/ Thoennes, Nancy: Full Report of the Prevalence, Incidence and Consequences of Violence Against Women, Full Report of the November 2000, https://www.ncjrs.gov/pdffiles1/ nij/183781.pdf. (Erişim Tarihi: 012.12.2014).
• Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet, Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TKAA2008- AnaRapor.pdf (Erişim Tarihi:12.12.2014).
• Türkmen, Ahmet: Yeni Bir Hukuki Olgu Olarak Israrlı Takip ve Taciz (Stalking) ve Bunun Türk Medenî Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi, DEÜHFD, C.11, Özel Sayı, 2009, s. 1387-1434.
• U.S. Department of Justice Office of Justice Programs, Stalking and Domestic Violence: The Third Annual Report to Congress under the Violence Against Women Act, July 1998, http://www.ojp.usdoj.gov (Erişim tarihi: 30.10.2014).
• Ulucan, Devrim: Eşitlik İlkesi ve Pozitif Ayrımcılık, DEÜHFD, C. 15, Özel Sayı (M. Polat SOYER’e Armağan), 2013, s. 369-383.
• Walsh, Keirsten L.: “Safe and Sound at last? Federalized AntiStalking Legislation in the United States and Canada”, Dickinson Journal of International Law, Vol. 14, No. 2, 1996, p. 373-402.
• Zevkliler, Aydın/ Acabey, Mehmet Beşir/ Gökyayla, K. Emre: Medenî Hukuk, 6. Baskı, Ankara 1999.